Sirkad (sirkadian) ritmi (lat. circa "tədricən, ətrafında" + dies "gündüz") — gecə və gündüzün dəyişməsi ilə əlaqəli müxtəlif bioloji proseslərin intensivliyindəki tsiklik dalğalanmalar. Sirkad ritmlərin müddəti adətən 24 saata yaxındır.

Səhər oyanan tipik insana xas olan sirkad ritmi: günorta saatlarında nahar edir və axşam 22-də yatmağa gedir.

Xarici stimullarla əlaqəyə baxmayaraq, sirkad ritmi endogen mənşəlidir və bununla da bədənin bioloji saatını təmsil edir.

Sirkad ritmi siyanobakteriyalar, göbələklər, bitkilərheyvanlar kimi orqanizmlərdə mövcuddur.[1][2]

İstinadlar

redaktə
  1. Edgar RS, Green EW, Zhao Y, van Ooijen G, Olmedo M, Qin X, və b. "Peroxiredoxins are conserved markers of circadian rhythms". Nature. 485 (7399). May 2012: 459–464. Bibcode:2012Natur.485..459E. doi:10.1038/nature11088. PMC 3398137. PMID 22622569.
  2. Young MW, Kay SA. "Time zones: a comparative genetics of circadian clocks". Nature Reviews. Genetics. 2 (9). September 2001: 702–715. doi:10.1038/35088576. PMID 11533719.