Süyçjou zəncirlənmiş qadın hadisəsi

Süyçjou zəncirlənmiş qadın hadisəsi(çin.)), həmçinin Süyçjou səkkiz uşaq ana hadisəsi kimi tanınır (徐州八孩母亲事件), 2022-ci il yanvarın sonlarında Çin Xalq Respublikası, Süyçjou, Jiangsu, Feng County -də üzə çıxan insan alveri, ağır rəftar və sonrakı hadisələrlə bağlı hadisədir. Divara zəncirlənmiş və səkkiz uşaq dünyaya gətirən ruhi vəziyyəti pozulmuş və həbsdə olan qadının videosu Çin internetində yayılıb və böyük ictimai etiraza səbəb olmuşdur.[1][2][3]

Çində ciddi siyasi nəzarət və media senzurasına görə ölkənin bir çox aparıcı araşdırmaçı jurnalistləri 2010-cu illərdə istefa etdilər. Nəticədə cavab tələb edən çinli internet istifadəçiləri hekayəni özləri araşdırmalı oldular.[4] Hadisə 2022 Qış Olimpiya Oyunlarının siyasi cəhətdən həssas dövründə baş verdiyi üçün[5] bəzi internet istifadəçiləri işi araşdırarkən həbs edildi.[6]

Yerli məmurlar ilk dəfə yanvarın 28-də qadının yerli kişi ilə qanuni nikahda olduğunu və ruhi xəstə olduğunu bildirərək insan alveri ilə bağlı iddiaları rədd etdilər.[7] Bununla belə, davamlı ictimai təzyiqlə üzləşən Çin hakimiyyəti daha sonra iki yüksək səviyyəli araşdırma aparıb və nəticədə insan alverində şübhəli bilinən iki nəfər, eləcə də qadının əri "qanunsuz həbs" ittihamı ilə həbs edilib.[8][9] Səlahiyyətlilər, həmçinin bu işin idarə edilməsində "vəzifə öhdəliklərini yerinə yetirmədiyi" üçün mahalda 17 məmuru cəzalandırıb.[9][10]

Hadisə redaktə

28 yanvar 2022-ci ildə TikTok (Çində Douyin kimi də tanınır) istifadəçisi Dong Zhiminin uşaqlarını geyindirdiyi və otağında yemək yediyi, Yang kimi tanınan arvadının Dong tərəfindən divara zəncirləndiyi bir video yayımladı. Qışın ortasında ailənin böyük evinin yanındakı bərbad daxmada Yang ayaqqabısız dağınıq saçları və palçıqlı yanaqları ilə yeməkləri yerə səpələnmiş görünür.[10][11]

Video internetdə yayıldıqdan sonra Feng County təbliğat şöbəsi Yangın Dong ilə qanuni nikahda olduğunu, heç bir insan alveri ilə bağlı olmadığını və Yang-a ruhi xəstəlik diaqnozu qoyulduğunu bildirərək bir bəyanat verir.[11]

İki gün sonra yerli hakimiyyət başqa bir bəyanat yayaraq, Yangın dilənçi olduğunu və 1998-ci ildə Donqun mərhum atası tərəfindən qəbul edildiyini bəyan etdi, amma Dong evlilik üçün qeydiyyatdan keçərkən onun şəxsiyyəti təsdiqlənməyib . Yangın vəziyyətinin 2021-ci ildən pisləşdiyini bildirib İt zənciri "onun başqalarına zərər verməsinin qarşısını almaq".

Araşdırmalar redaktə

7 fevral 2022-ci ildə Çin Kommunist Partiyasının (ÇKP) Süyçjou komitəsi və onun bələdiyyə hökuməti Yangın əslən Yunnan ştatının Fuqonq qraflığından gəldiyini və 1996-cı ildə boşandığını bildirən bir bəyanat verdi. Eyni kənddən olan Sanq adlı qadın Yanqı müalicə üçün Jiangsuya aparıb. Sanqın dediyinə görə, onlar qatardan düşən kimi Yanq oradan uzaqlaşıb, lakin o, nə polisə zəng edib, nə də Yangın ailəsinə məlumat verib.[12]

10 fevral 2022-ci ildə Süyçjou rəsmi istintaq qrupu hadisənin həqiqətən də insan alveri olduğunu söylədi. Donq, Sanq və əri bu işdə şübhəli bilinirlər. Bundan sonra 3 nəfər tutularaq həbs edilib.[12]

Süyçjou səlahiyyətlilərinin hesabatı, zəncirlənmiş qadının əsl şəxsiyyəti ilə bağlı suallar da daxil olmaqla, ictimaiyyətin skeptisizmini yatırmadı.[13]

Çində ciddi siyasi nəzarət və mediaya senzuraya görə, ölkənin bir çox aparıcı araşdırmaçı jurnalistləri 2010-cu illərdə peşəni tərk etdilər. Nəticədə cavab tələb edən çinli internet istifadəçiləri hekayəni özləri qazmalı oldular.[14] Bəziləri müsahibələr aparmaq üçün Yangın doğma kəndinə və başqa yerlərə baş çəkdilər. Fevralın 11-də iki qadın könüllünün Fen qraflığında polis tərəfindən işi araşdırarkən saxlanıldığı bildirilir.[4]

17 fevral 2022-ci ildə Jiangsu əyalətinin ÇKP komitəsinin "Fenq qraflığında zəncirlənmiş qadınla bağlı insidentlə bağlı tam araşdırma" aparmaq üçün başqa bir istintaq qrupu yaratdığı bildirildi.[11] İstintaq qadının Xiao Huamei kimi əsl şəxsiyyətini tapdı və onun çoxsaylı insan alveri cinayətlərinin qurbanı olduğunu təsdiqlədi və ətraflı vaxt cədvəlini açıqladı. Polis, ictimai maraqları qorumamaq və yalan məlumat dərc etmək kimi müxtəlif səbəblərə görə istintaq zamanı altı nəfəri saxlayıb və Kommunist Partiyasının aşağı səviyyəli səkkiz məmurunu işdən çıxarıb.[15]

Reaksiyalar redaktə

Hadisə ilə bağlı Çindən kənarda olan bir sıra media orqanları, o cümlədən The New York Times, The Wall Street Journal, BBC News və Deutsche Welle tərəfindən məlumat verilib.[3][2][10][8] Şərhçilər çinli qadınların rifahından narahat olduqlarını bildiriblər. Azad Asiya radiosu hadisənin Çində qadın hüquqlarının qorunmadığını əks etdirdiyini şərh edərək, Çində demək olar ki, heç bir rəsmi medianın hadisə ilə bağlı araşdırma və ya məlumat vermədiyini bildirib.[12]

Hadisə Pekində onsuz da mübahisəli olan 2022 Qış Olimpiya Oyunları zamanı Çin internetinin getdikcə daha çox senzuraya məruz qalan və siyasi cəhətdən həssas məkanına baxmayaraq, insanların cavab tələb etməsi ilə əlaqədardır.[5]

Məşhur çinli amerikalı yazıçı və ssenarist Gelinq Yan hadisəni şərh etdikdən sonra Çin internetində senzuraya məruz qalıb.[13]

Əvvəllər Liu Xiaobonu təmsil edən çinli vəkil Mo Şaopinq deyib ki, əgər Yang ruhi xəstədirsə, Dong-a qarşı zorlama istintaqı da aparılmalıdır.[8]

Bəzi şərhçilər, Yang və Dongun səkkiz uşağından yeddisi oğlan olduğu üçün bu işdə qadın körpə öldürülməsinin olub-olmadığını soruşdular, bu, çox çətin bir hadisədir. [a][15]

Qeydlər redaktə

  1. Binomial(7; 8, 0.5) = 3.125%.
  1. Binomial (7; 8, 0.5) = 3,125%.
  1. (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  2. 1 2 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  3. 1 2 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  4. 1 2 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  5. 1 2 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  6. (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  7. (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  8. 1 2 3 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  9. 1 2 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  10. 1 2 3 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  11. 1 2 3 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  12. 1 2 3 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  13. 1 2 (#empty_citation)https://web.archive.org/web/20220217144933/https://www.rti.org.tw/news/view/id/2124539
  14. (#empty_citation)https://www.rfa.org/mandarin/yataibaodao/shehui/wy-02162022094929.html Arxivləşdirilib 2022-02-18 at the Wayback Machine
  15. 1 2 (#empty_citation)https://www.thenewslens.com/article/162861 Arxivləşdirilib 2022-02-19 at Archive.today