Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası


Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası (qaz. Qazaq Aptonom Sotsijalistik Sovettik Respublikasь, Qazaƣьstan, qaz Қазақ Автономиялы Социалистік Кеңестік Республикасы, Қазақстан) — Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası (RSFSR) tərkibində 1925–1936 illər arası mövcud olmuşdur.

Tarixi dövlət
Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası
Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb
 
 

Paytaxt Qızılorda (1925-1927)
Almatı (1927-1936)
Ərazisi
  • 2.960 km²
Əhalisi
  • 6.503.000 nəf. (1926)
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qazaxıstan MSSR ilk dəfə 26 avqust 1920-ci ildə Qırğızıstan MSSR olaraq (indiki müstəqil Qırğızıstan dövlətinin ərazisindəki Qara-Qırğız Muxtar Vilayəti ilə dəyişik salınmamalıdır) yaradılmış və RSFSR-in bir hissəsi olmuşdur. Rusiya inqilabından əvvəl Rusiyada qazaxlar "Qırğız-Qazax" və ya sadəcə "Qırğız" olaraq tanınırdı.[2] Bu təcrübə erkən sovet dövründə də beləcə davam etdi və beləliklə, Qırğızıstan MSSR qazaxların milli respublikası oldu. Lakin, 15–19 iyun 1925-ci ildə 5-ci Sovet Qazaxıstanı Konqresi Qazaxıstan Muxtar Sosialist Sovet Respublikası adını dəyişmək qərarına gəldi. Keçmiş Qırğızıstan MSSR paytaxtı Ağməscid Qazaxıstan MSSR-in paytaxtı olaraq saxlanılmış, lakin adı Qızılorda olaraq dəyişdirilmişdir.[3] 1927-ci ildə Almatı şəhəri MSSR-in yeni paytaxtı kimi təyin edildi.

Sahə və Əhali

redaktə

Sahəsi (1 yanvar 1933) 2 853 min km². idi. 1 yanvar 1931-ci kimi 7,260 milyon əhali (o cümlədən 1926-cı il siyahıyaalmasına əsasən ərazi qeydiyyatı olan 9112 nəfər) qeydə alınmışdır.

Mənbə

redaktə
  1. http://factsanddetails.com/central-asia/Kazakhstan/sub8_4a/entry-4632.html.
  2. The 1911 Encyclopædia Britannica: "Kirghiz" (scanned version(ing.)
  3. Grigol Ubiria. Soviet Nation-Building in Central Asia: The Making of the Kazakh and Uzbek Nations. Routledge, 2015. p. 124. ISBN 9781317504351 (ing.)