Sürvəyarpaq buxurkolu

bitki növü

Sürvəyarpaq buxurkolu (lat. Cistus salviifolius) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin buxurkolukimilər fəsiləsinin buxurkolu cinsinə aid bitki növü.

Sürvəyarpaq buxurkolu
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

redaktə

Aralıq dənizi sahillərində yayılmışdır. Avropada, Asiyada, İranda, Türkiyədə, Qafqazda təbii halda bitir.

Botaniki təsviri

redaktə

Hündürlüyü 50-80 sm olan torpaqqoruyucu koldur. Yarpaqları ellipsvarı və ya yumurtavarı-uzunsovdur. Qısa saplaqlı, üstü qırışlı, ulduzvarı tükcüklərlə örtülmüşdür. Çiçəkləri tək və ya 2-3 ədədi bir yerdə toplaşmışdır. Ləçəkləri yumurtavarı, ağ bünövrəsi sarı xallıdır. Kasayarpaqları enli-yumurtavarı, kütuclu və boz rənglidir. Erkəkcik çiçəklər şaquli vəziyyətdən horizantal vəziyyətə keçir və ləçəklərə yapışaraq, dişicik ağızcığı açılır. May-iyun aylarında çiçəkləyir, meyvəsi avqustda yetişir. Qutucuq meyvəsi sıx tükcüklüdür. Toxumlarla və bəzən kök zoğlarının köməkliyi ilə bərpa olunur.

Ekologiyası

redaktə

Əhəngli və ya quru torpaqlarda quru, açıq, günəşli yerlərdə bitir. Səhraların, quru şam meşələrinin və qumlu dəniz sahilərinin bitkiləridir. Yanğına davamlıdır.

Azərbaycanda yayılması

redaktə

Böyük Qafqazda aşağı dağ zolağında, daşlı yamaclarda bitir.

İstifadəsi

redaktə

Dekorativ və balverən bitkidir. Yarpağından tünd-yaşıl və ya qonur rəngli buxur yağı alınır. Buxur yağı ətriyyatda, təbabətdə dərman bitkisi kimi istifadə edilir.

İstinadlar

redaktə
  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 524.

Həmçinin bax

redaktə