Reqbi

Reqbi — iki komanda arasında oval bir topun əl və ayaqlarla nəzarət edilərək hesab artırılması əsasına söykənən komanda oyunu. Bütün dünyada reqbi birliyi (ing. rugby union) və ya reqbi liqası (ing. rugby league) qaydaları ilə oynanır. Bir başqa növü olan yeddili reqbi, həm reqbi birliyi həm də reqbi liqası qaydaları ilə oynana bilər.

Tarixçə

1823-də İngiltərədə Reqbi şəhərinin eyniadlı məktəbində yaradılmış bir idmandır.

Cəhd

Cəhd xal kimi top rəqibin hesab meydançasında ilk dəfə yerə düşərkən hesablanır

Qol

Əgər yenidən vurulan (sərbəst zərbə, qapıdan zərbə istisna olmaqla) zərbə yerə və zərbəni vuran komandanın oyunçusuna dəymədən qapı dirəklərinin arasından keçərsə, bu qol sayılır.

Xallar

Cəhd	5 xal
Cəhddən sonra qol	2 xal
Cərimə zərbəsindən qol	3 xal
Drop-qol (yerdən sıçrayan topa zərbə)	3 xal

Reqbi 7

Reqbi 7 növündə isə hər komandada 7 oyunçu çıxış edir. Bunlardan 3-ü hücumçu, 4-ü isə müdafiəçi olur. Oyun hər biri 7 dəqiqədən ibarət olan 2 hissəlik olur. Hissələrarası fasilə isə 1 dəqiqə nəzərdə tutulub. Hazırda reqbi 7 100-dək ölkədə yayılıb.

Reqbi 7 olimpiadalarda

Reqbi 7 1924-cü il olimpiadasından sonra olimpiya növləri sırasından çıxarılıb. Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin 2009-cu ildə Danimarkanın paytaxtı Kopenhagendə baş tutan 121-ci sessiyasında 2016-cı və 2020-ci il Yay Olimpiya Oyunlarının proqramına daxil edilib.

Reqbinin qlobal statusu

Gridiron futbol

Kanadada və Amerika Birləşmiş Ştatlarında reqbi "gridiron" futboluna çevrildi. 1800-lərin sonlarında, hətta 1900-lərin əvvəllərində bu iki oyun formaları Birləşmiş Ştatların hətta 1920 və 1924-cü illərin Yay Olimpiya oyunlarında Reqbi İttifaqının qızıl medalını qazanmağına qədər çox oxşar idi, lakin bir çox qayda dəyişiklikləri setdə olan oyunu reqbi analoqundan ayırdı. Birləşmiş Ştatlarınkı Uolter Kemp və Kanadanınkı Con Trift Meldrum Bernsayd tərəfindən təqdim olundu. Kanadada futbol müxtəlif səviyyələrdə oynanır. Ən yüksək səviyyə 9 komandadan ibarət peşəkar liqadır, Kanada Futbol Liqası (CFL) adlanır.

Reqbi Liqası

Reqbi Liqası həm peşəkar, həm də həvəskar oyun olaraq, beynəlxalq səviyyədə Reqbi Liqası Beynəlxalq Federasiyası tərəfindən idarə olunur. Həvəskar və yarım-peşəkar müsabiqələrə əlavə olaraq, Amerika Birləşmiş Ştatları, Rusiya, Livan, Serbiya, Avropa və Avstralaziya üzrə iki böyük peşəkar müsabiqə mövcuddur — Avstraliya Milli Reqbi Liqası və Superliqa. Avstraliya, İngiltərə və Yeni Zelandiya Raqbi Liqasında hakimiyyətə malikdir, lakin Tonga və Samoa 2017-ci ildən bu yana bu hegemoniyanı təhdid edir. Papua-Yeni Gvineyada bu, milli idmandır.

Xəsarətlər

Raqbi oyunçularının təxminən dörddə biri hər mövsümdə xəsarət alır.

Yüksək kontaktlı idman növü olaraq raqbi ittifaqında ən yüksək sarsıntı göstəriciləri bildirilir, həmçinin İngiltərə daxil olmaqla həmçinin hamım arasında ən çox fəlakət tənəffüs xəsarətləri bütün komanda idman növlərindən. Araşdırma bir oyun zamanı daha yüksəksəviyyəli beyin sarsıntısının raport edildiyini, məşq zamanı isə daha aşağı, lakin digər idman növləri oyunçularından daha yüksək olduğunu göstərir.