Ultra vires
Ultra vires (latınca, "səlahiyyət hüdudlarından kənar") — hüquqda istifadə olunan bir termin olub, bir şəxsin, şirkətin və ya idarənin öz qanuni səlahiyyətlərini aşaraq həyata keçirdiyi hərəkətləri və ya qəbul etdiyi qərarları təsvir edir. Bu anlayış əsasən inzibati hüquq və korporativ hüquq kontekstində istifadə olunur.[3][4]
Mahiyyəti
redaktəBir şəxsin və ya qurumun hərəkətləri yalnız qanunla və ya səlahiyyətlər verən təsis sənədləri (məsələn, şirkət nizamnaməsi) ilə məhdudlaşdırılır[5]. Əgər hərəkət bu səlahiyyət hüdudlarını aşarsa, bu, ultra vires olaraq qəbul edilir və belə bir hərəkət qanunsuz və ya etibarsız ola bilər.[6]
Məsələn, hüquqi şəxslər üçün bir şirkət öz nizamnaməsində və ya təsis sənədlərində göstərilən məqsədlərdən kənara çıxarsa[7], həmin hərəkət ultra vires sayılır. Məsələn, ticarət fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün yaradılmış bir şirkət qeyri-kommersiya fəaliyyəti həyata keçirsə. İctimai idarəetmədə isə bir dövlət məmuru və ya dövlət qurumu qanunla ona verilmiş səlahiyyətləri aşan qərar qəbul edərsə, bu da ultra vires hərəkətə nümunədir.
Hüquqi nəticələri
redaktəUltra vires olan hərəkətlər adətən etibarsız sayılır və bu cür hərəkətlərin nəticələri ləğv edilə bilər. Bu, qanunun səlahiyyətlərin hüdudlarını qorumaq məqsədini güdür.[8]
İstinadlar
redaktə- ↑ Evelina Munteanu. "Top 5 US States For Company Formations". Inc Plan (USA). 25 November 2014. 7 November 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 November 2017.
- ↑ Francis Pileggi. "Abolishment of Ultra Vires Doctrine with Exceptions". 4 September 2012. 1 April 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 November 2017.
- ↑ Woolwich Equitable Building Society v IRC [1993] AC 70
- ↑ Boddington v British Transport Police [1998] UKHL 13
- ↑ Robert W. Hamilton. The Law of Corporation 4th Edition, 1996 West Group
- ↑ Ashbury Railway Carriage and Iron Co Ltd v Riche (1875) LR 7 HL 653
- ↑ Sn 124 Legal capacity and powers of a Company Arxiv surəti 15 may 2006 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2006-05-15 at the Wayback Machine, Corporations Act 2001, Commonwealth Consolidated Acts
- ↑ Sn 125 Constitution may limit powers and set out objectives Arxiv surəti 15 may 2006 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2006-05-15 at the Wayback Machine, Corporations Act 2001, Commonwealth Consolidated Acts