Uzunsütunlu leopoldiya

Uzunsütunlu leopoldiya
Uzunsütunlu leopoldiya
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Dəstə: Qulançarçiçəklilər Fəsilə: Qulançarkimilər Yarımfəsilə: Scilloideae Cins: Leopoldiya Növ: Uzunsütunlu leopoldiya
Beynəlxalq elmi adı
	Leopoldia longipes Losinsk., 1935;
NCBI	1207278
EOL	1003532

Uzunsütunlu leopoldiya (lat. Leopoldia longipes) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin leopoldiya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir –EN B2abc +3bc+4abc; B1ab (iii, iv, v) c (ii, iii) + 2b (iii, iv, v) c (ii, iii, iv). Azərbaycanın nadir növüdür.

Qısa morfoloji təsviri

Çoxillik ot bitkisidir. Soğanaqları iridir, yumurtavar-kürəkşəkillidir, 3-4 sm-ə qədər enindədir, boz-qəhvəyi qınlıdır. Gövdəsi düzdür, 40-70 sm hündürlükdədir. Yarpaqları yastıdır, 10-20 mm enindədir, kənarları kələ-kötürdür. Salxımı dğınıqdır, enli-konsvari, 20-45 sm uzunluğundadır. Barsız çiçəkləri çoxsaylıdır, mavi rəngdə olmaqla, çiçəkdən bir neçə dəfə uzundur, qıvrımdır, qövsvari əyilmişdir. Meyvəverən çiçəklərdə çiçəkyanlığı sarımtıl və ya qəhvəyi-yaşıl rəngdədir, uzunsov boruşəkillidir, tam silindrvaridir.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə və meyvəvermə vaxtı aprel və may aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Toxum və soğanaqlarla çoxalır. Dağətəyi, aşağı və yuxarı dağ qurşaqlarında, aranda, daşlı-çınqılı, otlu, dağ yamaclarında, yarımsəhralarında rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.

Yayılması

Kür-Araz ovalığı, Lənkəranın Muğan hissəsi, Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Şərur rayonu, Ardıc dağ, Havuş kəndi və Şahbuz rayonu Kükü dağ ərazisi).

Sayı və tendensiyası

Populyasiyalarına az-az rast gəlinir. Fraqmentləşmiş sahələrinin və yaşayış mühitinin keyfiyyətinin davam edən azalması müşahidə olunur.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Bəzək xüsusiyyətlərinə görə əhali tərəfindən toplanılması, otarılma və tapdalanma.

Mühafizə tədbirləri

Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər hazırlanmayıb. Ysaqlıqların yaradılması vacibdir.