Səhra torpaqları

Səhra torpaqları — Avrasiya materikinin daxili rayonlarında, o cümlədən Xəzərin şimalında, Qazaxıstan və Monqolustan respublikalarının ərazisində yayılmışdır. Boz-qonur səhra torpaqları bareal qurşağın ən arid avtomorf torpaqları kimi təqdim olunur. Səhraların hirdomorf torpaqları üçün takırlı və şorlaşmış torpaqlar xarakterikdir.

İqlimi

Səhralar üçün yayın isti, qışın soyuq keçməsi səciyyəvidir. Orta illik temperaturu şimalda +16°C-dən, cənubda +20°-yə qədər dəyişir. Şərq və qərb hissələrdə temperatur demək olar ki, fərqlənmir. +26°-30 °C təşkil edir. Yağıntıların illik miqdarı 100–200 mm-dən çox deyil. Yağıntıların paylanması aylar üçün bərabər deyil: maksimum qış-yaz dövrü düşür.

Bitki örtüyü

Səhraların xarakterik bitki örtüyü şoran kollar və efemerlerdən ibarətdir. Qumlu səhralar üçün saksaul kollar xüsusilə xarakterikdir. Səhralarda bitkilər biokütləsi orta hesabla 40–50 s\ha təşkil edir. Bitkilər səhralar yaz dövrü inkişaf edir. Quraq dövrdə bitkilərin inkişaf sönür, efemerler quruyaraq məhv olur.

Torpaqəmələgətirən süxurlar

Lössabənzər gillicələr və qədim allüvial mənşəli çöküntülərdir. Xüsusilə bu çöküntülər Turan öndağlığında geniş yayılmışdır. Bədbak-Tala, Çu-İli dağları səthində, Qızılqumda paleozoy düvrün maqmatik və metomorfik süxurlar üstünlük təşkil edir. Bu çöküntülərin qalınlığı 10 metrlərlə ölçülür. Torpaqəmələglmə prosesinə relyefin böyük təsiri vardır. platoların düzənliklərində boz-qonur torpaqlar, aşağı terraslarda ibtidai boz-qonur torpaqlar, dağətəyi rayonlar üçün takırlar xarakterikdir.

Xarici keçidlər

• Səhra torpaqları