Reqtaym
Reqtaym (ing. ragtime) — XIX əsrin son rübündə formalaşmış Amerika fortepiano musiqisinin “cazdan öncəki” janrıdır.
| Reqtaym | |
|---|---|
 | |
| Yarandığı dövr | 1890 |
| Ölkə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xüsusilə 1900-cü ildən 1918-ci ilə qədər məşhur olmuşdur. Bu, 2/4 və ya 4/4 vaxtda basın tək vuruşlarda və akkordların cüt taktlarda çalındığı, səsə tipik "marş" ritmi verən rəqs formasıdır; melodik xətt yüksək sinkoplaşdırılmışdır. Bir çox reqtaym mahnıları dörd müxtəlif musiqi mövzusundan ibarətdir.
Bu üslub bu janrın formalaşmasından sonra meydana çıxan, demək olar ki, bütün caz pianoçularına təsir etmişdir və məhz reqtaymdan “strayd-piano” adlı ilk fortepiano caz üslubu yaranmışdır.
Reqtaym cazın sələflərindən biri hesab olunur. Caz ritmik sərbəst, sanki “kəsilmiş” melodiya arasındakı uyğunsuzluğun yaratdığı ritmik kəskinliyi reqtaymdan miras aldı. Birinci Dünya müharibəsindən sonra bir müddət reqtaym yenidən salon rəqsi kimi dəbdə idi. Bundan başqa rəqslər, o cümlədən fokstrot yaranmışdır.
Bu formanın ritminin orijinallığı peşəkar musiqidə çox geniş istifadə olunur - Antonin Dvorjakın Amerika mövzusunda əsərləri (“Yeni dünyadan” simfoniyası və “Amerika kvarteti” simfoniyası), həmçinin İqor Stravinskinin on bir alət üçün “Reqtaym” (1918) əsəri.
"Reqtaym" sözünün mənşəyi hələ də aydın deyil. Güman edilir ki, ing. ragged time (“kəsilmiş vaxt”, yəni sinkopat ritm) sözündən götürülüb.