RAROC (ing. Risk-Adjusted Return on Capital — Riskə uyğunlaşdırılmış kapitalın gəlirliyi) — banklarda və maliyyə təşkilatlarında risklərin idarə edilməsi və investisiyaların effektivliyini qiymətləndirmək [1] üçün istifadə olunan bir metoddur. RAROC, maliyyə qurumlarına hansı layihələrin və ya məhsulların daha sərfəli olduğunu, eyni zamanda riski nəzərə alaraq hansı sahələrə kapital ayırmağın daha məqsədəuyğun olduğunu müəyyən etməyə kömək edir.[2]

RAROC-un əsas formulu

redaktə
 

Burada:

  • Riskə düzəliş edilmiş gəlir — layihədən və ya aktivdən əldə edilən gəlir, risklər nəzərə alınaraq hesablanır (məsələn, kredit riskləri, bazar riskləri və s.).
  • İqtisadi kapital — layihəni və ya aktivləri dəstəkləmək üçün lazım olan kapital miqdarıdır. Bu, risklərin təsirini ödəmək üçün ayrılan kapitaldır.[3]

Əsas üstünlükləri

redaktə

Yüksək gəlir gətirən, lakin riskli layihələri aşağı gəlirli, lakin etibarlı layihələrlə müqayisə etməyə imkan verir. Bank və ya maliyyə qurumları resurslarını daha effektiv bölüşdürə bilirlər. Maliyyə təşkilatlarının uzunmüddətli risk idarəetmə strategiyalarını təyin etməsinə dəstək olur.[4]

Nümunə

redaktə

Əgər bir bank iki layihəni müqayisə edirsə:

  • Layihə A: 10 milyon gəlir gətirir, amma yüksək riskli olduğu üçün daha çox kapital tələb edir.
  • Layihə B: 8 milyon gəlir gətirir, amma daha az kapital tələb edir.[5]

RAROC bu layihələri müqayisə etməyə və hansının bank üçün daha sərfəli olduğunu görməyə kömək edir. Bu yanaşma, xüsusilə, bankların kredit portfeli, investisiya layihələri və sığorta məhsulları üçün çox vacibdir.

İstinadlar

redaktə
  1. Herring, Richard; Diebold, Francis X.; Doherty, Neil A. The Known, the Unknown, and the Unknowable in Financial Risk Management: Measurement and Theory Advancing Practice. Princeton, N.J: Princeton University Press. 2010. səh. 347.
  2. Levy, Amnon. "A Unified Decision Measure Incorporating Both Regulatory Capital and Economic Capital" (PDF). Moody's Analytics Whitepaper. 2012.
  3. "Quantifying Risk in the Electricity Business: A RAROC-based Approach" (PDF).
  4. Levy, Amnon; Xu, Pierre. "A Composite Capital Allocation Measure Integrating Regulatory and Economic Capital, and the Impact of IFRS 9 and CECL" (PDF). Moody's Analytics Whitepaper. 2017.
  5. Beat, Baer; Mehta, Amit; Samandari, Hamid. "The Use of Economic Capital in Performance Management for Banks: A Perspective". McKinsey Working Paper on Risk. 24. 2011: 1–20 – McKinsey vasitəsilə.

Ədəbiyyat

redaktə
  • Glantz, Morton. Managing Bank Risk: An Introduction to Broad-Base Credit Engineering. Amsterdam: Academic Press. 2003. ISBN 0-12-285785-2.

Xarici keçidlər

redaktə