Vikipediya

Rizvan Çitiqov

Rizvan Çitiqov (22 aprel 1964, Şali, Çeçen-İnquş MSSR – 23 mart 2005, Çeçenistan) — Çeçen səhra komandiri[1], separatçı, Çeçen İçkeriya Respublikası Silahlı Qüvvələrinin briqada generalı[2], güclü zəhərlər və kimyəvi silahlar üzrə mütəxəssis[3]. ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Tank tağımına, ÇİR Təhlükəsizlik Xidmətinin Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrinə, ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Şali sektoruna komandanlıq edən şəxs. Şamil Basayevin Budyonnovska basqınının iştirakçısı olur[4]. Bir versiyaya görə, Çitiqov çeçen müqavimətində Şamil Basayev və Dokka Umarovdan sonra (2004-cü ildə) üçüncü şəxs hesab olunurdu. Milliyyətcə çeçendir.

Rizvan Çitiqov
Doğum tarixi 22 aprel 1964(1964-04-22)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 mart 2005(2005-03-23) (40 yaşında)
Vəfat yeri

Bioqrafiyası

redaktə

20 ildən çox Rizvan doğma kəndində yaşayır. Sinif yoldaşları və dostları ilə müxtəlif hüquq-mühafizə orqanlarının məktəblərinin təlimlərindən: Daxili İşlər Nazirliyi, DTK, desant. Uşaq ikən intensiv şəkildə bədən tərbiyəsi ilə məşğul olmuş və müstəqil şəkildə odlu silahlar düzəltmiş, sonralar dəyişdirərək həqiqi atıcı silahlar almışdır. Sovet ordusunda xidmət etdiyi müddətdə tank komandiri olmuşdur[5].

Rizvan Çitiqov 1980-ci illərin sonlarına qədər rayon yanğından mühafizə bölməsində yanğınsöndürən vəzifəsində çalışmışdır[6]. 1990-cı illərin əvvəllərindən Çitiqov İslama qeyrətlə bağlı olduğunu bəyan edir və çoxsaylı İslam beynəlxalq fondlarından biri ilə əməkdaşlıq sayəsində SSRİ-ni tərk edə bilir. Lakin Rizvan fərqli olaraq Türkiyə, İordaniya və ya Səudiyyə Ərəbistanına getmək əvəzinə ABŞ-yə getməyi üstün tutur.

ABŞ-də Çitiqov Sietldə məskunlaşır. Orada saxta bank sənədləri və valyuta fırıldaqları təşkil edir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının Dəniz Piyadaları Korpusunda könüllü kimi qeydiyyatdan keçir və burada diversiya təlimi keçir. O cümlədən mina partlayışları təlimi alır. Sonra ABŞ-də yaşamaq hüququ əldə edir.

ABŞ Dəniz Piyadaları Korpusunun elit diversiya-kəşfiyyat məktəbini bitirdikdən sonra Çitiqov ABŞ dəniz piyadaları korpusunun batalyonlarından birində müqavilə əsasında xidmət edir. Məhz o zaman Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən işə götürülür[7][8].

ABŞ-də Rizvan Əmir Xəttabla görüşür və onu inandırır ki, indi Çeçenistan üçün çətin zamandır, xalqının yanında olmalıdır. Çitiqov çeçenlərdən kiçik bir dəstə toplayır, onları vəhhabiliyə və kafirlərə qarşı mübarizəyə hazırlaşdırır[7][9].

Başqa bir versiyaya görə, Rizvan Çitiqov ABŞ-də olarkən Aslan Masxadov onunla əlaqə saxlayır və ona İçkeriya Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin xüsusi təyinatlı dəstəsinin komandiri vəzifəsini təklif edir. Masxadovun faktiki olaraq ABŞ vətəndaşı olan Çitiqovla əməkdaşlığa marağı onunla izah edilirdi ki, sonuncu artıq o vaxt Şamil Basayev üçün kimyəvi silah əldə etmək məsələsi ilə məşğul idi və bu məqsədlə artıq Meksikaya getmişdi[10].

Birinci Çeçenistan müharibəsi

redaktə

Birinci Çeçenistan müharibəsi zamanı onun "Buran" və "Minaçı" çağırış nişanları var idi və təxəllüsü Ramzan olmuşdur. Çeçen yaraqlılarının yeganə tank bölməsinin komandiri olur və xüsusi qəddarlığı ilə seçilir. Onun maşınına hətta “ölüm tankı” ləqəbi də verilir[11]. Lakin Çitiqovun tank bölməsi tezliklə tamamilə məğlub olur. Buna baxmayaraq, Çeçenistanın müstəqilliyi uğrunda döyüşlərdə göstərdiyi şücaət, qəhrəmanlıq və fədakarlığa görə Çitiqov İçkeriyanın ali ordeni olan “Koman siy” ordeni ilə təltif edilir.

Öldürülməsi

redaktə

2005-ci il martın 23-də Çeçenistan Prezidentinin təhlükəsizlik xidməti və Respublikanın Daxili İşlər Nazirliyinin birgə əməliyyatı zamanı Rizvan Çitiqov öldürülür[8][12][13][14][15][16][17][18].

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Кавказский Узел. "В Чечне убит полевой командир Ризван Читигов". Кавказский Узел. 2022-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-21.
  2. ↑ "В Чечне убит Резван Читигов по кличке «американец», которого ФСБ считало агентом ЦРУ". NEWSru.com. 2005-03-23. 2022-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-21.
  3. ↑ "Бригадный генерал Резван Читигов намеревается применить химическое оружие". 2015-10-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-22.
  4. ↑ "Ликвидация «Американца» прошла по обычной схеме". 2012-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-22.
  5. ↑ «Буран» // Кавказ-центр
  6. ↑ Дюпин Сергей В Чечне уничтожен террорист номер три Arxivləşdirilib 2022-08-16 at the Wayback Machine // Газета «Коммерсантъ». — № 51 (3135). — 24.03.2005
  7. ↑ 1 2 В Чечне уничтожен «американец» Arxivləşdirilib 2021-10-28 at the Wayback Machine // Московский комсомолец, 24.03.2005
  8. ↑ 1 2 В Чечне убит Резван Читигов по кличке «американец», которого ФСБ считало агентом ЦРУ[ölü keçid] // NEWSru.com, 23.03.2005
  9. ↑ Читигов — морпех США[ölü keçid]
  10. ↑ Спецназ Кадырова уничтожил «американца»[ölü keçid]
  11. ↑ ФСБ убила американского химика Читигова Arxivləşdirilib 2021-10-28 at the Wayback Machine // Газета.ру
  12. ↑ В Шалинском районе Чечни уничтожен один из главарей бандформирований Ризван Читигов Arxivləşdirilib 2014-11-01 at the Wayback Machine // НТВ / ИТАР-ТАСС, 23.03.2005
  13. ↑ В Чечне уничтожен близкий соратник Ш. Басаева Arxivləşdirilib 2014-11-12 at the Wayback Machine // РБК]], 23.03.2005
  14. ↑ Убитый в Чечне морпех США готовил химические атаки Arxivləşdirilib 2021-10-28 at the Wayback Machine // Лента.ру, 28.03.2005
  15. ↑ Бандглаварь Ризван Читигов, уничтоженный в Чечне, готовил химические теракты Arxivləşdirilib 2016-03-22 at the Wayback Machine // Известия, 23.03.2005
  16. ↑ Алханов подтверждает информацию об уничтожении Читигова Arxivləşdirilib 2014-11-01 at the Wayback Machine // РИА Новости, 23.05.2005 (копия[ölü keçid])
  17. ↑ В Чечне убит главарь террористов Ризван Читигов Arxivləşdirilib 2021-10-28 at the Wayback Machine // Полит.ру, 23.05.2005
  18. ↑ Роман Кириллов Конец Американца. Ликвидированного боевика подозревают в связях с ЦРУ Arxivləşdirilib 2014-11-01 at the Wayback Machine // Известия, 24.03.2005
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rizvan_Çitiqov&oldid=7033901"