Tolstoy-Yurt
Tolstoy-Yurt (çeçen. Девкар-Эвла[4]) kəndi Çeçenistan Respublikasının Qroznı rayonunda yerləşir. Tolstoy-Yurt kənd yaşayış məntəqəsinin inzibati mərkəzidir.[5] [6] Tolstoy-Yurt kəndində, Qroznı bələdiyyəsinin idarəsi yerləşir, mahalın inzibati mərkəzi Qroznı şəhəridir.[7]
| Tolstoy-Yurt | |
|---|---|
| Девкар-Эвла | |
 | |
| 43°26′44″ şm. e. 45°46′44″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1705 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 123 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 366013 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
Coğrafiya
redaktəKənd Qroznı şəhərindən 12 km şimal-şərqdə Terski silsiləsinin şimal ətəyində yerləşir. Ən yaxın yaşayış məntəqələri: şimalda Nikolayev kəndi və Naberejnıy kəndi, şimal-şərqdə Vinoqradnoye kəndi, cənub-şərqdə Petropavlovskaya kəndi, cənubda Qoryaçeistoçnenskaya kəndi, cənub-qərbdə Alxan-Çurt kəndi (Qroznı şəhərinin bir hissəsi) ) və şimal-qərbdə - Pravoberejnoye kəndidir.[8]
Tarix
redaktə"ЭСБЕ"-yə görə, Tolstoy-Yurt (Köhnə Yurt) kəndi 1705-ci ildə qurulmuşdur. Rusiya imperiyasının bir hissəsi olaraq, Terek bölgəsinin Qroznı şöbəsinə aid idi.[9] 1934-cü il avqustun 1-nə qədər Köhnə Yurt kəndi Nadterek rayonunun tərkibində idi.[10] 1 Avqust 1934-cü ildə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Çeçen-İnquş Muxtar Vilayətinin Qroznı şəhərində, o cümlədən sərhədləri daxilində yeni bir Qroznı bölgəsi yaratmaq qərarına gəldi. 1944-cü ildən 1958-ci ilə qədər Çeçenlərin və İnquşların qovulması və Çeçen-Inquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının ləğvi zamanı kənd Tolstovo adlandırıldı.[11] [12] 1977-ci ildə RSFSR Silahlı Qüvvələri Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə Tolstoy-Yurt kəndi adlandırıldı.[13] Kənd, müsəlman təbliğçisi Dokku (Əbdül-Əziz) Şaptukayevin doğulduğu yer və fəaliyyət göstərdiyi məkan olaraq bilinir.[14] [15]Həmçinin, Tostoy-Yurt kəndi rus siyasətçisi Ruslan Xasbulatovun doğma yeri və Aslan Masxadovun ölüm yeri kimi tanınır. 1990-cı illərdə Çeçen qarşıdurması zamanı Tolstoy-Yurt mediada yayılan məlumatlarda tez-tez xatırlanırdı.[16]
Əhali
redaktə2010-cu il Ümumrusiya Əhali siyahıyaalmasına görə Tolstoy-Yurt kəndinin əhali tərkibini 99,48 % çeçenlər, 0,52 % isə digərləri təşkil edir.[17]
Din
redaktəRusiyalı politoloq Sergey Kurqinyanın fikrincə, Tolstoy-Yurt qəsəbəsinin ərazisi inanclı çeçenlər arasında nəqşibəndilik təriqəsının yayılması zonasıdır.[18]
Təhsil
redaktəTolstoy-Yurt Bələdiyyəsi 1 nömrəli orta məktəb[19]
Tolstoy-Yurt Bələdiyyəsi 2 nömrəli orta məktəb[20]
Məşhur yerli sakinlər
redaktəTatayev Vaxa Əhmədoviç (1914-1977) - Çeçen-Inquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq artisti, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Ali Sovetinin deputatı, Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının mədəniyyət naziri[21]
Umxanov Şarip İsayeviç (1981) - Rus müğənnisi[22]
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
- ↑ Нохчийн маттахь яртийн цӏерш Arxivləşdirilib 2022-04-01 at the Wayback Machine газета "Даймохк" (2015).
- ↑ Закон Чеченской республики № 12-РЗ от 20.02.09 Arxivləşdirilib 2013-11-01 at the Wayback Machine — Об образовании муниципального образования Грозненский район и муниципальных образований, входящих в его состав, установлении их границ и наделении их соответствующим статусом муниципального района и сельского поселения. Дата обращения 20 декабря 2009.
- ↑ Толстой-Юртовская сельский округ (сельсовет)* Грозненский район[ölü keçid]
- ↑ "Контакты на официальном сайте Администрации Грозненского муниципального района Чеченской Республики.)". 2020-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "Карта Чечни". 2012-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ Юрт-Старый Arxivləşdirilib 2014-05-31 at the Wayback Machine//Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : Arxivləşdirilib 2022-08-22 at the Wayback Machineв 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ Об образовании нового Грозненского района
- ↑ "Краткая историческая справка об административно-территориальном делении Чечено-Ингушетии". 2018-11-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ Ведомости Верховного Совета РСФСР № 5 1958
- ↑ Указ президиума ВС РСФСР от 24.08.1977 г. "О переименовании некоторых населенных пунктов в Чечено-Ингушской АССР" // Ведомости Верховного Совета РСФСР. — 1977. — № 35 (сентябрь).
- ↑ "Докку-шейх из Толстой-Юрта". 2019-10-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2015-10-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "Новости NEWSru.com :: Масхадова привезли в Толстой-Юрт уже мертвым, уверены жители села". 2022-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населенным пунктам, сельским населенным пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "Содержательное единство 1994-2000 - Кургинян Сергей :: Читать онлайн в BooksCafe.Net". 2015-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "МОУЧ СОШ N 1 с. Толстой-Юрт". 2021-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "МОУЧ СОШ N2 с. Толстой-Юрт". 2020-12-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "Татаев Ваха Ахмедович (1914-1977)". 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
- ↑ "Шарип Умханов, биография, новости, фото". 2022-06-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.