Radde ayıdöşəyi

Radde ayıdöşəyi
Radde ayıdöşəyi
Elmi təsnifat
	XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Radde ayıdöşəyi
Beynəlxalq elmi adı
	Dryopteris raddeana Fomin, 1911;

Radde ayıdöşəyi (Oreopteris raddeana (Fomin) Fomin) - qıjılar sinfinə aid bitki növüdür. ^[1]

Elmi adı-Dryopterisraddeana (Fomin) Fomin

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir – EN B2ab (iii). Azərbaycanın nadir, endemik və relikt növüdür.^[2]

Qısa morfoloji təsviri

Çoxillik, 80 sm hündürlüyündə bitkidir. Yarpaqları uzunsov-oval, ucdan itidir; saplaq ayadan kiçikdir, birinci sıra seqmentləri lansetvari, qısasaplaqlı, ucdan sevrilən, sonuncu sıra seqmentləri uzunsovdur, küt yaxud əyri, dişciklidir; soruslar damarların ortasına yaxın yerləşir; örtüyü çılpaqdır; sporlar qonur, böyrəkşəkillidir.^[3]^[4]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Sporların yetişmə dövrü iyul ayına təsadüf edir.

Çiçəkləməsi iyul ayına təsadüf edir. Orta, aşağı dağ qurşağında və düzənlik ərazinin kölgəli Hirkan tipli meşələrində rast gəlinir.^[3]^[5]. Dekorativ və dərman bitkisidir.

Yayılması

Lənkəran ovalığı və dağlıq hissəsi (Lənkəran və Astara rayonları).^[3]^[6]^[7]^[8]

Sayı və tendensiyası

Meşə qırıntısı və digər bu kimi tədbirlər nəticəsində popukyasiyası azalır.^[8]

Məhdudlaşdırıcı amillər

Antropogen amillər (yerli əhali tərəfindən təsərrüfat məqsədi ilə istifadə olunması, meşələrin qırılması və azalması) yaşama sahələrinin deqradasiyasına gətirir).

Mühafizə tədbirləri

Hirkan Milli Parkının ərazisindəki areallarının vaxtaşırı monitorinqinin aparılması, parkdan kənardaki populyasiyaların nəzarətə götürülməsi.

Mənbə

↑ Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri. II nəşr. Bakı-2013.
↑ http://redbook.az/?options=project&id=Radde%20ay%C4%B1d%C3%B6%C5%9F%C9%99yi^{[ölü keçid]}
↑ ¹ ² ³ Флора Азербайджана, 1950
↑ Аскеров А.М., 1983
↑ Аскеров А.М., Бобров А.Е., 1972
↑ Красная книга Азербайджанской ССР, 1989
↑ Аскеров А.М., 2001
↑ ¹ ² Əsgərov A.M., Kərimov V.N., 2013

[1] Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri. II nəşr. Bakı-2013.

[2] ttp://redbook.az/?options=project&id=Radde%20ay%C4%B1d%C3%B6%C5%9F%C9%99yi^{[ölü keçid]}

[:0-3] ¹ ² ³ Флора Азербайджана, 1950

[4] Аскеров А.М., 1983

[5] Аскеров А.М., Бобров А.Е., 1972

[6] Красная книга Азербайджанской ССР, 1989

[7] Аскеров А.М., 2001

[:1-8] ¹ ² Əsgərov A.M., Kərimov V.N., 2013

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]