Slovakiya iqtisadiyyatı
Slovakiya iqtisadiyyatı — Slovakiya Respublikasının iqtisadiyyatı.
Tarixi
redaktəXX əsrin 90-cı illərində Slovakiyada iqtisadi sistem dəyişikliyi baş vermişdir. Belə ki, Çexoslovakiyanın dağılması ilə daha çox inkişaf etmiş vəziyyətdə olan Çex Respublikasından ayrılması nəticəsində qardaş ölkədən mal və pul axınının əhəmiyyətli ölçüdə azalması səbəbindən ölkə iqtisadiyyatı çətin vəziyyətə düşmüşdür. Buna baxmayaraq daxili imkanları sayəsində Slovakiyanın öz iqtisadi sistemi formalaşmışdır.
Əsas istiqamətləri
redaktəSlovakiya iqtisadiyyatı ilk növbədə sənaye, əkinçilik və heyvandarlığa söykənir. Bundan başqa meşəçilik və turizm də inkişaf etmişdir.
Sənaye
redaktəSənaye üzrə daha çox kimya və maşın sənayesi inkişaf etmişdir. Dağlıq bölgələrdə olan mədənlər çıxardılaraq işlənir. Kömür və neft yataqları tapılmamasına baxmayaraq sənayenin təməl enerji ehtiyacı çaylar üzərindəki hidroelektrik stansiyaları vasitəsilə qarşılanar. Yaslovske Bohunisedə bir atom elektrik stansiyası vardır. Ağır sənaye qurumları Bratislava və Koşitse şəhərlərində toplanmışdır. Torpaqlarından keçən təbii qaz və neft boru xətlərinin gəliri ölkənin bu ehtiyaclarını qarşılayır. Maşın sənaye sahəsində dəstə dəzgahları, çay gəmiləri, yük maşını ehtiyat hissələri, televiziyalar, radiolar, paltaryuyan maşınlar, soyuducular istehsal edilir. Kimya sahəsində isə azotlu gübrə və petrokimya kombinaları əhəmiyyətli yer tutur.
Əkinçilik
redaktəƏkinçilik düzənliklərdə və axar su vadilərində tətbiq edilir. Ölkə ərazisi dağlıq olduğundan torpaqların ancaq üçdə bir hissəsi əkinçilik üçün əlverişlidir. Başlıca əkinçilik məhsulları buğda, arpa, qarğıdalı, çovdar, kartof, yulaf, tütün, tərəvəz və meyvədir. Əldə edilən əkinçilik məhsulları ölkə istehlakının 92%-ini qarşılamaqdadır.
Heyvandarlıq
redaktəHeyvandarlıq Slovakiyada kənd təsərrüfatının inkişaf etmiş sahəsidir. Maldarlıq, qoyunçuluq və donuzçuluq bu sahənin əsas tərkib hissələrini təşkil edir və ölkədə geniş şəkildə yayılmışdır.
Meşəçilik
redaktəDağların meşələrlə əhatə olduğu bu ölkədə meşəçiliyin ölkə iqtisadiyyatında əhəmiyyətli bir yeri vardır. Meşələrdən taxta-şalban və kağız sənayeninin ehtiyacı ödənilir.
Turizm
redaktəTurizm də ölkənin əhəmiyyətli gəlir qaynaqlarından biridir. Dadara dağlarındakı qış idman və alpinistlik mərkəzləri ölkənin dörd bir tərəfinə yayılmış olan qablıca və mineral bulaqlar, qoruma altına alınmış tarixi şəhərlər sayəsində hər il bu ölkəyə çox sayda turist gəlir. 2016-cı ildə Slovakiyaya 4,6 milyon nəfər turist gəlmişdir[1].
ÜDM artımı
redaktəDünya Bankının məlumatına görə Slovakiyada Ümumi Daxili Məhsulun artımı 2001-ci ildən bəri aşağıdakı kimi olmuşdur:[2]
| İl | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ÜDM artımı (%-lə) |
3.3 | 4.7 | 5.4 | 5.2 | 6.5 | 8.3 | 10.7 | 5.4 | -5.3 | 4.8 | 2.7 | 1.6 | 1.4 | 2.4 | 3.6 |
İstinadlar
redaktə- ↑ Historické výsledky. Na Slovensku dovolenkovalo rekordné množstvo turistov Arxivləşdirilib 2017-12-16 at the Wayback Machine. hnonline.sk (slovak.)
- ↑ "GDP growth (annual %)". Data.worldbank.org. 2 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 April 2015.
Xarici keçidlər
redaktə
- OECD's Slovakia country Web site and OECD Economic Survey of Slovakia
- Economy of Slovakia Arxivləşdirilib 2020-04-07 at the Wayback Machine from The World Factbook
- Slovakia report (monitor 2005) Arxivləşdirilib 2007-09-27 at the Wayback Machine
- Slovakia report (Index of economic freedom) Arxivləşdirilib 2006-08-26 at the Wayback Machine
- Slovakia in selected macro-economic numbers
- Background note Slovakia (incl. economy)