Türkiyədə suriyalı qaçqınlara əleyhdarlıq
Türkiyədə suriyalı qaçqınlara əleyhdarlıq — Türkiyədə suriyalılara qarşı qorxu, nifrət, etibarsızlıq, düşmənçilik, aşağılama və buna bənzər hisslərdən qaynaqlanan ayrı-seçkilik və irqçi yanaşma. 2011-ci ildə başlayan Suriyada vətəndaş müharibəsi ilə Türkiyəyə gələn suriyalılar bir çox sahədə ayrı-seçkiliyə məruz qalırlar. Tədqiqatçı Şenay Özdenin sözlərinə görə, qaçqınların Türkiyədə qalıcı olması düşüncəsi ilə Türkiyədə suriyalılara qarşı irqçi münasibət və ifadələr artmışdır. Türkiyədə yaşayan suriyalıların 92%-i ayrı-seçkiliyə məruz qaldıqlarını bildirir.[1]
Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının 636 nəfərlə apardığı araşdırmada iştirakçıların təxminən yarısının suriyalıları "daha az istedadlı irq" olaraq gördüyü müəyyən edilmişdir. Bundan əlavə, iştirakçıların üçdə biri suriyalı qaçqınların müharibə qurbanı olmadığına inandıqlarını bildirmişdir. İştirakçıların yarıdan çoxu suriyalılarla hər gün qarşılaşdıqlarını bildirsələr də, onların yalnız 22%-i suriyalılarla hər hansı təmasda olduğunu bəyan etmişdir.[2]
Türkiyədəki iqtisadi problemlər və işsizlik bəziləri tərəfindən suriyalı qaçqınlarla əlaqələndirilir.[3] Bu problemlərin suriyalılara qarşı mənfi baxışı gücləndirdiyi və irqçiliyi daha çox tətiklədiyi bildirilir. Araşdırmalar göstərir ki, əhalinin iqtisadi cəhətdən zəif hissəsi, xüsusən də suriyalı qaçqınları iqtisadi problemlərin əsas günahkarı kimi görür.[4][5] Bəzi mənbələrə görə, suriyafobiya ən çox iqtisadi vəziyyəti zəif olanlar tərəfindən həyata keçirilir və bunun əsas səbəbinin daha çox ucuz işçi qüvvəsi tələb edən sektorlarda çalışan suriyalı qaçqınlar olduğu göstərilir.[4][5][6]
Araşdırmalara görə, suriyalıların ucuz işçi qüvvəsi tələb edən işlərdə çalışması yerli əhalinin maaşlarının azalmasına səbəb olur ki, bu da suriyalılara qarşı aqressiv münasibəti artırır. Bu səbəblərə görə suriyalılara qarşı irqçi zorakılıq cəhdləri ilə qeyri-rəsmi işləyən suriyalılar arasında əlaqə qurulur.[7] Seçki dövründə suriyafobiya artmışdır. Siyasi partiyaların seçki vasitəsi kimi suriyalılarla bağlı siyasi açıqlamalar və açıqlamalar verməsi birbaşa suriyalıların məruz qaldığı irqçi hücumlarla bağlıdır.[8]
Kirayə haqqının artmasına və bazarlarda qiymət artımına görə suriyalı qaçqınları məsuliyyət daşıyanlar da var. Sığınacaq və Miqrasiya Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri Mətin Çorabatırın sözlərinə görə, suriyalılara qarşı bu qərəz və irqçi münasibətin səbəbi sosial mediada yayılan yanlış məlumatlardır. Bundan əlavə, qeyri-hökumət təşkilatları və tədqiqatçılar medianın verdiyi xəbərlərdə suriyalılar üçün istifadə edilən dil və üslubun suriyalılara qarşı irqçi hücumlara və davranışlara səbəb olduğunu bildirir, sosial mediada suriyafob postların paylaşıdlığını qeyd edirlər.[9][10] Dövlətin suriyalılara etdiyi yardımlarda şəffaflığın olmaması cəmiyyətdə nifrət nitqini artırır.[11]
2021-ci ildə Qaziantepdə aparılan araşdırmaya görə, suriyalılar arasında ən böyük narahatlığın irqçilik və iqtisadi problemlər olduğu müəyyən edilmişdir.[12] Eynilə, Sığınacaq və Miqrasiya Araşdırmaları Mərkəzindən Mətin Çorabatırın sözlərinə görə, Türkiyədəki bütün suriyalılar irqçi ritorika və hərəkətlərə məruz qalırlar.[9]
Müəllimlər suriyalı tələbələrin bir qisminin daim təcrid və təzyiq psixologiyasında olduqlarını, buna uyğun olaraq qaydasızlıqda həddi aşan davranışların müşahidə edildiyini bildirirlər. Suriyalılarla birlikdə məktəblərdə işləyən və tükənmişlik sindromu olan müəllimlər məktəbdə zorakılığın artdığını bildirirlər.[13]
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ "Suriyeli algısı: "Irkçılık kalıcı oldukları anlaşıldığında arttı"". 2019-01-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-15.
- ↑ "Suriyelilere nefret kampanyası". www.cumhuriyet.com.tr (türk). 22 July 2019. 2023-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ Tokyay, Menekse. "Araştırma: İstanbullular Suriyeli komşularından 'endişeli'". euronews (türk). 2020-06-12. 2020-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ 1 2 "SURİYELİ MÜLTECİLER KRİZİ VE TÜRKİYE SONU GELMEYEN MİSAFİRLİK" (PDF) (türk). 2018-07-29 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ 1 2 "Growing Anti-Syrian Sentiment in Turkey | The Washington Institute". 2021-01-25. 2021-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ "Araştırma: İstanbul'da Suriyeli sığınmacılara yönelik tehdit algıları kemikleşiyor | Euronews". 2020-06-18. 2020-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ "Türkiye'deki Suriyeliler: Gidenler ve kalanlar ne düşünüyor, onları istemeyenler ne diyor? - BBC News Türkçe". 2019-02-10. 2019-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ "Syrians in Turkey continue to face rise in discrimination | Al Arabiya English". 2021-08-19. 2021-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ 1 2 "Abuses against Syrians in Turkey: Fueled by hate speech, amplified by propaganda – Syria Direct". 2021-03-30. 2021-03-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ "Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin ayrımcılıkla mücadelesi | TÜRKİYE | DW | 20.06.2019". Deutsche Welle. 2019-06-21. 2019-06-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ "Yılbaşı kutlamalarıyla gündeme gelen Suriyeliler ve nefret söylemi | Euronews". 2019-01-05. 2019-01-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ "En Büyük Kaygıları Irkçılık ve Ekonomik Koşullar". Amerika'nin Sesi | Voice of America - Turkish (türk). 20 June 2021. 2021-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
- ↑ "Irkçılık ilkokula indi: Suriyeli çocukların öğretmenleri 'çaresiz'". 2019-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-13.
Xarici keçidlər
redaktə- European Commission against Racism and Intolerance reports on Turkey
- "Alevis in Turkey: A History of Persecution". Uzay Bulut. Amrneian National Committee of America. 21 November 2016.
- Hate Crimes in Turkey; Documentation prepared by the Democratic Turkey Forum, cases between 2007 and 2009]
- US Department of State: Bureau for Democracy, Human Rights and Labor (country reports)
- European Commission for Enlargement
- Progress Reports on Turkey (1998–2005)
- Progress Report 2009
- Turkey Press Freedom Website covering press freedom situation in Turkey by SEEMO
- Human Rights Watch Reports on Turkey
- Amnesty International Library Arxivləşdirilib 2015-02-17 at the Wayback Machine you can search for Reports on Turkey
- Reports and Investigations of Mazlumder about Turkish Human Rights
- Questions and Answers; Human Rights in Turkey, Human Rights Agenda Association Arxivləşdirilib 2021-02-28 at the Wayback Machine
- Database on Refugee Rights in Turkey
- Hate Crimes in Turkey; Documentation prepared by the Democratic Turkey Forum, cases between 2007 and 2009