Uzun usneya Elmi adı - Usnea longissima Ach. (usnea laricina Vain.) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir– VU D2. Nadir növdür.[1][2]

Qısa morfoloji təsviri

redaktə

Tallomu kolşəkilli, uzundur, sallaqdır, uzunluğu 60 sm-ə qədər, açıq oz-yaşıl və ya sarımtıl –boz rənglidir, sadə və ya zəif budaqlanandır. Budaqları nazikdir, diametri 1 mm-ə qədər, uzunluğu 1-3 sm-ə qədərdir, fibrilli və azsaylı soredilidir. Özəyi zəif inkişaf edib, mərkəzi silindr möhkəmdir, tallomu yarıya qədər doldurur. Yodun təsirindən rəngi göyərir. Apotesilər bizim nümunələrdə yoxdur.[3]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

redaktə

Mezokserofitdir, işıqsevəndir, sporla və soredillərlə çoxalır. Antimikrob xüsusiyyətinə görəqədim xalq təbabətində, cərrahiyədə, ginekologiyada yaraların sağalmasında istifadə olunur.[4][5][6]

Yayılması

redaktə

Lənkəranın dağlıq hissəsi İLənkəran, Bobola və Alekseyevka kəndinin yaxınlığında; Astara, Armudlu kəndi yaxınlığında), Zaqatala rayonu (Zaqatala Dövlət Qoruğu, 1800-1950 m hündürlüyündə, ağaclarda).[7][4]

Sayı və tendensiyası

redaktə

Populyasiya azalır. Antropogen və iqlim təsirləri növün itmə təhlükəsini gələcəkdə yarada bilər.

Məhdudlaşdırıcı amillər

redaktə

Əhali tərəfindən ağacların qırılması və atmosferin çirklənməsidir.

Mühafizə tədbirləri

redaktə

Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili vacibdir.

İstinadlar

redaktə
  1. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
  2. http://redbook.az/?options=project&id=Uzun%20usneya[ölü keçid]
  3. Бархалов Ш.О. 1969
  4. 1 2 Атлас ареалов и ресурсов лекарственных растеный СССР, 1980
  5. Новрузов В.С., 1990
  6. "Arxivlənmiş surət". 2017-07-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-16.
  7. Шретер А.И., 1979