Vikipediya

Ukraynadakı ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı

UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısında Ukraynadan 7 adda (2014-cü ilə) tarixi abidə daxil edilmişdir. Bunlardan 6-si mədəni kriteriyalar üzrə, 1-i isə təbiət kriteriyalaları üzrə əlavə edilmişdir. Mədəni kriteriyalar üzrə əlavə edilən obyekrlərin biri  "insan zəkasının şedervi" kimi qəbul edilmişdir. Bundan başqa Ukrayna ərazisində olan daha 15 obyekt siyahıya daxil edilməyə namizəddir. 12 oktyabr 1988-ci ildə SSRİ-də "Ümumdünya mədəni və tarixi irsinin qorunması üzrə konvensiya" qəbul edilmişdir.  İlk dəfə 1990-ci ildə UNESCOnun "Ümumdünya irsi" Komitəsinin 14-cü sessiyasında Ukrayna ərazisində olan obyektlər siyahıya daxil edilmişdir.Aşağıdakı siyahı iki cədvəldən ibarədir. Birinci cədvəldə UNESCO-nun Ümumdünya irsinə daxil edilmiş obyektlər, ikinci siyahıda isə Ukrayna hökuməti tərəfindən siyahıya daxil edilməsi namizəd kimi göstərilən obyektlər əks olunur. Obyektlər siyahıya daxil edilmə ardıcıllığı ilə düzülmüşdür. Hər obyektin yerləşdiyi ünvan, coğrafi kordinatları, yaranma tarixi, siyahıya salınma tarixi, dəyərləndirilmə kriteriyası və identifikasiya nömrəsi qeyd edilmişdir.

Siyahı

redaktə
# Təsvir Ad Region Kordinatlar Yaranma tarixi İl İD
1   Müqəddəs Sofiya kilsəsi və onunla əlaqədar monastır tikililəri   Kiyev 50°27′10″ şm. e. 30°30′51″ ş. u.HGYO XI əsr 1990 527bis-001
i, ii, iii, iv 		[1]
  Kiyev-Peçersk lavrı 50°26′06″ şm. e. 30°33′26″ ş. u.HGYO XI ısr 527bis-002
i, ii, iii, iv
  Berestov Xilaskar kilsəsi 50°26′14″ şm. e. 30°33′17″ ş. u.HGYO XI — XII əsrlər 527-003
i, ii, iii, iv
2   Lvov şəhərinin tarixi mərkəzi   Lvov 49°50′30″ şm. e. 24°01′53″ ş. u.HGYO XIII əsr 1998 865
ii, v 		[2]
3    "katerinovka" Struv geodeziya əyrisi  Katerinovka kəndi
  Xmeln vilayəti 		49°33′57″ şm. e. 26°45′22″ ş. u.HGYO XIX əsr 2005 1187-031
ii, iii, vi 		[3]
[4]
  "Feltşin" Struv geodeziya əyrisi Qvardeyski kəndi,
  Xmeln vilayəti 		49°19′48″ şm. e. 26°40′55″ ş. u.HGYO 1187-032
ii, iii, vi
  "Baranovka" Struv geodeziya əyrisi
 Baranovka kəndi,
  Xmeln vilayəti 		49°08′55″ şm. e. 26°59′30″ ş. u.HGYO 1187-033
ii, iii, vi
  "Stara Nekrasovka" Struv geodeziya əyrisi
 Stara Nekrasovka kəndi,
  Odessa vilayəti 		45°19′54″ şm. e. 28°55′41″ ş. u.HGYO 1187-034
ii, iii, vi
4   Karpat və digər Avropa regionlarının meşələri   Zakarpatye vilayəti 49°05′01″ şm. e. 22°33′55″ ş. u.HGYO — 2007
2011
2017 		1133
ix 		[5]
[6]
[7]
5   Mitropolit Bukovin və Dalmatsinin igamətgahı   Çernovtsi 48°17′49″ şm. e. 25°55′29″ ş. u.HGYO XIX əsr 2011 1330
ii, iii, iv 		[8]
6   Qədim Xerson şəhəri
[~ 1] 		  Sevastopol 44°36′42″ şm. e. 33°29′36″ ş. u.HGYO E,Ə. V əsr. — XIV əsr 2013 1411
ii, v 		[10]
7   Müqəddəs Georgi kilsəsi
   Droqobıç
  Lvov vilayəti 		49°20′51″ şm. e. 23°29′57″ ş. u.HGYO XVII əsr 2013 1424-003
iii, iv 		[11]
[12]
[13]
  Müqəddəs İlahə kilsəsi Maktov kəndi,
  Lvov vilayəti 		48°54′55″ şm. e. 23°06′32″ ş. u.HGYO 1838 il 1424-005
iii, iv
Müqəddəs İlahə kilsəsi
 Nijniy Verbij kəndi
  İvano-Frankovsk vilayəti 		48°29′55″ şm. e. 25°00′41″ ş. u.HGYO 1808 il 1424-006
iii, iv
  Müqəddəs ruh kilsəsi   Poletiç kəndi
  Lvov vilayəti 		50°12′31″ şm. e. 23°33′02″ ş. u.HGYO 1502 il 1424-008
iii, iv
  Müqəddəs ruh kilsəsi
   Roqatin
  İvano-Frankovsk vilayəti 		49°24′36″ şm. e. 24°36′10″ ş. u.HGYO XVI əsr 1424-011
iii, iv
  Müqəddəs mələk Mixail kilsəsi Ujok kəndi
  Zakarpatye vilayəti 		48°59′02″ şm. e. 22°51′16″ ş. u.HGYO 1745 il 1424-014
iii, iv
  Müqəddəs ilahi yükəsliş kilsəsi   Yasin qəsəbəsi
  Zakarpatye vilayəti 		48°15′18″ şm. e. 24°20′39″ ş. u.HGYO 1824 il 1424-015
iii, iv
  Müqəddəs üç ruh kilsəsi   Jolkva
  Lvov vi 		50°03′19″ şm. e. 23°58′55″ ş. u.HGYO 1720 il 1424-016
iii, iv
Украина üçün xəritə mövcud deyil.

Siyahıya daxil edilməyə namizəd obyektlər

redaktə
# Təsvir Ad Region Kordinat Время создания Год ID
Критерии 		И.
П.
1   Borisoqleb kilsəsi   Çerniqov 51°29′21″ şm. e. 31°18′25″ ş. u.HGYO XII əsr 1989 668
i, ii, iv 		[14]
  Preobrojenski kilsəsi 51°29′20″ şm. e. 31°18′28″ ş. u.HGYO XI əsr
2   Kamenets-Podolsk qalası   Kamenets-Podolsk
  Xmeln vilayəti 		48°40′32″ şm. e. 26°34′25″ ş. u.HGYO XI — XVIII əsr 1989 670
i, ii, iv 		[15]
3   Taras Şevçenkonun qəbri və Şevçenko milli parkı   Kanev, Çerkassk vilayəti 49°43′59″ şm. e. 31°30′53″ ş. u.HGYO 1925-ci il 1989 672
 [16]
4   Biosfer qoruğu Askaniya-Nova,
  Xerson vilayəti 		46°27′07″ şm. e. 33°52′51″ ş. u.HGYO
XIX əsrin sonu 		1989 673
x 		[17]
5   Milli dendroloji park   Uman,
  Çerkassk vilayəti 		48°45′50″ şm. e. 30°14′07″ ş. u.HGYO 1796 -ci il 2000 674
 [18]
6   Baxcasaray Xan sarayı   Baxçasaray,
Krım MV 		44°44′55″ şm. e. 33°52′55″ ş. u.HGYO XVI əsr 2003 1820
i, iii, v, vi 		[19]
7   Daş qəbir Terpeniye kəndi,[20]
  Zarorojye vilayəti 		46°56′59″ şm. e. 35°28′10″ ş. u.HGYO e.ə. XX əsr. 2006 5075
iii, vi 		[21]
8   Nikolayevsk rəsədxanası   Nikolayev 46°58′18″ şm. e. 31°58′23″ ş. u.HGYO 1821 -ci il 2007 5116
ii, iv 		[22]
9   Qenuez qalası Sudak, Krım 44°50′25″ şm. e. 34°57′28″ ş. u.HGYO VI — XVI əsr 2007 5117
ii, iv, v 		[23]
10   Nikolayevsk rəsədxanası
  Nikolayev 46°58′18″ şm. e. 31°58′23″ ş. u.HGYO 1821 il 2008 5267
ii, iv, vi 		[24]
  Kiyev dövlət universitetinin rəsədxanası   Киев 50°27′08″ şm. e. 30°29′53″ ş. u.HGYO 1845 il
  Odessa dövlət universitetinin rəsədxanası   Odessa 46°28′39″ şm. e. 30°45′19″ ş. u.HGYO 1871 il
  Krım astrofizika rəsədxanası Naucniy qəsəbəsi, Krım 44°43′35″ şm. e. 34°00′46″ ş. u.HGYO 1945 il
11   Odessa şəhərinin tarixi mərkəzi

   Odessa 46°29′17″ şm. e. 30°44′27″ ş. u.HGYO 1794 il
—

XIX əsrin sonu 		2009 5412
i, ii, iii, iv, v 		[25]
12   Kiril kisəsi   Киев 50°29′00″ şm. e. 30°28′19″ ş. u.HGYO XII əsr 2009 5423
i, ii, iii, iv 		[26]
  Andrey kilsəsi 50°27′32″ şm. e. 30°31′05″ ş. u.HGYO XVIII əsr
13   Qenuez sütunları
  Odessa vilayəti 		Bir neçə obyekt XIII — XV əsr 2010 5575
ii, iv 		[27]
14   Manqul-kale Baxçasaray
Krım 		44°35′32″ şm. e. 33°48′01″ ş. u.HGYO V — VI əsr 2012 5773
iii, v, vi, vii 		[28]
  Eski-Kremen 44°36′35″ şm. e. 33°44′22″ ş. u.HGYO
VI əsr
15   Baxcasaray xan sarayı   Baxçasaray

Krım

44°44′55″ şm. e. 33°52′55″ ş. u.HGYO XVI əsr 2012 5774
ii, iii, v, vi 		[29]
  Çufut -kale) Baxçasaray Krım 44°44′27″ şm. e. 33°55′55″ ş. u.HGYO V — VI əsr
16
— 2015 6058
ix 		[30]

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ На контролируемой Россией территории Крыма; российскими властями рассматривается как объект всемирного наследия на территории РФ[9]
  1. ↑ "Kiev: Saint-Sophia Cathedral and Related Monastic Buildings, Kiev-Pechersk Lavra". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  2. ↑ "L'viv – the Ensemble of the Historic Centre". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  3. ↑ "Struve Geodetic Arc". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  4. ↑ Совместно с Норвегией, Швецией, Финляндией, Россией, Эстонией, Латвией, Литвой, Белоруссией, Молдавией
  5. ↑ "Primeval Beech Forests of the Carpathians and the Ancient Beech Forests of Germany". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  6. ↑ Расширен в 2011 и 2017 годах
  7. ↑ Совместно с Австрией, Албанией, Бельгией, Болгарией, Германией, Испанией, Италией, Румынией, Словакией, Словенией, Хорватией
  8. ↑ "Residence of Bukovinian and Dalmatian Metropolitans". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  9. ↑ На сайте "Эха Москвы" перепечатана статья блогера по теме охраны всемирного наследия в России Arxivləşdirilib 2019-09-11 at the Wayback Machine // Постоянное представительство РФ при ЮНЕСКО — «В Список всемирного наследия ЮНЕСКО на сегодняшний день включены 27 российских объектов всемирного наследия (включая крымский "Херсонес Таврический"), из которых культурных памятников - 17.»
  10. ↑ "Ancient City of Tauric Chersonese and its Chora". UNESCO World Heritage Centre. 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  11. ↑ "Wooden Tserkvas of the Carpathian Region in Poland and Ukraine". UNESCO World Heritage Centre. 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  12. ↑ Совместно с Польшей
  13. ↑ Переход к отсутствующему изображению осуществляется путём клика на изображение флага
  14. ↑ "Historic Centre of Tchernigov, 9th - 13th centuries". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  15. ↑ "Cultural Landscape of Canyon in Kamenets-Podilsk". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  16. ↑ "Tarass Shevtchenko Tomb and State Historical and Natural Museum - Reserve". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  17. ↑ "National Steppe Biosphere Reserve "Askaniya Nowa"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  18. ↑ "Dendrological Park "Sofijivka"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  19. ↑ "Bakhchisaray Palace of the Crimean Khans". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  20. ↑ В 1,5 километрах от объекта
  21. ↑ "Archaeological Site "Stone Tomb"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  22. ↑ "Mykolayiv Astronomical Observatory". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  23. ↑ "Complex of the Sudak Fortress Monuments of the 6th - 16th c." UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  24. ↑ "Astronomical Observatories of Ukraine". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  25. ↑ "Historic Center of the Port City of Odessa". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  26. ↑ "Kyiv: Saint Sophia Cathedral with Related Monastic Buildings, St. Cyril's and St. Andrew's Churches, Kyiv-Pechersk Lavra (extension of Kiev: Saint-Sophia Cathedral and Related Monastic Buildings, Kiev-Pechersk Lavra)". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  27. ↑ "Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes. From the Mediterranean to the Black Sea". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  28. ↑ "Cultural Landscape of "Cave Towns" of the Crimean Gothia". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  29. ↑ "The historical surroundings of Crimean Khans' capital in Bakhchysarai". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  30. ↑ Создан в 2007 году, расширен — в 2011 году
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ukraynadakı_ümumdünya_irsi_obyektlərinin_siyahısı&oldid=7357321"