Seria A (Braziliya)
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Campeonato Brasileiro Série A (Portuqalca tələffüz: [kãmpjoˈnatu braziˈlejɾu ˈsɛɾii ˈa]; İngiliscə: Braziliya Çempionatı A Seriyası), adətən Brasileirão (Portuqal dilində tələffüz: Big Brazilian] futbolu; [brazilian: Big Brazilian] kimi istinad edilir. Braziliyada futbol liqaları içində ən alisi, ölkənin əsas futbol yarışmasıdır. 20 klubun rəqabət apardığı çempionat Campeonato Brasileiro Série B ilə yüksəlmə və aşağı liqaya düşmə sistemi üzərində işləyir.
| Ölkə |
 Braziliya |
|---|---|
| Konfederasiya | CONMEBOL |
| Açılış ili | 1959 |
| İlk sezon | 1959 |
| Komandaların sayı | 20 |
| Liqalar sistemində səviyyə | 1 |
| Aşağı liqa | Seria B Braziliya |
| Digər kubok(lar) |
Braziliya Kuboku Brasiliya Superkuboku |
| Beynəlxalq kubok(lar) |
Libertadores Kuboku Sudamerikana Kuboku |
| Son çempion | Flamenqo FK |
| Ən uğurlu komanda | Palmeiras FK (10 dəfə) |
Tarixi xüsusiyyətlərə və ölkənin böyük coğrafi ölçüsünə görə, Braziliya ümummilli futbol yarışlarının nisbətən qısa tarixinə malikdir. Yalnız 1959-cu ildə mülki aviasiya və hava nəqliyyatında irəliləyişlər və Libertadores Kubokunun ilk buraxılışına Braziliya nümayəndəsinin təyin edilməsi ehtiyacı ilə Taça Brasil ümummilli turniri yaradıldı. 1967-ci ildə Torneio Rio-São Paulo digər ştatların komandalarını da əhatə edəcək şəkildə genişləndirildi və Torneio Roberto Gomes Pedrosa oldu və bu da milli turnir hesab edildi. Bu adla ilk Campeonato Brasileiro 1989-cu ildə keçirilib. Bundan əvvəl yalnız 1971-ci ildən sonrakı mövsümlər Campeonato Brasileiro kimi qəbul edilirdi.
2010-cu ildə 1959-cu ildən 1970-ci ilə qədər milli turnirlərin çempionları - Taça Brasil və Torneio Roberto Qomes Pedrosa - Braziliya Futbol Konfederasiyası tərəfindən Braziliya çempionatının rəsmi qalibi və ya Braziliya çempionu (Brasileyrao və ya A Seriyasının qalibləri deyil) elan edilib. Braziliya çempionatının tarixində qeyd olunan köhnə turnirlərin adları A Seriyasının başlığına bərabər tutulur, lakin turnirlər statistikada öz orijinal adları ilə kataloqlaşdırılır (fərqli yarışlar olmasına baxmayaraq, eyni adı verirlər).
Campeonato Brasileiro dünyanın ən güclü liqalarından biridir; altı klub arasında qazanılan 10 çempionluqla ən çox klub dünya çempionu titullarını və 10 klub arasında 20 titul qazanan ikinci ən çox Libertadores Kubokunu ehtiva edir. Beynəlxalq Futbol Tarixi və Statistikaları Federasiyası (IFFHS) liqanı 2001-12 dövrü üçün Premyer Liqa (İngiltərə), La Liqa (İspaniya) və A Seriyasından (İtaliya) sonra güc baxımından dördüncü elan etdi. Campeonato Brasileiro Amerika qitəsində ən çox baxılan futbol liqasıdır və dünyanın 155 ölkəsində yayımlanan ən çox izlənən futbol liqalarından biridir. O, həm də dünyanın ən zəngin çempionatlarından biridir və 2012-ci ildə 1,17 milyard ABŞ dollarından çox illik dövriyyəsi yaradan 1,43 milyard ABŞ dollarından çox dəyərlə altıncı ən dəyərli çempionatdır.
1959-cu ildən bəri Campeonato Brasileiro-da cəmi 156 klub oynamışdır. On yeddi klub Braziliya futbol çempionu olub, onlardan on ikisi bir dəfədən çox titul qazanıb. Palmeiras, Campeonato Brasileiro-nun ən uğurlu klubudur, yarışmada on dəfə qalib gələrək, səkkiz titulla Santos və 7 titulla Korintians və Flamenqodur. Santosun Os Santásticos komandası 1961-1965-ci illər arasında ardıcıl beş titul qazandı və bu, misilsiz bir uğurdur. San Paulo əyaləti beş klub arasında 32 titul toplayan ən uğurlu əyalətdir.
Müsabiqə redaktə
Brasileyraoda 20 klub var. Mövsüm ərzində (maydan dekabr ayına qədər) hər bir klub digərləri ilə iki dəfə (ikiqat dövrəli sistem), bir dəfə öz stadionunda və bir dəfə də rəqibin stadionunda, cəmi 38 oyun oynayır. Komandalar qələbə üçün üç xal və heç-heçə üçün bir xal alırlar. Məğlubiyyətə görə xal verilmir. Komandalar ümumi xallara, qələbələrə, top fərqinə və vurulan qollara görə sıralanır. Hər mövsümün sonunda ən çox xal toplayan klub çempion olur. İki və ya daha çox klub arasında xallar bərabər olarsa, qaydalar belədir: Əgər bərabərlik milli çempionluq və ya aşağı liqaya düşmək uğrunda mübarizə aparmayan ikidən çox klub arasında olarsa, klubların bir-birinə qarşı keçirdikləri oyunlardan istifadə etməklə bərabərlik pozulur: a) oyunların əksəriyyəti qalib gəldi b) cəmi qol fərqi c) vurulan ümumi qollar d) baş-başa rekord (yalnız iki klub nəzərə alınarsa, səfər qolları qaydası qüvvədədir) Əgər bərabərlik hələ də pozulmayıbsa, qalib Fair Play şkalası ilə müəyyən ediləcək. e) ən az sarı vərəqə f) ən az qırmızı vərəqə Çempionluq, aşağı liqaya düşmə və ya digər yarışlara vəsiqə üçün bərabərlik olarsa, Fair Play şkalası nəzərə alınmayacaq; neytral məkanda keçiriləcək pley-off matçı rütbəni müəyyənləşdirir. Əks halda, püşkatma mərasimi yekun mövqeləri müəyyən edəcək. Brasileyrao və B Seriyaları arasında yüksəlmə və aşağı liqaya düşmə sistemi mövcuddur. Brasileyraoda ən aşağı yer tutan dörd komanda B Seriyasına, B Seriyasından isə ilk dörd yeri tutan komanda Brasileyraoya yüksəlir.
Beynəlxalq yarışlara vəsiqə redaktə
2016-cı ildən bəri Brasileirão-nun ən yaxşı altı klubu aşağıdakı Libertadores Kubokuna vəsiqə qazanır. Ən yaxşı dörd klub birbaşa qrup mərhələsinə, beşinci və altıncı yerləri tutan klublar isə ikinci tura çıxır. Libertadores-ə vəsiqə qazanan komandaların sayı Copa do Brasil, Copa Sudamericana və ya Copa Libertadores-i kimin qazanmasından asılı olaraq arta bilər.
Yeddincidən on ikinci yerə qədər olan klublar aşağıdakı Copa Sudamericana üçün vəsiqə qazanır, baxmayaraq ki, yuxarıda göstərildiyi kimi, rəqəmlər digər yarışlardan asılı ola bilər.
Çempionlar redaktə
Seventeen clubs are officially recognized to have been the Brazilian football champions. In bold those competing in Série A as of 2021 season.
Klublar redaktə
Clubs redaktə
The following 20 clubs are competing in the Série A during the 2021 season.
| Klub | 2020-də tutduğu yer | İlk mövsümdə
üst divizion |
Fəsillərin sayı
üst divizionda |
Birinci sezon | Number of seasons
of current spell |
Top division titles |
Last top division title |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| América Mineiro | 2nd in Série B | 1971 | 17 | 2021 | 1 | 0 | N/A |
| Athletico Paranaense | 9th | 1959 | 45 | 2013 | 9 | 1 | 2001 |
| Atlético Goianiense | 13th | 1974 | 12 | 2020 | 2 | 0 | N/A |
| Atlético Mineiro | 3rd | 1959 | 58 | 2007 | 15 | 1 | 1971 |
| Bahia | 14th | 1959 | 49 | 2017 | 5 | 2 | 1988 |
| Ceará | 11th | 1962 | 25 | 2018 | 4 | 0 | N/A |
| Chapecoense | 1st in Série B | 1978 | 9 | 2021 | 1 | 0 | N/A |
| Corinthians | 12th | 1967 | 53 | 2009 | 13 | 7 | 2017 |
| Cuiabáa | 4th in Série B | 2021 | 1 | 2021 | 1 | 0 | N/A |
| Fortaleza | 9th | 1959 | 23 | 2019 | 3 | 0 | N/A |
| Flamengoa, b | 1st | 1964 | 56 | 1967 | 55 | 7 | 2020 |
| Fluminense | 5th | 1960 | 55 | 2000 | 22 | 4 | 2012 |
| Grêmio | 6th | 1959 | 62 | 2006 | 16 | 2 | 1996 |
| Internacional | 2nd | 1962 | 55 | 2018 | 4 | 3 | 1979 |
| Juventude | 3rd in Série B | 1977 | 17 | 2021 | 1 | 0 | N/A |
| Palmeiras | 7th | 1960 | 58 | 2014 | 8 | 10 | 2018 |
| Red Bull Bragantino | 10th | 1990 | 11 | 2020 | 2 | 0 | N/A |
| Santosa, b | 8th | 1959 | 61 | 1980 | 42 | 8 | 2004 |
| São Pauloa, b | 4th | 1967 | 54 | 1980 | 42 | 6 | 2008 |
| Sport Recife | 15th | 1959 | 42 | 2020 | 2 | 1 | 1987 |
a: Unrelegated clubs
b: Clubs that never played outside the top division