Qarpız stereotipi

Qarpız stereotipi — ABŞ-də afroamerikalılar haqqında stereotiplərdən biri. Bu stereotip guya afroamerikalıların qarpıza olan qeyri-adi dərəcədə iştahını ifadə edir. Bu stereotip hətta XXI əsr cəmiyyətində də geniş yayılmışdır.

"Mən çox xoşbəxtəm" başlıqlı açıqca,1909-cu il

Tarixi

Qarpızlara ABŞ-də rasizmin identifikasiyası üçün əsas simvol kimi baxılır. Bu stereotiplərin doğruluğu şübhə altına alındığından 1994–1996-cı illərdə afroamerikalılar arasında keçirilmiş sorğuda ölkə əhalisinin 12,5%-ni təşkil edən afroamerikalılardan yalnız 1,1%-nin qarpıza tələbatı müəyyən edilmişdir. Bu stereotipin mənşəyinin naməlum olmasına baxmayaraq, afroamerikalılarla qarpızın assosiasiyası ABŞ-də quldarlıq dövrünə gedib çıxır. Quldarlıq tərəfdarları qarpız yetişdirən sadəlövh afroamerikalıları bu meyvə ilə təsvir etməyi xoşlayırdılar. XIX əsrin son onilliklərindən XX əsrin ortalarına qədər afroamerikalıların qarpızla təsvir edilməsi karikaturalar, kino və musiqidə əbədiləşmiş və məişət mallarında ümumi dekorativ mövzu kimi məşhurlaşmışdır. Hətta, Barak Obamanın 2008-ci il prezident seçkiləri kompaniyası və ondan sonrakı administrasiya dövründə də onun siyasi rəqibləri tərəfindən irqi ayrı-seçkiliyin simvolu olan qarpızlardan istifadə olunmuşdur.

Populyar mədəniyyətdə

1900-cü illərin əvvələrində qarpız yeyən zənci oğlanın təsviri olan açıqca

Afroamerikalılarla qarpız arasında əlaqə afroamerikalı menestrellərin oxuduğu mahnılar sayəsində məşhurlaşmışdır. Onların oxuduğu "The Watermelon song" və "Oh, Dat Watermelon" kimi mahnılar 1870-ci ildə çap olunmuşdur. 1893-cü ildə Çikaqoda keçirilmiş Kolumbiya sərgisində afroamerikalıları cəlb etmək üçün təşkilatçılar afroamerikalı artistlər və pulsuz şəkildə qarpızlar təşkil etmişdilər.

XIX əsrin sonunda "qarpız şəkillər" qısa janrında afroamerikalıların qarpız yeməsi, toyuq oğurlaması kimi kinematoqrafiya karikaturaları təsvir olunmağa başlamışdır.

1916-cı ildə Harri S. Braun "Nigger Love Watermelon Ha! Ha! Ha!" adlı mahnı bəstələmişdir. O dövrdə bu cür mahnıların məşhur olması qarpız stereotipinin əhali arasında möhkəmlənməsinə səbəb olmuşdur. "Küləklə sovrulanlar" filminin senarisində Skarlet O'Haranın Prissi adlı qulluqçusu rolunu oynayan aktrisa Batterflay Makkuin qarpız yemə səhnəsindən imtina etmişdir.