Sara Bernar

Sara Bernar (fr. Sarah Bernhardt) — dünya şöhrətli teatr aktrisası. Xüsusilə, 1870-ci illərdə Avropada məşhurlaşmış və ardından qısa müddətdə ABŞ-də tanınmış bir şəxsə çevrilmişdir.

Sara Bernar
fr. Sarah Bernhardt
Doğum tarixi	22 oktyabr 1844
Doğum yeri	Paris, Fransa
Vəfat tarixi	26 mart 1923 (78 yaşında)
Vəfat yeri	Paris, Fransa
Vəfat səbəbi	böyrək çatışmazlığı[d]
Dəfn yeri	Per-Laşez qəbiristanlığı
Milliyyəti	fransız
Fəaliyyəti	teatr aktrisası
Fəaliyyət illəri	1862-ci ildən
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Parisdə, Rosine Bernar olaraq doğulan Bernar; "Youle" adıyla tanınan Jüli Bernar adında yəhudi əsilli Hollandiyalı bir həyat qadınının həyatda qalan, evlilik xarici ən böyük qızı idi. Dolanışığını təmin edə bilmək üçün, aktrisalıq və həyat qadınlığı ilə məşğul olurdu–bu zamanlarda, hər iki peşə bir baxıma skandal idi, ancaq həyat qadınlığı ictimai dairələrdə daha üstün peşə sayılırdı və təhsilli olmaları vəziyyətində bərabər olaraq görülməkdəydilər. Bu vəsilə ilə, həyat qadınlığı bəzi hallarda daha hörmət edilən bir peşə, əlavə iş ola bilirdi. Duc de Morny sponsorluğunda 1859-ci ildə teatr təhsili üçün Convervatoire də Musique et Declamation oxuduldu.

Səhnə karyerası

Səhnə karyerası 1862-ci ildə başlayan Sara, məşhur fransız məktəbi olan "comédie Francaise"da bir şagird idi. Şöhrəti də 1870-ci illərdə Avropaya yayıldı və ABŞda Nyu-Yorka qədər uzandı. Qısa bir müddət sonra dramatik aktrisa olaraq böyük şöhrət qazandı və nəticədə "Müqəddəs Sara" ləqəbini qazanaraq dünya teatr və incəsənət tarixində silinməz, eyni zamanda özünəməxsus iz buraxdı. Liane de Poqi də başda olmaqla, bir çox gənc qadını aktrisa olaraq yetişdirdi.

Ailəsi

Liqne şahzadəsi, Belçika əsilli Çarlz Cozef Ejen Anri ilə yaxın bir əlaqə yaşadı və bu əlaqədən tək uşağı olan Moris Bernar (1864) anadan olmuşdur. (Şahzadə isə Polşa şahzadəsi Maria Yablonovska (d. 1863– ö. 1914) ilə evləndi) Daha sonrakı sevgililəri arasında sənətçilər də vardı. Məşhur rəssam Güstav Dore, Jorj Klark, Mone-Sülli, Lou Telleeen, Alfons Muça da onların arasında idi. Daha sonrakı illərdə, Yunanıstanı Aristides Damala (Jak Damala) adlı aktyor ilə Londonda, 1882-ci ildə evlənən Saranın bu evliliyi hər nə qədər kağız üzərində və Saranın 1889-cu ildə 34 yaş ölümünə qədər davam etsə də, daha ilk illərində sona çatmışdı və səbəbi də gənc aktyorun morfin asılılığı idi. Bu evliliyin son illərində İngiltərə kralı VII Edvard ilə bir əlaqə yaşamışdır.

Səssiz film karyerası

Sara Bernar, həmçinin səssiz filmlərin ən məşhur aktrisalarından biri idi. 1900-ci ildə Le Duel d'Hamlet-də Hamleti oynamışdı (Texniki olaraq bu tam olaraq bir səssiz film deyildi, silindirlər sayəsində film göstərilərkən bir tərəfdən də dialoqlar eşidilirdi). Bu filmlə birlikdə 8 bədii və 2 bioqrafiya filmində oynadı. Ən son filmi Sarah Bernara Belle-Isle (1912) gündəlik həyatını izah edən bir film idi. Sara Bernar fransız Legion D'Honeur (Şərəf nişanı) 'nı 1914-də alıb.

Karyerasının sonları

1915-ci ildə ciddi bir zədə aldıqdan 10 il sonra ayağı amputasiya edildi və təkərli kürsüdən istifadə etmək məcburiyyətində qaldı. Yenə də, ayaqda dura bilmesi üçün taxta bir protez ayaq istifadə edərək karyerasına davam etdi. 1915-ci ildə ABŞda müvəffəqiyyətli bir qastroldan sonra Fransaya geri döndü və ölənə qədər fəaliyyət göstərdi. Fiziki vəziyyəti üzündən səhnə üzərində hərəkət edə bilmirdi, ancaq, yaşlılığına baxmayaraq, dəyişməyən səsi ilə tamaşaçıları yenə də valeh etməyi bacarırdı. 26 mart 1932-də oğlu Morisin qollarında öldü və Parisdəki Per Laşez qəbiristanlığında dəfn edildi.

Kitabları

• -Dans les Nuages, Impressions d'une Chaise Charpentier (1878)
• -L'Aveu, drame en un acte en prose (1888)
• -Adrienne Lecouvreur, drame en six actes (1907)
• -Ma Double Vie (1907; as My Double Life, 1908)
• -Un Coeur d'Homme, pièce en quatre actes (1911)
• -Petite Idole (1920; as The Idol of Paris, 1921)
• -L'Art du Théâtre: la voix, le geste, la prononciation, etc. (1923; as The art of the Theatre, 1924)

Maraqlı faktlar

• Sara Bernar 70 yaşında 13 yaşlı Julietta rolunu canlandırmışdır.