Renat Məhəmmədi
Renat Məhəmmədi (d. 10 dekabr 1948) — tatar türklərindən olan tanınmış yazıçı və filosof, “Abdullah Tokay” adına dövlət müfatı sahibi (1993), SSRİ Yazıçılar Birliyinin üzvü (1979-cü ildən etibarən).
| Renat Məhəmmədi | |
|---|---|
| Rinat Möhammadiyev | |
_02.jpg) | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | SSRİ |
| Milliyyəti | tatar |
| Fəaliyyəti | yazıçı, filosof |
| Elmi dərəcəsi |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı Renat Məhəmmədi 1948-ci ilin 10 dekabrında Tatarıstanın Mamadiş bölgəsinin Keçe Kırman kəndində kolxozçu ailəsində anadan olmuşdur.
Təhsili redaktə
1966-cı ildə bu bölgənin Tüben Uşmı məktəbini, 1971-ci ildə Qazan Dövlət Universitetinin tatar dili və dəbəiyyatı fakültəsini bitirmişdir. Daha sonra Kazan Televiziya Studiosunda işləmiş, 1973-1976-cı illərdə Kazan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsində magistr təhsili almışdır.
Fəaliyyəti redaktə
Magistr təhsilini bitirib, 1977-ci ilin fevralında Yazıçılar Cəmiyyətinin orqanı “Kazan utları” (Kazan odları) jurnalının redaktorluğunu etmişdir. Burada ədəbi tənqidlə məşğul olmuşdur. 1981-ci ilin may ayından etibarən bu jurnalın baş redaktoru olaraq çalışmışdır. 1979-cu ildə Renat Məhəmmədi filologiya sahəsində doktorluq dərəcəsi almışdır.
Yazıçı 1980-ci ildən bTatarıstan Yazıçılar Birliyinə, 1987-1989-cu illərdə Tatarıstan kitab nəşriyyatı müdiri olmuşdur. Tatarıstan yazıçılarının XI qurultayında (1989) cəmiyyət idarəsi tərəfindən rəhbər seçilmişdir. Renat Məhəmmədi bu günə qədər Moskvada Xalq-ara Yazıçılar Birliyinin rəhbərliyi vəzifəsini icra etməkdə, Moskvada çıxan “Tatar dünyası” deyilən ictimai-siyasi qəzetin baş redaktoru vəzifələrini icra etməkdədir. 1979-cu ildə SSRİ Yazıçılar Birliyinə üzv oldu. 1980-ci ildə Tatar Kitab Nəşriyyat Evinə daxil olaraq partiya komitəsinin rəhbəri oldu, 1986-cı ildə bu nəşriyyata rəhbərlik etdi və 1989-cu ilə qədər bu vəzifəni tutdu. 1989-cu ildə Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası (sonradan Tatarıstan Respublikası) Yazıçılar Birliyinin idarə heyətinin sədri oldu və 1999-cu ilə qədər bu vəzifəni tutdu. 1990-cı ildə RSFSR Ali Şurasının Mədəniyyət və Milli Məsələlər üzrə Daimi Komissiyasına rəhbərlik edərək Ali Şuranın dağılmasından sonra 1993-cü ilin sonunda bu vəzifələri yerinə yetirməkdən vaz keçdi. 1995-1999-cu illərdə Tatarıstan Dövlət Şurasının deputatı olub. 2000-ci ildə Moskvadakı Beynəlxalq Yazı İttifaqları Birliyinin sədr müavini olaraq Moskvaya köçdü; 2005-ci ildən Tatar Dünyası qəzetinin baş redaktorudur.
Əsərləri redaktə
Əsərləri rusca və tatarcadır: Tatarca:
- Яңа елга күчтәнәч: хикәяләр. - Казан: Татар. кит. нәшр., 1979. — 32 б. — 10000 д.
- Беренче умырзая: повестьлар, хикәяләр. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1985. — 2086.— 14000 д.
- Әгәр без янмасак...: әдәби тәнкыйть мәкаләләре. - Казан: Татар. кит. нәшр., 1980.—144 б. — 2000 д.
- Якутлар табыладыр вакыт белән: әдәби тәнкыйть мәкаләләре. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1983. — 216 б. — 2000 д.
- Ак канатлы кояш: повесть. - Казан: Татар. кит. нәшр., 1986. — 22 б. — 12000 д.
- Чияләнгән төен: повесть, хикәяләр. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1988. — 208 б. — 15000 д.
- Кенәри — читлек кошы: роман. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1990. — 448 б. - 30000 д.
- Ат чабышы: хикәя. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1992. — 20 б. — 30000 д.
- Сират күпере: роман. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1992. — 528 б. — 5000 д.
- Сират күпере: роман. - 2 басма. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1994. — 512 б. — 50000 д.
- Ак кыялар турында хыял: повесть, хикәяләр. — Казан: Мәгариф, 1995. — 240 б. - 5000 д.
- Утлы таба өстендә: баштан кичкән фаҗига. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1996. – 223 б. — 10000 д.
- Кенәри — читлек кошы: роман, повесть, хикәяләр. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1998. - 417 б.- 5000 д.
- Канатлы кояш = Солнышко белокрылое: хикәя. — Казан: Мәгариф, 1998. — 39 б. — 3000 д. (Татар һәм рус телләрендә.)
Rusca:
- Проблемы формирования татарской критики (1905-1917) / пер. с татар. — Казань: Татар. кн. изд-во, 1982. — 144 с. — 1400 экз.
- Первый подснежник: повести, рассказы / пер. с татар. — М.: Современник, 1987. — 268 с. —50000 экз.
- Львы и канарейки, или Невинные забавы Марин... роман / пер. с татар. И.Каримова. — М.; Современник, 1992. — 303 с. - 50000 экз.
- Ранняя осень в деревне: роман, повести, рассказы / пер. с татар. — М.: Сов. писатель, 1993. — 462 с. — 10000 экз.
- Мост над адом: роман / пер. с татар. — М.: Голос, 1996. — 480 с.
- На раскаленной сковороде: документальная повесть / пер. с татар. — М.: Голос, 1997.—288 с.
Türkcəyə tərcümə edilən əsərləri:
İstinadlar redaktə
- ↑ "Öze İhanet: Sultan Galiyev ve Seyit Galiyev". 21yyte.org. 24 avqust 2015. 7 may 2015 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Sirat körpüsü - Sultan Quliyev". 2020-06-13 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Rusiyada Demokratiya". okuoku.com. 11 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 avqust 2015.
- ↑ "Rusiyada Demokratiya". kitapyurdu.com. 2020-06-13 tarixində arxivləşdirilib.