Qazaxıstan bolqarları

Qazaxıstan bolqarları (bolq. Българи в Казахстан, qaz. Қазақстандағы болгарлар) — Qazaxıstan ərazisində yaşıyan çox saylı milli azlıqlardan biri. 1999-cu il siyahıyaalınmasına əsasən Qazaxıstanda 6 915 nəfər özünü bolqar hesab edir.

Qazaxıstan bolqarları

Ümumi sayı
6 915 (1999)
Yaşadığı ərazilər
Pavlodar vilayəti, Aqtöbe vilayəti
Dili
Bolqar dili,Qazax dili
Qohum xalqlar
Slavyanlar

Tarixi

1907-ci ildə Qazaxıstanda ilk bolqar köçkünləri meydana gəlir. Onlar Pavlodar vilayətində Razdumovka və Andrianovka, Aqtöbe vilayətində isə Bolqarka kəndlərini qururlar. İkinci Dünya müharibəsi dövründə Bolqarıstan sakinlərinin ikinci dalğası Qazaxıstana gəlir. Bolqarlar Qazaxıstanın hər yerində məskunlaşmışlar, lakin Aktöbe və Pavlodar vilayətində onların payı respublika üzrə orta göstəricidən yüksəkdir.

Bolqarıstanın Qazaxıstandakı səfirliyi ilə əlaqəsi olan Qazaxıstanda Bolqarıstan Mədəniyyət Mərkəzi fəaliyyət göstərir. Bolqar diasporunun yaranmasının yüz illiyi ilə Bolqarka kəndində yeni bir məktəb açılır. Bayram tədbirində bölgənin 15 etnik və mədəni dərnəyinin nümayəndələri iştirak etdilər.

Pavlodar radiosunda "Bolqar üfüqi" verilişi var. Bolqar dilini və xalqın adət-ənənələrini qorumaq üçün Pavlodar Regional Dil İnkişafı İdarəsinin dəstəyi ilə "Bolqarstan adətləri" adlı bir dərslik çap edildi. Qazaxıstanda "Martenitsa" və "Vyara" folklor ansamblları, "Roksolana" etnik moda teatrı, Ağsaqqallar Şurası və "Slavlar" gənclər birliyi fəaliyyət göstərir. Diaspor gənclərin tarixi vətənlərində universitetlərə oxumağa göndərilməsi üçün tədbirlər görür.

Sayı və nisbəti

Siyahıyaalmalar

Bu illərdəki siyahıyaalmaya görə bolqarların sayı və nisbəti, vilayət və respublika əhəmiyyətli şəhərlərdə sayı:

	Sayı					(%)
	1970	1979	1989	1999	2009	1970	1979	1989	1999	2009
Qazaxıstan	10 420	10 064	10 228	6 915	4 523	0.080	0.068	0.063	0.046	0.028
Aqmola vilayəti	372	279	286	208	168	0.038	0.028	0.026	0.024	0.022
Aqtöbe vilayəti	1 241	1 267	1 457	1 045	689	0.225	0.200	0.198	0.153	0.090
Almatı	297	394	402	273	219	0.038	0.041	0.037	0.024	0.016
Almatı vilayəti	690	621	600	405	239	0.054	0.042	0.036	0.025	0.013
Astana	120	138	147	129	116	0.066	0.059	0.052	0.040	0.018
Atırau vilayəti	1 264	973	864	436	257	0.371	0.260	0.203	0.099	0.050
Şərqi Qazaxıstan vilayəti	988	941	841	524	284	0.063	0.056	0.047	0.034	0.020
Cambul vilayəti	305	385	325	114	99	0.038	0.041	0.031	0.011	0.009
Qərbi Qazaxıstan vilayəti	190	174	289	137	84	0.037	0.029	0.045	0.022	0.014
Karağandı vilayəti	2 289	2 260	2 313	1 664	1 116	0.146	0.131	0.132	0.117	0.083
Qostanay vilayəti	395	360	459	301	159	0.040	0.033	0.037	0.029	0.017
Qızılorda vilayəti	50	50	36	16	11	0.010	0.008	0.006	0.002	0.001
Mangistau vilayəti	88	160	118	79	34	0.055	0.064	0.036	0.025	0.007
Pavlodar vilayəti	1 510	1 419	1 544	1 300	907	0.216	0.175	0.163	0.161	0.122
Şimali Qazaxıstan vilayəti	123	122	150	101	64	0.014	0.013	0.016	0.013	0.010
Cənubi Qazaxıstan vilayəti	498	521	397	183	77	0.038	0.033	0.021	0.009	0.003

Təşkilatlar

Xaricdəki Bolqarlar Dövlət Agentliyinin Bolqarıstandakı saytında bildirilir ki, Qazaxıstanda 5 bolqar təşkilatı var — üç birlik və iki məktəb.

• Qazaxıstandakı Bolqarıstan Mədəniyyət Mərkəzi (ictimai birlik) 1994;
• Deportasiya olunmuş Bolqarların Bolqarıstan Mədəniyyət Mərkəzi "İntibah" (ictimai birlik) 1997;
• Qazaxıstandakı Etnik Bolqarlar İctimai Fondu "Slavlar" 2002;
• Milli dirçəliş məktəbində Bolqarıstan şöbəsi;
• Bolqar məktəbi (1908)

Şəxsiyyətləri

Qazaxıstanda anadan olmuş bolqar mənşəli şəxslər:

Oleq Qriqorieviç Dimov (1946–2016), siyasətçi

Mənbə

• "Bolqarlar". Qazaxıstan Xalqları Asambleyası. 2018-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-30.