Slesa qalası
Slesa qalası (gürc. სლესის ციხე) — Cənubi Gürcüstanın Samtsxe-Cavaxeti bölgəsindəki Axıska bələdiyyəsində yerləşən orta əsr qalasıdır. Tarixi bilinməyən qala kompleksi dövrümüzdə xarabalığa çevrilmiş qaladan və ona bitişik olan iki təpənin arasında yerləşən və strateji olaraq daha yaxşı qorunan qüllədən ibarətdir. Borcomi vadisi boyunca uzanan qala kompleksi Gürcüstanın mərkəzini cənubdan gələn hücumlardan qoruyurdu. Qala Gürcüstanın Milli Əhəmiyyətli Daşınmaz Mədəniyyət Abidələri siyahısına əlavə edilmişdir.[1]
| Slesa qalası | |
|---|---|
| სლესის ციხე | |
| (Gürcüstan) | |
 Slesa qalası (2009) | |
| Tipi | Qala |
| Tikinti yerinin tarixi | |
| Tikilib | orta əsrlərdə |
Tarixi
redaktəQalanın tarixi məlum deyil. Qalanın memarlıq xüsusiyyətləri və odlu silahlar üçün yaradılmış bəzəklər ilə təmin olunmasından belə ehtimal edilir ki, abidə orta əsrlərdə inşa edilmişdir.[2] O dövrdə 16 ailənin yaşadığı Slesa kəndinin varlığı haqqında ilk dəfə 1598-ci ildə baş tutmuş Osmanlı siyahıyaalınması zamanı qeyd edilmişdir. Bölgənin Osmanlı tərəfindən fəth edilməsi Samtsxenin yerli əhalisinin sürgün edilməsi və ya assimilyasiyası ilə nəticələndi. 19-cu əsrdə kənd tərk edildi.[2]
Plan
redaktəSlesa qalası Kvabişevi və Atskuri kəndləri arasındakı qayalı təpədə, Kürün sol sahilindəki "S8 Borcomi-Axaltsixe yolu"nun yaxınlığında yerləşir. Abidə çay vadisini və Borcomi dar keçidini nəzarətdə saxlayır.[2][3]
Qala ciddi şəkildə ziyan görmüşdür. Üst divarları dağılmış və daxili tikililər xarabalığa çevrilmişdir. Bina düzbucaqlı planda, şimal və cənub istiqamətində uzadılmış və cənub-qərb istiqamətində yuvarlaqlaşdırılmış şəkildə tikilmişdir. Qalanın həyəti üç platformadan ibarətdir: alt platformada müxtəlif kiçik tikililərin qalıqları, orta platformada ölçüsü kiçik olan və xarabaya çevrilmiş kilsə və yuxarı platforma üzərində isə hündür qüllə yerləşir.[3]
Qala divarları daş bloklardan ibarətdir. Divarların qalınlığı təxminən 150 santimetrdir. Alt platformanın cənubunda, dağıntılardan düzəldilmiş dörd mərtəbəli başqa bir qüllə də yerləşir. Qala və qüllə arasında uzanan yamacın şərq hissəsində 130 metr qalınlığında müdafiə divarı yerləşir.[3] 2019-cu ildən etibarən qalanın yerləşdiyi ərazinin arxeoloji cəhətdən araşdırılmasına başlanılmışdır.[2]
İstinadlar
redaktə- ↑ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (gürcü). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 May 2019 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 25 July 2019.
- ↑ 1 2 3 4 Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, redaktorlar Slesa [სლესა]. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Georgian). Tbilisi: Georgian National Museum. 2013. səh. 483. ISBN 978-9941-15-896-4. 2018-09-29 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-12.
- ↑ 1 2 3 "სლესის ციხე" [Slesa fortress]. კულტურული მემკვიდრეობის გის პორტალი [GIS portal of cultural heritage] (gürcü). 29 August 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2019.