Təbii metallar — təbii metal, metalik formasında, saf və ya qarışıq şəkildə təbiətdə rast gəlinən metallar. Tək-tək və ya qarışıqlarda təbii olaraq tapılan metallar arasında alüminium, sürmə, arsen, bismut, kadmium, xrom, kobalt, indiyum, dəmir, manqan, molibden, nikel, renyum, selenium, tantal, tellur, qalay, titan, volfram, vanadium vardır.

Qrupları

redaktə

Qızıl və platin qrupları vardır. Qızıl qrupu qızıl, mis, qurğuşun, alüminium və gümüşdən ibarətdir. Platin qrupuna platin, iridium, osmiyum, palladium, rodium və rutenyum daxildir. Təbii halda olan ərintilər arasında düyü, tunc, qalay, alman gümüşü, osmiridium, elektrum, ağ qızıl və gümüş-civə və amalgam iştirak etmişdir.

Yaranması

redaktə

Yalnız qızıl, gümüş, mis və platin metallar təbiətdə böyük miqdarlarda meydana gəlir. Geoloji tədqiqat zamanı, çox az metal oksigenə təbii hava şərtlərinə müqavimət göstərir, bu səbəblə tez-tez qızıl və platin kimi daha az reaktiv metallar yerli metallar olaraq tapılır. Digərləri ümumiyyətlə təbii bir kimyəvi prosesin, metalın ortaq bir tərkibini və ya mədənini azaltdığı və saf metal kimi ortaya çıxar. Təbii qeyri-metal elementlər karbon və kükürddən ibarətdir. Yer altı təbəqələrdə yarı-metal olan silisium tapılmışdır[1].

Yerli metallar tarix əvvəli insanın metallar əldə etməyindən hesablanır, çünki mədənlərin çıxarılması əməliyyatı, əritmə əməliyyatının, metalların ətrafında kəşf edildiyi düşünülməydədir. Bu səbəblə mis və dəmir, mis çağı və Dəmir Çağından əvvəl yaxşı biliməyərkən, texnologiyanın inkişafı nəticəsində hal hazırda metallardan geniş istifadə olunur.

İstinadlar

redaktə
  1. "Arxivlənmiş surət". 2021-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-03.