Sulfit turşusu – H2SO3 orta qüvvətli iki əsaslı turşudur, çox zəif, davamsız turşudur və ancaq duru məhlullarında mövcuddur. Qatı məhlullarında o, kükürd dioksidə və suya parçalanır.

Sulfit turşusu
Molekulyar modelin şəkli
Ümumi
Sistematik adı Sulfit turşusu
Kimyəvi formulu H2SO3
Molyar kütlə 82,02 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq 1,03 q/sm³

Alınması

redaktə

Kükürd dioksidi suda həll etdikdə sulfit turşusu əmələ gəlir: SO2 + H2O ←→ H2SO3

Sulfit turşusu davamsız maddə olduğundan yalnız məhlulda mövcuddur.

Kimyəvi xassələri

redaktə

Suda iki mərhələdə dissosiyasiya edir:

  • H2SO3 ←→ H++HSO3-
  • HSO3←→H++SO32-

Və iki cür duz – sulfitlər və hidrosulfitlər əmələ gətirir:

  • 2NaOH + H2SO3 →Na2SO3 + 2H2O
  • NaOH + H2SO3 → NaHSO2 + H2O

Sulfit turşusu qüvvətli reduksiyaedicidir

H2SO3 + Cl2 + H2O → 2HCl + H2SO4

Çox qüvvətli reduksiyaedicilərlə H2SO3 özünü oksidləşdirici kimi aparır:

2H2S + H2SO3 → 3S↓ + 3H2O

Hidrosulfitləri qızdırdıqda pirosulfitə. Pirosulfit turşusu H2S2O5 (disulfit turşusu) sərbəst halda məlum deyil.

2KHSO3 → K2S2O5 + H2O

Polyar SO2 molekulları suda yaxşı həll olur.

Sulfit turşusu, kükürd dioksid kimi reduksiyaedici kimi xassəyə malikdir. Güclü reduksiyaedicilər iştirak etdikdə isə özünü oksidləşdirici kimi aparır.

Tətbiqi

redaktə

Sulfit turşusunun duzlarından Na2SO3 natrium-tiosulfatın alınmasında, NaHSO3 - ağardılmış parçadan xlorun artığının çıxarılmasında,həmçinin kalsium – hidrosulfitlə Ca(HSO3)2 birlikdə-oduncaqdan sellülozanın çıxarılmasında istifadə olunur.

İstinadlar

redaktə
  • N.A. Verdizadə, K.Ə. Quliyev, Ş.Ə. Quliyev və b. Kimya kursu. Baki, 2010, səh. 210-217
  • Реми Г. «Курс неорганической химии» М.: Иностранная литература, 1963