Sitoxromlar

Sitoxromlar — tərkibində dəmir olan zülallar aerob bakteriyalarda elektron daşınmasında iştirak edir. Bütün sitoxromların tərkibində dəmir porfirin saxlayan prostatik qruplar olur. Bu baxımdan onlar hemoqlobin və mioqlobini xatırladır. Katalitik proseslərdə sitoxromun Fe2±i valentini dəyişir.

Sitoxromun adının mənası və kəşfi

"Sitoxrom" sözü latınca "sito" hüceyrə, "xromo" boya deməkdir. İlk dəfə K.Mak-Mun sitoxromu 1866-cı ildə müəyyən etmişdir. Lakin onun bioloji oksidləşmədəki əhəmiyyəti 1925-ci ildə D.Keylin tərəfindən öyrənilmişdir. D. Keylin spektroskopiya üsulu ilə müəyyən etmişdir ki, sitoxromlar içərisində ən asan ekstaksiya olunan və əldə edilən sitoxrom c-dir. Qatı duz məhlulu ilə mitoxondridən c sitoxromunu ekstrasiya etmək olur. Hüceyrənin mitoxondrilərində (insan və heyvan) b, c, c1, a, a3 sitoxromları tapılmış və fərdi halda öyrənilmişdir. Onların molekulyar nisbəti ehtimal edilir ki, sabitdir.

Sitoxromoksidaza

Zəncirdə olan axırıncı sitoxrom oksigenlə reaksiyaya girir və o sitoxromoksidaza adlanır.

Mənbə

• Məhərrəmov A. M., Allahverdiyev M. Ə. Bioüzvi kimya. Dərs vəsaiti. Bakı, Çaşıoğlu, 2009.-384 səh.