Species Plantarum
Species Plantarum (“Bitki növləri”) K. Linney tərəfindən 1753-cü ildə nəşr edilmiş və o dövrdə bilinən bütün bitki növlərinin cinslərə görə təsnif edildiyi bir əsərdir. Əsər ikili adlandırma sistemini ardıcıl tətbiq edən ilk əsərdir və bitkilərin elmi cəhətdən adlandırılması üçün başlanğıc nöqtəsi olmuşdur.
| Species Plantarum | |
|---|---|
| lat. Species plantarum | |
 | |
| Müəllif | Karl Linney |
| Orijinalın dili | latın dili |
| Ölkə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nəşri
redaktəSpecies Plantarum[Note 1] 1753-cü il mayın 1-də Laurentius Salvius tərəfindən Stokholmda iki cilddə nəşr edilmişdir. Əsərin ikinci nəşri 1762-1763-cü illər arasında çap edilmişdir. 1764-cü ildə hazırlanan üçüncü nəşri ikinci nəşrdən çox da fərqlənmirdi. Sonrakı nəşrlər Linneyin 1778-ci ildəki ölümündən sonra Carl Ludwig Willdenowun rəhbərliyi altında baş tutmuşdur.
Əhəmiyyəti
redaktə
Species Plantarum, ikili adlandırma sistemini ardıcıl olaraq tətbiq edən ilk botanika tədqiqatıdır (1758-ci ildə nəşr olunan Linnaeusun Systema Naturae adlı əsəri eyni təsnifatı heyvanlara tətbiq edən ilk əsər idi). Bu tədqiqatdan əvvəl bitki növləri bir çox sözdən ibarət uzun bir ada sahib idi. Misal üçün; “Plantago foliis ovato-lanceolatis pubescentibus, spica cylindrica, scapo tereti” və ya ”Nepeta floribus interrupte spicatis pedunculatisx”. Species Plantarum ilə bu uzun və mürəkkəb adlar bir sözlü cins adı və bir sözlü növ epitetini əhatə edən iki hissəli adlarla əvəz edildi. Buna görə yuxarıdakı iki nümunə sırasıyla Plantago media və Nepeta catariya oldu.
Species Plantarum, əksər bitki adlarını vermək üçün “başlanğıc nöqtəsi” seçildi, çünki binomial nomenklaturanı ardıcıl tətbiq edən ilk tədqiqat əsəri idi.
Məzmunu
redaktəSpecies Plantarum, dərc edildiyi zaman K. Linney tərəfindən bilinən minlərlə bitki növünün təsvirlərini ehtiva edirdi. İlk nəşrdə növlər Acalypha australis ilə başlayaraq Zygophyllum spinosum ilə bitmişdi və 5.940 növ var idi. L. əsərin başlanğıcında 10.000-dən az bitki növünün olduğunu təxmin etdiyini bildirmişdi. Bununla birlikdə, günümüzdə təxminən 400.000 çiçəkli bitki növünün olduğu iddia edilir.
Bitkilər Lin cinsi təsnifat sisteminə görə təxminən 24 sinifə ayrılmış min cinsə görə nizamlanmışdır. Species Plantarumda cinsin təsviri yoxdur. Bu səbəbdən Genera Plantarum (“Bitki Cinsləri”), Species Plantarumun beşinci nəşri ilə eyni vaxtda nəşr olunmuşdur. L.nin cinsi sistemi indi ortaq əcdadları dəqiq bir şəkildə əks etdirən bir sistemdən əlavə, süni bir sistem kimi qəbul edilir, lakin sistemin sadəliyi, xüsusilə bu sahədə mütəxəssis olmayanların hər hansı bir bitkinin düzgün sinifini tez bir zamanda tapmalarını asanlaşdırmışdır.
Qeydlər
redaktə
Sitat səhvi: " Note " adlı qrup üçün <ref> teqləri mövcuddur, lakin müvafiq <references group="Note"/> teq tapılmadı