Tumamə ibn Vəlid

(Tumamə ibn əl-Vəlid səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)

Tumamə ibn əl-Vəlid ibn Qəqa əl-Əbsi (ərəb. ثمامة بن الوليد بن قعقاع العبسي‎‎) — Abbasi sərkərdəsi.

Tumamə ibn Vəlid
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi VIII əsr

Həyatı redaktə

İbn əl-Vəlid Banu Əbs ailəsindən idi. Bu ailə xəlifə Əbdülməlik ibn Mərvan (hak. 685–705) Tumamənin babası Qəqa ibn Xüleyd əl-Əbsinin əmisi qızı ilə evlənəndə Əməvilər sülaləsi ilə qohum olmuşdur. Onun atası əl-Vəlid Əməvi sərkərdəsi və Kinnəsrin valisi olmuşdur. Buna baxmayaraq, o, ibn əl-Vəlidin əmisi Əbdülməlik ilə birlikdə II Validin (hak. 743–744) hakimiyyətə çıxmasına qarşı çıxdıqlarından digər ailə üzvləri tərəfindən işgəncə edilərək öldürülmüşdür.[1]

İbn əl-Vəlid bu təmizləmə siyasətindən sağ çıxmış və Əməviləri devirən Abbasilər sülaləsinə xidmət etməyə başlamışdır.[2] O, Bizansın idarəsində olan Anadoluya 777-ci[3] və 778-ci ildə iki dəfə yürüş etmiş, ancaq Bizans sərkərdəsi Mixail Laxanodrakon tərəfindən məğlub edilmişdir.[4] O həmçinin, 779-cu ildəki yürüşün rəhbəri təyin edilmiş, ancaq, Əl-Təbəriyə görə, uğursuz bir sərkərdə olduğundan əl-Həsən ibn Qəhtəbə ilə əvəz edilmişdir.[5]

İbn əl-Vəlid haqqında başqa bir məlumat yoxdur, lakin onun oğlu Osman Kinnəsrinin yerli liderlərindən biri idi. O, Dördüncü fitnə zamanı yaranan nizamsızlıqdan istifadə edərək demək olar ki, müstəqil şəkildə hakimiyyət sürmüşdür.[2]

Mənbə redaktə

İstinadlar redaktə

  1. Kron, 1980. səh. 105–106
  2. 2,0 2,1 Kron, 1980. səh. 106
  3. Kennedi, 1990. səh. 187–188
  4. Kennedi, 1990. səh. 198
  5. Kennedi, 1990. səh. 206

Ədəbiyyat redaktə

  • Kron, Patrisiya. Slaves on Horses: The Evolution of the Islamic Polity (ingilis). Kembric: Cambridge University Press. 1980. ISBN 0-521-52940-9.
  • Bosvort, K.E. The History of al-Ṭabarī. SUNY Series in Near Eastern Studies (ingilis). Volume XXX: The ʿAbbāsid Caliphate in Equilibrium: The Caliphates of Mūsā al-Hādī and Hārūn al-Rashīd, A.D. 785–809/A.H. 169–192. Nyu York: State University of New York Press. 1989. ISBN 978-0-88706-564-4.