Qida əlavələri

Qida əlavələri — istehsal, qablaşdırma, daşınma və ya saxlama zamanı qida məhsullarına texnoloji məqsədlər üçün əlavə olunan maddələr, istədiyiniz xüsusiyyətləri vermək üçün, məsələn, müəyyən bir aroma (ləzzət), rəng (boyalar), raf ömrü (konservantlar), dadı, tutarlılığı və s. Bəzi insanlar əlavəsiz yemək yeməyə meyllidirlər, baxmayaraq ki, sözün ciddi mənasında duz və istiot da bunlardır^[1].

İstifadə standartları

Bir çox ölkələrin qanunvericiliyi məhsul istehsalında istifadə olunan əlavələrin göstərilməsini tələb edir. Təsnifat üçün hər iki tam ad (ABŞ-da; məsələn, "sirkə turşusu") və "E" hərfindən əvvəl olan seriya nömrələri (Avropa Birliyində) istifadə olunur: məsələn, E260 — sirkə turşusunun sayıdır ^[1]. Kodda E olmayan aşqarlar var — məsələn, 154 əlavə əlavəsi yalnız İngiltərədə istifadə olunan Qəhvəyi FK boyasıdır^[1].

Qida əlavələri və çirkləri üzrə beynəlxalq standartlar, Beynəlxalq Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (JECFA) Birgə Mütəxəssislər Komitəsi və FAO / ÜST Beynəlxalq Komissiyası tərəfindən qəbul edilmiş və ÜTT ölkələri üçün məcburi olan Codex Alimentarius tərəfindən müəyyən edilir.

Qida əlavələrinin təsnifatı

Avropa İttifaqında qida əlavələrinin təsnifatı üçün nömrələmə sistemi hazırlanmışdır (1953-cü ildən qüvvədədir). Hər bir əlavənin "E" hərfi ilə başlayan unikal nömrəsi var. Nömrələmə sistemi yekunlaşdırıldı və Alimentarius Kodeksi beynəlxalq təsnifatı üçün qəbul edildi. Kodun birinci rəqəmi əlavənin ümumi məqsədini göstərir:

Boya kodları 1-dən başlayır;
2 - konservantlar;
3 üçün:

300-322 - antioksidantlar, 333-399 - antioksidantlar və stabilizatorlar;

4 - emulqatorlar və stabilizatorlar;
5 - topaklaşmaya və yığılmağa qarşı maddələr;
6 - dad və qoxu gücləndiriciləri;
7 və 8 istifadə edilmir (710-713 antibiotikləri istisna olmaqla);

glazerlər, yumşaldıcılar və digər çörəkçilik yaxşılaşdırıcılar və digər maddələr üçün kodlar 9-dan başlayır.

Geniş istifadə olunan bəzi maddələrin kodu yoxdur, məsələn, vanilin və dəyişdirilməmiş nişasta.

Qida əlavələri

Qadağan edilmiş əlavələr

E121 - sitrus qırmızısı (boya)
E123 - qırmızı amaranth (boya)
E128 - 09/03/2007. Qırmızı 2G (boya)
E216 - para-hidroksibenzoy turşusu propil esteri, paraben qrupu (konservant)
E217 - parahidroksibenzoy turşusu propil ester natrium duzu (konservant)
E240 - formaldehid (konservant)

İcazəsiz Əlavələr

Təsdiqlənməmiş əlavələrə sınaqdan keçirilməmiş və ya sınaqdan keçirilən, lakin yekun nəticə hələ əldə edilməyən əlavələr daxildir.

E127 - eritrozin - bir sıra ölkələrdə qadağandır
E154 - qəhvəyi FK
E173 - alüminium
E180 - yaqut litol VK
E388 - tiopropion turşusu
E389 - dilauril tiodipropionat
E424 - kəsmik
E512 - qalay (II) xlorid
E537 - dəmir heksasiyaanomanganat
E557 - sink silikat
E912 - Montan turşusu efirləri
E914 - oksidləşmiş polietilen mumu
E916 - kalsium yodat
E917 - kalium yodat. Qida qablaşdırmasında KIO3 (kalium yodid) kimi qeyd oluna bilər.
E918 - azot oksidləri
E919 - nitrosilxlorid
E922 - kalium persulfat
E923 - ammonium persulfat
E924b - kalsium bromat
E925 - xlor
E926 - xlor dioksidi
E929 - aseton peroksid

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ Oxford, 2014. səh. 200

Ədəbiyyat

Пищевые добавки // Большая российская энциклопедия. Том 26. М. 2014. 309.
Сарафанова Л. А. Пищевые добавки: энциклопедия / Л. А. Сарафанова, Изд. 2-е.- СПб.: Изд.-во Гиорд, 2004.- 808 с.
Оценка некоторых пищевых добавок и контаминантов. 41 доклад объединенных экспертов ФАО/ВОЗ по пищевым добавкам, Женева. — М: "Медицина", 1994 г. — 72 с.
Оценка некоторых пищевых добавок и контаминантов. 37 докладов объединенных экспертов ФАО/ВОЗ по пищевым добавкам, Женева. — М: "Медицина", 1974 г. — 48 с.
Петрухина А. Из чего мы состоим? Из того, что мы едим… Наука и жизнь, № 1 (2009), стр. 26–29.
Принципы оценки безопасности пищевых добавок и контаминантов в продуктах питания. — М.: "Медицина", 1991 г. — 158 с.
Росивал Л. и др. Посторонние вещества и пищевые добавки в продуктах. — М.: "Лег. и пищ . пром.", 1982 г. — 264 с.
Химия пищевых добавок: Тезисы докладов Всесоюзной конференции. Черновцы. — Киев: НПО "Пищевые добавки", 1989 г. — 256 с.
Штейнберг А. И. и др. Добавки к пищевым продуктам (Гигиенические требования и нормирование). — М.: "Медицина", 1969 г. — 95 с.
The Oxford Companion to Food. Oxford University Press. Alan Davidson, Tom Jaine. 2014. ISBN 978-0-19-104072-6.

[FOOTNOTEOxford2014200-1] ¹ ² ³ Oxford, 2014. səh. 200

[1]