Sərsəng SES

Sərsəng SES (tam adı: Sərsəng su-elektrik stansiyası) — Azərbaycana məxsus 1976-cı ildə Tərtərçayın üzərində Ağdərə rayonu ərazisində inşa edilmiş su-elektrik stansiyası.

Sərsəng SES
Sərsəng su-elektrik stansiyası
Ümumi məlumatlar
Çay	Tərtərçay
Sahibi	Azərenerji
Status	Qəzalı
Tikilmə tarixi	1976
Əsas xüsusiyyətləri
İllik elektroenerji istehsalı	90 mln. kVt⋅s
Elektrik enerjisi gücü	50 MVt
Avadanlıq xüsusiyyətləri
Turbin tipi	Hidroaqreqat
Əsas qurğular
Bənd tipi	Torpaq
Bəndin hündürlüyü	125 m
Bəndin eni	550 m
Yerləşməsi
40°10′53″ şm. e. 46°37′01″ ş. u.
Ölkə	Azərbaycan
Region	Qarabağ
Rayon	Tərtər
Yer	Tərtər rayonu
Sərsəng SES
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Texniki göstəriciləri

Hər birinin gücü 25 MVt olan 2 ədəd turbindən ibarət su-elektrik stansiyası mövcuddur. Hər bir turbinin su buraxma qabiliyyəti 30 m³/san olmaqla SES-dən cəmi 60 m³ su buraxıla bilər. Bundan əlavə suvarma məqsədilə çaya su buraxmaq üçün SES işləmədiyi hallarda anbarın bəndində 6 ədəd siyirtmə quraşdırılmışdır. Bu siyirtmələr vasitəsilə hər biri 5 m³/san olmaqla Tərtər çayına cəmi 30 m³/san su buraxmaq olur. Eləcə də su anbarı dolduğu hallarda qəza sutullayıcısı vasitəsilə 740 m³/san miqdarında daşqın suları Tərtər çayına axıtmaq nəzərdə tutulmuşdur. Bəndinin hündürlüyü 125 m, uzunluğu 600 m-dir. Bənd Sərsəng su anbarını əmələ gətirmişdir.

Vəziyyəti

Sərsəng Azərbaycanda bəndinin hündürlüyünə görə ən hündür bəndli su anbarlarından biridir. Sərsəng su anbarı ərazilərin işğalından öncə respublikanın 7 rayonunun (Ağdərə, Tərtər, Ağdam, Bərdə, Goranboy, Yevlax və Ağcabədi) 100 min hektara yaxın torpaq sahəsini suvarma suyu ilə təmin edirdi. Ərazilərin işğalından (1993) sonra anbarın suyunun istifadəsinin mümkün olmaması nəticəsində kənd təsərrüfatı bitkilərinə suvarma suyunun verilməməsi respublikanın bu regionuna əvəz olunmaz zərər vurmuşdur.

1993–2023-cü illərdə işğal dövründə 30 il ərzində anbara və onun qurğularına uzun müddətdir ki, yetərli kompleks texniki xidmət göstərilmədiyi üçün anbarın texniki təhlükəsizlik baxımından qənaətbəxş olmadığı ehtimal olunur. Sərsəng su anbarı işğal olunmuş ərazidə yerləşdiyindən onun bəndinin qəza və ya təxribat nəticəsində dağılması anbardan aşağıda yerləşən yaşayış məntəqələri üçün ciddi təhlükə yaradır:

Tərtər rayonunun bir çox kəndləri (Çaylı, Seydimli, Hacıqərvənd, Zolkəran, Düyərlı, Sarıcalı, Ələsgərli, Bayandur, Buruc, İrəvanlı, Güləbatlı, Hacallı, Yenidaşkənd, Qapanlı, Şatırlı, Qasımbəyli, Zümürxaç, İmamqulubəyli, Dilənçilər, Muğanlı) tam olaraq, bir neçəsi isə (Şıxarx qəsəbəsi, Suqovuşan, Həsənqaya, Səhləbad, Körpüsındıran, Qazaxlar, Soyulan, Darğalar, Nəzirli) qismən suyun altında qala bilər.

Həmçinin bax

• Sərsəng su anbarı

İstinadlar

• Photogallery — Serseng HPP
• Sərsəng SES-də Arxivləşdirilib 2015-03-21 at the Wayback Machine
• Azərbaycanın çayları, gölləri və su anbarları Arxivləşdirilib 2014-10-17 at the Wayback Machine
• КЛЕЩЕВНИКОВ ВАЛЕРИЙ КУЗЬМИЧ -Начальник сектора шеф-надзора за изготовлением и монтажом гидротурбинного оборудования — Участвовал в проектах по гидротурбинам и гидрозатворам Тертерская ГЭС (Азербайджан)
• Проектная деятельность — Запорожгидросталь 13.6 …. Тертерская ГЭС-1 Водоприемник (Азербайджан). Arxivləşdirilib 2014-06-23 at the Wayback Machine

Xarici keçidlər

• Ermənistandan növbəti təhdid: Sərsəng su anbarı partladıla bilər
• Сарсангское водохранилище: климатическое оружие в руках армян
• "Сарсанг – угроза экологического террора" Arxivləşdirilib 2014-05-21 at the Wayback Machine
• Сарсангское водохранилище: источник жизни и очаг опасности