Silisium turşusunun efirləri

Silisium turşusunun efirləri - sürtkü yağları və mayelər kimi işlədilən silisium üzvi birləşmələr içərisində o-silisium turşusu efirlərinin böyük əhəmiyyəti vardır. Bu birləşmələr silisium turşusu ilə müxtəlif spirtlərin təsirindən alınınr:

Efir molekulunda bir və bir neçə alkoksiqrup üzvi radikallarla əvəz oluna bilər. Bu zaman silisium turşusunun R-mono-, R-Si-(ORı)₃, di-R₂-Si-(OR)₂ və üçalkil törəməli R₃-Si-ORı efirləri əmələ gəlir.

Fiziki - kimyəvi xassələri

Silisium turşusunun efirləri də polisiloksanlar kimi yaxşı temperatur - özlülük xassələri, aşağı donma temperaturu, zəif uçuculuq, oksidləşməyə qarşı yüksək davamlığı(200⁰C-yə qədər) ilə fərqlənir. Bu efirlərin ən əhəmiyyətli xüsusiyyətlərindən biri də alışmağa qarşı davamlı olmalarıdır. o-silisium turşusunun efirləri metalların əksəriyyətini korroziyadan qoruyur və orta yağlama xassəsinə malikdir. Yağlama xassəsini yaxşılaşdırmaq üçün onlara xlor, kükürd və fosfor aşqarları qatmaq lazımdır.

Nöqsanlar

Silisium turşusunun efirləri və onların əsasında alınmış yağlar suyun təsirinə qarşı o qədər də davamlı deyildir.

Tətbiqi

Ortasilisium turşusunun efirləri geniş temperatur hədlərində işləyən yüksək konsistent yağların hazırlanmasında, hidrosistemlərdə yüksək temperaturlu mayelər və istilikdaşıyıcılar kimi tətbiq oluna bilər.

Mənbə

1. Yağlar, sürtkülər və texniki mayelər. Əliyeva N.T., Cavadova H.Ə., Qurbanov Ə.Ş., Hüseynova E.Ə., Əcəmov K.Y., Bakı-2018.