Raqib Qimayev
Raqib Nəsrətdin oğlu Qimayev (başq. Рәғиб Насретдин улы Ғимаев; 1 yanvar 1935 — 29 yanvar 2016, Ufa[1][2]) — başqırd əsilli SSRİ və Rusiya alimi, texniki elmlər doktoru, professor, Başqırdıstan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1999), Başqırdıstan Dövlət Universitetinin 1981-1999-ci illərdəki rektoru.
| Raqib Qimayev | |
|---|---|
| Raqib Nəsrətdin oğlu Qimayev | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | SSRİ, Başqırdıstan MSSR, Kiqinski rayonu |
| Vəfat tarixi | (81 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı |
| Vətəndaşlığı |
 Rusiya |
| Milliyyəti | Başqırd |
| Elm sahəsi | Kimya texnologiyası |
| Elmi dərəcəsi | texniki elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yeri | Başqırdıstan Dövlət Universiteti |
| Mükafatları |
   |
Bioqrafiya
redaktəBaşqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Kiqinski rayonu, İbrayevo kəndində anadan olmuşdur. Milliyyətcə başqırddır.
1958-ci ildə Ufa Dövlət Neft Texniki Universitetini bitirmiş və 1963-cü ilə qədər Yeni-Ufa Neftayırma zavodunda işləmişdir. 1976-cı ildən Ufa Dövlət Neft Texniki Universitetində Neft və Qaz texnologiyaları kafedrasında aparıcı üv olmuşdur. Sonradan isə Başqırdıstan Dövlət Universitetində tenologiyalar fakultəsində dekan işləmişdir. 1981 - 1999-cu illər ərzində isə Başqırdıstan Dövlət Universitetinin analitik kimya və ümumi kimya texnologiyaları kafedrasının aparıcı üzvü və ümumilikdə universitetin rektoru olmuşdur.
Raqib Qimayev neft və qazın kimya emalı sahəsində dünya nüfuzuna malik bir mütəxəssisdir. Neft xammalına əsaslanan karbon materialları istehsalı üçün elmi məktəb yaradıcısıdır. Onun elmi xismətləri: neft dispers sistemlərində faza keçidlərinin öyrənilməsi, neft məhsullarının yüksək aromatizasiya olunmuş tərkib hissələrinin maye kristal vəziyyətinin öyrənilməsi, neft qalıqlarının termal qırılma nəzəriyyəsi, neft xammallarından yeni materialların əldə edilməsi texnologiyası və s. Alim tərəfindən təklif olunan texnologiya Soda MMC, Ufa zavodlarında, Rusiyada və keçmiş SSRİ-də bir sıra müəssisələrdə istifadə edilmişdir.
O, 150-dən çox ixtira, Moskva, Ufa və Kazanda dərc edilən 300 elmi məqalə və monoqrafiyaların müəllifidir. Tələbələri arasında onlarla elmlər namizədi və texniki elmlər doktoru var.
Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasının III çağırış deputatı, Rusiya regionları deputat qrupunun üzvü, Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Ali Sovetinin depuatı.
Kitabları
redaktə- Нефтяной кокс. — М.: Химия, 1992. — 75 с.
- Нефтяной игольчатый кокс. — Уфа, 1996. — 210 с.
- Гимаев Р. Н., Кондаков Д. И., Сюняев З. И. Современные методы утилизации серно-кислотных отходов нефтепереработки и нефтехимии. — М., ЦНИИТЭнефтехим. — 1973. — 98 с.
- Гимаев Р. Н., Амиров Я. С., Рахмангулов Х. Б. Использование вторичных ресурсов в строительстве и охране окружающей среды. — Башкнигоиздат.— Уфа, 1986. — 190 с.
- Гимаев Р. Н., Кузеев И. Р., Абызгильдин Ю. М. Нефтяной кокс. — М., Химия. — 1992. — 76 с.
- Хайрутдинов И. Р., Гимаев Р. Н. и др. Опыт производства и применения нефтяных пеков. — М.: ЦНИИТЭнефтехим, 1994.
- Технико-экономические аспекты промышленной экологии. Защита атмосферного воздуха. Уфимский государственный нефтяной технический университет.- Уфа, 1995. — 4.1 — 273 с. (Совм. с Я. С. Амировым и Н. Р. Сайфуллиным).
- Технико-экономические аспекты промышленной экологии. Защита водоемов. Уфимский государственный нефтяной технический университет.- Уфа, 1995. — 4.2 — 263 с. (Совм. с Я. С. Амировым и Н. Р. Сайфуллиным).
- Гимаев Р. Н., Шипков Н. Н. и др. Нефтяной игольчатый кокс (структура и свойства). Изд-во Башкирского государственного университета. — Уфа, 1996. — 210 с.
- Безопасность жизнедеятельности. Идентификация взаимодействия человека со средой обитания. Уфимский государственный нефтяной технический университет. — Уфа,1997. — Кн.1, ч.1. — 217 с. (Совм. с Я. С. Амировым и И. М. Уракаевым).
- Газовые методы повышения нефтеотдачи. Изд-во Башкирского государственного университета. — Уфа, 1999. — 271 с. (Совм. с Г. А. Халиковым, К. Ш. Ямалетдиновой).
- Технико-экономические аспекты промышленной экологии; частьV, обезвреживание отходящих газов. Изд-во «Гилем» -Уфа, 1999. — 440 с. (Совм. с Я. С. Амировым и Ф. Р. Исмагиловым).
- Акустическая технология в нефтехимической промышленности. Изд-во «дом печати», — Казань, 2001. — 152 с. (Совм. с Р. Ш. Муфазаловым, И. Г. Арслановым, Р. К. Зариповым).
Təltif və mükafatlar
redaktə- Elmlər doktoru (1977);
- SSRİ neftayırma və neftkimya sənayesi əlaçısı (1973);
- Rusiya Federasiyası hökumətinin elm və texnologiyalar üzrə mükafatı lauriyyatı (2003)[3];
- RSFSR elm və texnologiyaları üzrə əməkdar xadim[4];
- Rusiyada Ali Təhsil üzrə Əməkdar İşçi (1997);
- «sərf edilən əməyə görə Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalları» (1970);
- Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley gümüş medalı (1979);
- «Əmək veteranı» medalı (1985);
- Başqırdıstan Respublikasının fəxri fərmanı (1994);
- Xalqlar Dostluğu ordeni.
Mənbə
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "Raqib Qimayev həyatdan köçdü, Yeşlek qazeti". 2016-08-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-26.
- ↑ "Ушёл из жизни профессор Рагиб Гимаев, официальный сайт БГУ". 2017-08-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-26.
- ↑ "Постановление Правительства Российской Федерации от 16 февраля 2004 года № 85 «О присуждении премий Правительства Российской Федерации 2003 года в области науки и техники»". 2009-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-26.
- ↑ "Рагиб Насретдинович Гимаев на сайте АН РБ". 2019-11-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-26.