Səlim Əbdülakim

Səlim Əbdülakim (d. 1886 - Konstansa, Rumıniya - Rumıniya, ö.1943 ) — Rumıniyada hüquqşünas kimi fəaliyyət göstərən ilk Krım tatarıdır. O, həmçinin Rumıniyadakı tatarların aparıcı siyasi fiquru olmuş və etnik tatar məsələlərində aktivist kimi çıxış etmişdir.[1][2][3][4][5]

Səlim Əbdülakim
Doğum tarixi
Doğum yeri Konstansa, Rumıniya
Vəfat tarixi (57 yaşında)
Vəfat yeri Rumıniya
Vətəndaşlığı Rumıniya
Həyat yoldaşı Səidə Əbdülakim
Milliyyəti Krım tatarı
Dini Müsəlman
İxtisası Hüquqşünas
Təhsili Buxarest
Fəaliyyəti vəkil

Həyatı

redaktə

Səlim 1886-cı ildə anadan olmuşdur. O, I Dünya müharibəsini qəhrəmanı leytenant Kazım Əbdülakimin qardaşıdır. Kazım Əbdülakim 1917-ci ildə Maraşeşti döyüşündə həyatını itirmişdir..[1][6] Səlimin bacısı Şəfiqə (həmçinin Sapiye adı ilə də tanınır) məşhur Krım şairi Mehmet Niyazinin həyat yoldaşıdır.[1] Səlimin həyat yoldaşının adı Səidə olmuşdur.

Səlim 28 mart 1943-cü ildə Kosntansada vəfat etmiş və elə oradakı Mərkəzi Müsəlman Məzarlığında dəfn edilmişdir. Vəfatından çox keçsə də vətnində xüsusilə də gənclər tərəfindən hələ də yad edilməkdədir. [7] Onun həyat yoldaşı - Səidə (1894-1967) də yaxınlıqda dəfn edilmişdir.

Fəaliyyəti

redaktə

1911-ci ildən o, Buxarestdə hüquq fakültəsində təhsil almışdır.[8] İki dünya müharibəsinin arasındakı zamanda Konstansadakı müsəlman icmasının prezidenti və Kosntansa bələdiyyəsi rəhbərinin köməkçisi vəzifələrində çalışmışdır. O, rumın parlamentinin üzvü olmuş və Dobruca müsəlmanlarının haqlarını müdafiə etmişdir. O, parlamentdə təkliflərinin heç birinin nəzərə alınmadığı üçün köçlərin milli təhdid səviyyəsinə çatması barədə xəbərdarlıq etmişdi.[9]

Səlimin əsas çalışdığı sahələrdən biri də gənc insanlara yardım etmək idi.[10] 1929-cu ildə o, Səlim Əbdülakim Müsəlman Mədəni Fondunun əsasını qoydu. Fondun əsas məqsədi orta məktəbdə və ali məktəbdə oxuyan müsəlman şəxslərə yardım etmək idi. Fondun mərkəz Konstansada Ferdinand prospekti ilə Mirkea sel Batran küçələrinin kəsişməsində yerləşirdi.[11]

İki müharibə arasında Səlim Konstansadakı müsəlman icmasının prezidenti və Konstanta merinin müavini idi. Dobruja müsəlmanlarının hüquqlarını müdafiə etdiyi Rumıniya Parlamentinin üzvü idi. Onların istəklərinin heç biri nəzərə alınmadığı üçün mühacirətlərinin milli təhlükə olduğunu xəbərdar etmişdir.

Ədəbiyyat

redaktə
  • Agi-Amet, Gemal. Dicţionarul personalităţilor turco-tătare din România (Romanian). Constanta: Metafora. 1999. ISBN 9789739340274.
  • Scurtu, Costin. "Comunitatea turco-tãtarã din Dobrogea în armatã". Tara Barsei (Romanian). 2011 (10). 2011: 95. İstifadə tarixi: 1 September 2011.
  • Scurtu, Costin, Contribuţii la păstrarea tradiţiilor musulmane dobrogene în armata română // Tasin Gemil; Gabriel Custurea; Delia Roxana Cornea (redaktorlar ), Simpozionul Internațional: Moştenirea culturală turcă în Dobrogea (Romanian), Constanţa: Muzeul de Istorie Națională şi Arheologie, 24 September 2013
  • Lascu, Stoica, Turco-tătarii dobrogeni în lumina unor mărturii arhivistice constănţene (1885-1948) // Tasin Gemil; Gabriel Custurea; Delia Roxana Cornea (redaktorlar ), Simpozionul Internațional: Moştenirea culturală turcă în Dobrogea (Romanian), Constanţa: Muzeul de Istorie Națională şi Arheologie, 24 September 2013
  • Akmolla, Gúner. Necip Hacı Fazıl (Crimean Turkish) (III). Constanta: Newline. 2009. 54–56. ISBN 9786069206027. İstifadə tarixi: 6 September 2014.
  • Ciorbea, Valentin, Dinamica și structura socio profesională a populației dobrogene (decembrie 1918-septembrie 1940) // Stela Cheptea; Marusia Cirstea; Horia Dumitrescu (redaktorlar ), Istorie si societate (Romanian), II, Bucureşti: Editura Mica Valahie, 2011, 207–208, ISBN 9789737858719
  • Petrescu, Marius. "Tătari, şi totuşi fraţi". Formula AS (Romanian). 1999 (383). 1999. İstifadə tarixi: 1 September 2014.
  • Biblioteca Centrală Universitară Carol I. "Cerere de bursă din 1911" (Romanian). Biblioteca Centrală Universitară Carol I. İstifadə tarixi: 11 August 2015.

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə