Uzunsov ardıc
Hündürlüyü 12 m olan ağac və ya koldur.Yarpaqlarının uzunluğu 15-30 mm olub, iynəşəkillidir, yarpaqları üç-üç yerləşir, dağınıqdır, bərk və uzundur, küt çıxıntıları vardır. Qozaları tək-tək, qısa qoltuq ayaqcıqları üzərində yerləşib, kürəşəkilli, ovalşəkilli və ya ellipsşəkillidir, yarpaqlardan 2-3 dəfə qısadır, diametri 8-9 mm, qara, qaramtıl-göy və ya qaramtıl-bənövşəyi rəngdə olub, üzərində zəif göyümtül ləkə vardır. Yarpaqlarının uzunluğu 16-20 mm, yarpağının ucuna qədər çatan küt tillidir. Pulcuqları 3-6 ədəd olur, ucu geriyə qatlanmışdır. Toxumları 3, az-az hallarda 1-2 ədəddir, ovalşəkilli, uzunsov, küt uclu, üçüzlüdür, təpə hissələri kütləşmiş, qonurumtul rəngdədir. Toxumla çoxalır.
| Uzunsov ardıc | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Azərbaycanın endemik növüdür. Böyük və Kiçik Qafqazda, Talışda, Türyançay Dövlət Qoruğu ərazisində, Naxçıvan MR-in dağlıq rayonlarında, Qobustanda, quraq qayalıqlarda, kolluqlarda və meşələrdə bitir. Abşeronda yaşıllaşdırmada istifadə edilir. Oduncağı xoşagələn, spesifik qoxulu olub, möhkəmdir, bərk, sıx, az elastiklidir xırda təbəqəli olub, nüvəsi qırmızımtıl-sarı və ya boz-qəhvəyidir.
Meyvələrindən xüsusi dadı və ətri olan likörlər, pivə və şərab hazırlanır, ət xörəklərinin və şorabaların hazırlanmasında ədviyyat kimi istifadə olunur, boyaq bitkisi kimi işlədilir.
Təbabətdə bu ardıc növünün meyvələri sidikqovucu və ağrıkəsici, habelə qidanın yaxşı həzm olunması üçün dərman kimi işlədilir. Meyvələrinin və iynəyarpaqlarının tərkibində efir yağı vardır. Sənayedə taxta qutuları, şərab küplərini yumaq və təmizləmək üçün işlədilir.
İstinadlarRedaktə
MənbəRedaktə
- Деревья и кустарники СССР. т.3.1954;
- Флора Азербайджана. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970;
- Azərbaycanın "Qırmızı" və "Yaşıl Кitabları"na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996;
- Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
- Azərbaycan dendraflorası. I cild. Bakı: Elm, 2011, 312 səh.