Terapiya
Terapiya (q.yun. θερᾰπεία "<tibbi> qayğı, müalicə"[1]) — bir şəxsin fiziki, psixoloji, emosional və ya sosial problemlərini aradan qaldırmaq və ya yüngülləşdirmək məqsədilə həyata keçirilən metod və prosedurların ümumi adıdır. Terapiya bir çox sahədə tətbiq edilir və müxtəlif problemlərin həlli üçün fərqli yanaşmaları əhatə edir.[2]
| Terapiya | |
|---|---|
 | |
| MeSH | D013812 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Terapiya seansları mütəxəssis terapevt tərəfindən keçirilir. Hər bir terapiya növü fərqli müddət tələb edə bilər (həftəlik, aylıq və ya uzunmüddətli). Məsələn, danışıq terapiyası, fiziki hərəkətlər, dərman vasitələri və ya alternativ üsullar. Terapiya, şəxsin fərdi ehtiyaclarına uyğun olaraq tənzimlənir və həyat keyfiyyətini yüksəltmək üçün mühüm rol oynayır.
Növləri
redaktəPsixoloji terapiya
redaktəİnsanların emosional və psixoloji problemlərini həll etmək üçün istifadə olunur. Alt növləri:[3]
- Psixoterapiya — depressiya, narahatlıq, travma və digər psixoloji vəziyyətlərin müalicəsi üçün psixoloq və ya psixiatrla söhbət terapiyasını əhatə edir.
- Koqnitiv-davranış terapiyası (CBT) — fikir və davranış modellərini dəyişdirməklə problemləri həll etməyə yönəlmişdir.
- Ailə terapiyası — ailədaxili münasibətləri yaxşılaşdırmaq məqsədilə aparılır.[4]
- Uşaq terapiyası — uşaqların davranış problemlərini və emosional çətinliklərini həll etməyə kömək edir.
Fiziki terapiya (Fizioterapiya)
redaktəFiziki funksiyaların bərpası və inkişaf etdirilməsi üçün həyata keçirilən müalicə növüdür. Çox vaxt əzələ, sümüklər və oynaqların problemləri ilə əlaqədar olaraq təyin edilir. Məsələn, travmaların sağalması, artrit müalicəsi, reabilitasiya.[5]
Tibbi terapiya
redaktəMüxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilən dərman və ya tibbi prosedurlar. Məsələn, kimyaterapiya (xərçəng müalicəsində), insulin terapiyası (diabet üçün).[6]
Alternativ terapiya
redaktəƏnənəvi tibbə alternativ olaraq istifadə edilən müalicə metodlarıdır. Məsələn, akupunktur, masaj terapiyası, aromaterapiya, yoga terapiyası.[7]
İncəsənət terapiyası
redaktəŞəxsin sənət vasitəsilə emosiyalarını ifadə etməsini təmin edir. Rəsm çəkmək, musiqi yaratmaq, rəqs və teatr kimi fəaliyyətlərə əsaslanır.
Məqsədi
redaktə- Fiziki və emosional sağalma təmin etmək.
- Fərdi həyat keyfiyyətini artırmaq.
- Psixoloji problemləri dərin şəkildə anlamaq və həll etmək
- Daha sağlam həyat tərzi üçün zəruri dəyişiklikləri həyata keçirmək.
İstinadlar
redaktə- ↑ Советский энциклопедический словарь (4-е изд). М.: Советская энциклопедия. Гл. ред. А.М. Прохоров. 1988.
- ↑ "therapy | Search Online Etymology Dictionary". www.etymonline.com. 2024-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-03.
- ↑ National Cancer Institute > Dictionary of Cancer Terms > first-line therapy Arxiv surəti 25 aprel 2015 tarixindən Wayback Machine saytında Retrieved July 2010
- ↑ "CFIDS". CFIDS. 2012-02-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-09.
- ↑ Schwartz, Jeremy. "5 Reasons to Consider Group Therapy". U.S. News & World Report (ingilis). 22 July 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 April 2021.
- ↑ Shorter, Edward. "The beginning of psychopharmacology: Deep-sleep therapies". European Psychiatry. 11. January 1996: 236s. doi:10.1016/0924-9338(96)88707-4.
- ↑ Minkel, Jared D.; Krystal, Andrew D.; Benca, Ruth M. Unipolar Major Depression // Kryger, Meir; Roth, Thomas; Dement, William C. (redaktorlar ). Principles and Practice of Sleep Medicine (ingilis) (6th). Philadelphia, PA: Elsevier. 2017. 1352–1362. ISBN 978-0-323-24288-2. 12 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 May 2021.
Xarici keçidlər
redaktə
- "Chapter Nine of the Book of Medicine Dedicated to Mansur, with the Commentary of Sillanus de Nigris" is a Latin book by Rhazes , from 1483, that is known for its ninth chapter, which is about therapeutics