Saxokiyan itburnusu

Saxokiyan itburnusu (lat. Rosa sachokiana) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

Saxokiyan itburnusu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Roseae Cins: İtburnu Növ: Saxokiyan itburnusu
Beynəlxalq elmi adı
Rosa sachokiana Jarosch., 1945
Şəklin VikiAnbarda axtarışı

Ümumi yayılması

Qafqazda (Ermənistan, Zəngəzur) və İranda təbii halda yayılmışdır.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR dağları, Quba, Şamaxı, Qobustan (Təzə Zarat, Qarayataq), Şəki və Dağlıq Qarabağ rayonları ərazilərində rast gəlinir.

Statusu

Azərbaycanın nadir bitkisidir.VU D2.

Bitdiyi yеr

Aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına qədər açıq işıqlı yerlərdə daşlı qayalı quru yamaclarda yayılmışdır.

Тəbii ehtiyatı

Azərbaycanda dar bir arealda yayılmışdır.

Bioloji xüsusiyyətləri

Təbiətdə alçaqboylu, 60-80 sm hündürlüyündə olan koldur. Qоpаrtikanı möhkəm, аdətən, düz bəzən bir qədər оrаqvarı əyilmiş qаidəsi enlidir. Yаrpaqlаrı 5, bəzən 7 ədəd, хırdа, 8–15 mm uzunluqda və 5–8 mm enində, tərs yumurtavarı, seyrək hаllаrdа еllipsvarı, qаidə hissəsi pazvarı daralmış, təpəsi dairəvi, bəzən qısa sivriləşmiş, üst tərəfdən çılpaq və ya seyrək vəzicikli, alt tərəfdən iyli vəziciklərlə örtülü, kənarı vəzicikli mişardişli yаrpаqcıqlаrdan ibarətdir. Yаrpаqаltlığı iri, 12–15 mm uzunluqdadır. Меyvəsi iri ovalşəkilli və yа enli ovalşəkilli qırmızıdır. İyul аyındа çiçək açır

Çoxalması

Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.

Təbii ehtiyyatının dəyişilməsi səbəbləri

Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.

Becərilmə

Məlumat yoxdur.

Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri

Xüsusi tədbirlər tərtib edilməmişdir.

Zəruri qoruma tədbirləri

Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı”na daxil edilməsi zəruridir.