Tərlan Məmmədov

Tərlan Həzarpaşa oğlu Məmmədov ( ) — Biologiya elmləri doktoru, Professor, AMEA-nın müxbir üzvü (30.06.2014).

Tərlan Məmmədov
Məmmədov Tərlan Həzarpaşa oğlu

Həyatı

Tərlan Məmmədov 2 may 1958-ci ildə Dəvəçi rayonunda anadan olub.

Molekulyar biologiya, molekulyar biotexnologiya və biokimya elmi sahələrində fəaliyyət göstərən və mühüm elmi kəsflər və ixtiralar edən dünyanin aparıcı alimlərdən biridir. Azərbaycan Dövlət Universitetinin kimya fakültəsini bitirdikdən sonra AMEA-da aspiranturaya daxil olub və Biokimya ixtisasi üzrə namizədlik və Molekulyar Biologiya ixtisasi üzrə Doktorluq disertasiyasi mudafiyə edib və sonra Professor dərəcəsini alib. 1998-ci ilə qədər Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasinda çalismişdir.

1998-ci ildən hal hazira kimi dünyanın bir necə nüfuzlu elm və təhsil mərkəzlərində və Universitetlərində molekulyar biologiya və molekulyar biotexnologiya sahəsində tədqiqatlar aparir.

1998–2002-ci illərdə Yaponiyanın Tohoku Kənd Təsərrüfatı Elmi Mərkəzində, Kiyoto Universitetində və Kənd Təsərrüfatı Elmləri üzrə Yaponiya Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzində çalışmişmişdir.

2002–2009-cu illərdə ABŞ-in Nebraska–Linkoln Universitetinin Professor vəzifəsində fəaliyyət göstərmişdir.

2009–2014-cü illərdə ABŞ-da Molekulyar Biotexnologiya mərkəzində qrup rəhbəri kimi elm və molekulyar biotexnologiya sahəsində fəaliyyətimi davam etdirmişdir. 2014-cü ildə Türkiyənin Akdeniz Universitetinə dəvət olunmuş və hal hazirda Universitetin fəxri professor vəzifəsində çalışır.

Yaponiyada, ABŞ-da Nebraska Lincoln Universitetində və Molekulyar Biotexnologiya Mərkəzində işlədiyi dövrlərdə T. Məmmədov bir sıra molekulyar biotexnoloji layihələrə, o cümlədən vaksinlərin, terapevtik rekombinant zülallarin sintezi, genlərin de novo sintezi (genlarin kicik molecullardan sintezi), bio-yanacaq, kök hüceyrə kimi mühüm molekulyar biotexnoloji layihələrə rəhbərlik etmişdir. T. Məmmədov yüksək quanizin/sitozin tərkibli DNT-lərin müvəffəqiyətli amplifikasiyası üçün annealing vaxtın mühümlüyünü kəşf etmişdir (Mamedov et al. Comput Biol Chem. 2008 Dec;32(6):452–7. doi: 10.1016/j.compbiolchem.2008.07.021.). T. Məmmədov həmçinin dünyada ən sürətli sintetik gen sintez edən biotexnologiyani yaradicisidir (Mamedov et al. J Biotechnol. 2007 Sep 30;131(4):379–87.). Karbon qazı fiksasiya edən yaşıl yosun orqanizmlərində 1,4 qalaktoza ilə birləşmiş sialik turşu qalığından ibarət glyko-zülalların mövcudluğu kəşf edilmişdir. Məmmədov bitki sistemi daxil olmaqla eukariotik sistemlərdə şəkərsiz zülal sintezini təmin edən molekulyar biotexnologiyanın ixtira edən alimdir. Bu texnologiya çox mühüm va çətin expressiya olunan mürəkkəb zülal antigenlərin, vaksinlərin və terapevtik zülalların yüksək aktivliklə sintez edilməsinə imkan yaratmışdır.

Təltif və mükafatları

• 1998: Yaponiya Elm və Texnologiya Agentliyi (STA) mükafatı
• 1999: Yaponiya Elm və Texnologiya Agentliyi (STA) mükafatı
• 2001: Yaponiya Beynəlxalq Kənd Təsərrüfatı Mərkəzi (JIRCAS) mükafatı
• 2020: İSİF-20 “Grand Prix” mukafati

Patentlər

1.Tarlan MAMMEDOV. Production of in vivo N-deglycosylated recombinant proteins by co-expression with Endo H, WO 2017081520 A1, PCT/IB2015/058781, 17 may 2017.

2. Tarlan MAMMEDO. In vivo de-glycosylation of recombinant proteins by co-expression with PNGase F, WO 2012170678 A1, 13 Dec 2012.

3. Tarlan MAMMEDOV. IN VIVO POST-TRANSLATIONAL PROCESSING OF TARGET PROTEINS BY FURIN IN PLANTS: ENGINEERING, EXPRESSION AND PRODUCTION OF FUNCTIONAL ACTIVE HUMAN FURIN IN N. BENTHAMIANA PLANTS, Inventor: Tarlan MAMMEDO. Publication number: PCT/TR2019/050123, Publication date: 27.02.2019. Patent has been granted by Turkey patent office. USA and ER is pending.

4. Tarlan MAMMEDOV. Engineering, production and characterization of plant produced Nucleocapsid and Spike structural proteins of SARS–CoV-2 as vaccine candidates against COVID-19". Inventor: Tarlan MAMMEDOV and Gulnara Hasanova. EP4029569A1. Earliest priority: 2020–12-02 • Earliest publication: 2022–07-20. US202063120223P·2020–12-02; Publication: EP4029569A1·2022–07-20.

5. Tarlan MAMMEDOV. ENGINEERING, PRODUCTION AND CHARACTERIZATION OF PLANT PRODUCED, SOLUBLE HUMAN ANGIOTENSIN CONVERTING ENZYME-2 AS A THERAPEUTIC TARGET IN COVID-19. Inventor: Tarlan MAMMEDOV. USPTO Provisional Application Number: 63117487, Application date: 24-NOV-2020. Publication number: 20220220465; Publication date: July 14, 2022

İstinadlar

https://www.trthaber.com/haber/turkiye/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-612524.html

"https://www.trthaber.com/haber/turkiye/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-612524.html"

https://www.trtturk.com.tr/haber/turkiye/yesil-bitki-ile-koronavirus-asisi-calismasi-suruyor_11593

https://www.dailysabah.com/turkey/another-turkish-vaccine-ready-for-human-trials/news

https://www.facebook.com/watch/?v=783122432266329

https://www.haber61.net/video/turkiyede-koronavirus-asisinda-sevindirici-gelisme

https://haberton.com/gelistirdigimiz-asilarda-virus-ve-bakteri-yok/

https://www.oncevatan.com.tr/umudumuz-tarlan-hoca-makale,50347.html

https://www.youtube.com/watch?v=omjrpZZlA0Q

https://cleanroomnews.org/akdeniz-universitesindekicovid-19asisi-calismalarinda-sona-yaklasiliyor

https://www.biganinsesi.com/haber/22202-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-video

https://www.istecanakkalegazetesi.com/haber/25201-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-video%20%20class=

https://www.takvim.com.tr/galeri/guncel/koronaviruste-kokteyl-asi-geliyor-cocuklarda-da-kullanilabilecek

https://www.akdeniz.edu.tr/akdeniz-universitesinde-koronaviruse-karsi-ilac-gelistirildi/

https://www.milliyet.com.tr/gundem/akdeniz-universitesinde-uretildi-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-6608314

https://www.youtube.com/watch?v=8w4M8e81M6w

https://www.gazetevatan.com/gundem/kokteyl-koronavirus-asisinda-kritik-gelisme-cocuklarda-da-kullanilabilecek-1416098

https://www.dha.com.tr/saglik-yasam/aude-koronaviruse-karsi-gelistirilen-5-asi-insanlar-uzerinde-denenecek-1800666

https://www.yenisafak.com/koronavirus/akdeniz-universitesinden-heyecanlandiran-ilac-ve-asi-adayi-aciklamasi-3619004

https://twitter.com/akdenizun/status/1313128797655511046?lang=en

https://www.dailymotion.com/video/x80oo3j

https://www.haberturk.com/antalya-haberleri/90932896-covid-19a-karsi-bitkiden-uretilen-kokteyl-asi-insan-deneyine-hazir-hale-geldinicotiana

https://antalyakorfez.com/haber/43562-aude-asi-umudu

https://www.mygazete.com/haberleri/akdeniz-universitesi-ziraat-fakultesi-tarimsal-biyoteknoloji-bolumu-ogretim-uyesi-prof-dr-tarlan-mammedov/

https://www.aksam.com.tr/foto-galeri/guncel/akdeniz-universitesinde-tutun-bitkisinden-koronavirus-asi-calismasi/58155

https://onedio.com/haber/kokteyl-asi-geliyor-akdeniz-universitesi-nde-calismalarda-sona-gelindi-insan-deneylerine-hazir-1006273

https://sagliklimanset.com/koronavirus/covid-19-a-karsi-bitkiden-ueretilen-kokteyl-asi-insan-deneyine-hazir-hale-geldi-143348.html

https://www.yenialanya.com/haber/7852625/kokteyl-asi-geliyor-akdeniz-universitesinde-calismalarda-sona-gelindi-insan-deneylerine-hazir

https://halktv.com.tr/saglik/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-474148h

https://www.karar.com/koronavirus/kokteyl-asi-insan-deneyine-hazir-1634030

https://www.bursadabugun.com/haber/akdeniz-universitesi-nin-uzerinde-calistigi-kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-1447540.html

https://www.haberlisin.com/haber/10164555/kokteyl-asi-geliyor

https://www.tarsushaber.com/haberleri/Prof.+Dr.+Tarlan+Mammedov

https://mardinism.saglik.gov.tr/TR-153619/vi-uluslararasi-turk-tip-dunyasi-kurultayi-na-davet.html

https://www.akdenizmanset.com.tr/akdeniz-universitesi-nden-asi-calismalarina-onemli-katki/174649/

https://www.dunya.com/sehirler/akdeniz-universitesi-tutun-bitkisinden-covid-19-ilaci-gelistirdi-haberi-618350

https://www.sehrivangazetesi.com/saglIk/kokteyl-asi-geliyor-akdeniz-universitesinde-calismalarda-h84505.html

https://www.benguturk.com/haber/49346/akdeniz-universitesi-kovid-19a-karsi-ilac-ve-asi-adayi-gelistirildigini-acikladi

https://www.gunboyugazetesi.com.tr/arsiv-haberi-103073h.htm

https://www.zhaber.com.tr/saglik/koronaviruse-karsi-kokteyl-asi-geliyor-h24303.html

https://www.kayserisondakika.com.tr/karabag-zaferi-turkiye-deki-azerbaycanli-bilim-insanini-gururlandirdi/12168/

https://www.bursahakimiyet.com.tr/gundem/kokteyl-asi-insan-deneylerine-hazir-594896

https://www.antalyahaberbulteni.com/ilac-mujdesi/

https://www.haber3.com/foto-galeri/haber/turkiyede-kokteyl-covid-19-asisi-gelistirildi-galeri-6036984

https://www.gebzehurses.com/haber-koronaviruste-mujde-antalya-dan-geldi-14171.html

https://malatyahaber.com/haber/aude-koronaya-karsi-ilac-ve-asi-adayi-calismasi

https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/akdeniz-universitesi-kovid-19a-karsi-ilac-ve-asi-adayi-gelistirildigini-acikladi/2211962

https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/yesil-bitki-ile-koronavirus-asisi-calismasi-suruyor/1786565

https://www.ntv.com.tr/saglik/aude-corona-viruse-karsi-gelistirilen-5-asi-insanlar-uzerinde-denenecek,oZbRd2y7CEyA8pt4Zd7lCA