Telman Bağırov
Telman Bağırov (tam adı: Telman Malik oğlu Bağırov; 9 sentyabr 1960, Port-İliç, Lənkəran rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ – 20 yanvar 1990, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — Qanlı Yanvar şəhidi.[1]
| Telman Bağırov | |
|---|---|
| Telman Malik oğlu Bağırov | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Port İliç, Lənkəran rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (29 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat səbəbi | "20 Yanvar Şəhidi" |
| Dəfn yeri | Şəhidlər Xiyabanı |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ |
| Atası | Malik |
| Anası | Məskurə |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | Milis kiçik serjantı |
Həyatı redaktə
1960-cı il sentyabrın 9-u Lənkəran rayonunun Port-İliç yaşayış məntəqəsində (indiki Liman şəhəri) anadan olmuşdur.[2] Port-İliçdə orta kənd məktəbini bitirdikdən sonra hərbi xidmətə çağırılmış, hərbi xidmətini başa vurduqdan sonra Bakı şəhər 12 nömrəli texniki-peşə məktəbini bitirərək kinomexanik sənətinə yiyələnmişdir. Daha sonra Bakı məişət kondisionerləri zavodunun 1 nömrəli sexində işləmişdir. Orada əvvəlcə partiya sıralarına, daha sonra isə əla xasiyyətnamə ilə 26 Bakı komissarı rayonunun daxili işlər şöbəsinin milis mühafizə bölməsinə qəbul olunmuşdur. Milis rütbəsi kiçik serjant olmuşdur.
1989-cu il noyabr ayında Şuşanın Malıbəyli kəndində gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir.[3]
Ailəli olmuş, yeganə qızı Nişanə ölümündən 22 gün sonra, 1990-cı il fevralın 11-də anadan olmuşdur.[4]
Qanlı Yanvar faciəsi redaktə
«Dostluq» kinoteatrının yanındakı danışıq məntəqəsinin qarşısında əsgərlər tərəfindən vurulmuşdur. Xəstəxanada ona tibbi yardım göstərilənə qədər «Dostluq» kinoteatrının yaxınlığında vəfat etmişdir.
Bacısı Hörmətin xatirələrindən:[3]
|
...Yanvarın 19-da gecə növbəsində idi. Anam və mən gecəni evin pilləkənlərində keçirdik. İçərişəhərdə yaşayırdıq. Atəş səsləri eşidilirdi. Küçəyə çıxmaq mümkün deyildi. Səmada güllələr işıq saçırdı. Səhərə yaxın ayaq səslərindən Telmanın gəldiyini duyduq. Pilləkənləri nəfəsi kəsilmiş halda qalxdı. Bizi qucaqladı. Soruşurdu ki, niyə bayırda dayanmısınız? Deyirdi, ana, bacı, bilirsiz, nə oldu? İnsanları qırdılar. Küçələr qanla örtülüb. Qaçıb sizdən xəbər tutmaq üçün gəldim. O zaman bütün rabitə əlaqələri yaxşı işləmirdi, televiziya bloku partladılmışdı. Ancaq “Azadlıq” Radiosuna qulaq asıb məlumatı oradan əldə edirdik. Anam nə qədər onu saxlamağa çalışsa da, qulaq asmadı, getdi. Amma bir az rahatlaşdıq ki, gedib qayıdacaq.[1] Oturub radioya qulaq asanda birdən telefon zəngi gəldi.[2] Atam dəstəyi qaldırdı. Rəngi qaralmışdı. Telefondakı şəxs Telmanı təsvir edirdi. Həmin an hamımız gözümüzü atama dikmişdik. Telmanın çiynindən yaralandığını, Semaşko xəstəxanasına gedəcəyini bildirdi. Əslində isə, anam xəstə olduğundan, atam həqiqəti ondan gizlətmişdi...
...Həmin gecə güllə onun ürəyinin üstündə gəzdirdiyi partiya biletini deşmişdi. Hələ də onu Telmandan yadigar kimi saxlamışıq. Telmanın qanı onun üzərində qalıb. Yenə qayıdıram o gecəyə. Əsgərlər arxadan atəş açıb Telmanı yaralamışdılar. Onun ölümü sevgi ilə daşıdığı polis formasında oldu. Bir güllə vurmuşdular o da ürəyindən dəymişdi. Onlar Telmanı öldürüb, meyitini yox eləmək istəyirdilər. Telmana elə bil, həmin an xüsusi bir güc verilmişdi. Onların niyyətlərini başa düşərək gizlənmək üçün yer axtarmışdı. O yaralı olmağına baxmayaraq yuxarıya doğru qaçıb indiki Azadlıq prospekti ilə Salatın Əsgərova küçəsinin kəsişməsində olan evlərin həyətinə girib. Sakinlər əvvəl onun sovet əsgəri olduğunu düşünüblər, lakin Telman söyləyib ki, azərbaycanlıyam, kömək edin. Həmin an ona kömək edən Böyükağa və Səmədə söyləyib ki, evə xəbər edin ki məni yaralayıblar. Onlar bildirirlər: xəstəxanaya aparanda, o, sağ idi. Onlar bunu da danışırdılar ki, sovet əsgərləri həyətdə onu gəzəndə bir-birlərinə deyirdilər ki, o, polis formasında idi. Tapıb onu mütləq öldürüb yox eləmək lazımdır. Başa düşdük ki, söhbət Telmandan gedir. Onların getməsini gözlədik, sonra biz onu gizlicə xəstəxanaya apardıq. Bəlkə, çox qan itirdi, bəlkə tez aparsaydıq sağ qalardı – deyə bildirirdilər. Bircə onu dedi: Anama deyərsiz... Sözlərinin ardını gətirə bilmədi. |
|
Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir.
Ünvan redaktə
Bakı, İçərişəhər, 2-ci döngə, ev 14, mənzil 3.
Xatirəsi redaktə
Yaşadığı İçərişəhərdə keçmiş Pestel küçəsinin adı dəyişdirilərək Telman Bağırov küçəsi edilmişdir.
Qeydlər redaktə
Həmçinin bax redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ ""20 Yanvar Şəhidi" fəxri adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 17 yanvar 2000-ci il tarixli 259 saylı Fərmanı". 2022-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-17.
- ↑ "Şəhidlər" (PDF). 2022-10-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-10-05.
- ↑ 3,0 3,1 "Həm peşə, həm də Vətən borcu..." 2023-01-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-20.
- ↑ "Qulu Kəngərli, "Qara Yanvar şəhidləri", Bakı, "Gənclik", 1992" (PDF). 2015-07-17 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-07-17.