Vətəndaş jurnalistikası

Vətəndaş jurnalistikası — internetin inkişafı ilə geniş yayılmış jurnalistika növü və ya alternativ media formasıdır. Vətəndaş jurnalistikası bəzən aşağıdakı kimi də adlanır.

  • iştirakçı jurnalistikası;
  • partizan jurnalistikası[1];
  • küçə jurnalistikası[2];
  • demokratik jurnalistika[3].

Vətəndaş jurnalistikası adi vətəndaşların informasiyanın yığılması, təhlili və yayılması prosesində fəal iştirakına əsaslanır[4]. Qeyri-peşəkar müəlliflərin fəaliyyətini nəzərdə tutan vətəndaş jurnalistikası yeni rəqəmsal texnologiyalar ilə qarışdırılmamalıdır. Vətəndaş jurnalistikasının nümayəndələri ya ənənəvi medianın diqqətindən kənarda qalan hadisələri, ya da geniş müzakirə olunan məsələləri daha ətraflı işıqlandıra və ya birinci eşitdiyi mənbədən əldə etdikləri məlumatı (hadisə yerindən video çəkilişlər, şahid ifadələri) verə bilərlər. Vətəndaş jurnalistikasının inkişafına əsasən öz istifadəçilərinə “əsas etibarilə yeni qarşılıqlı əlaqə və interaktiv iştirak mexanizmləri” təqdim edən yeni media kömək edir[5]. İnternet və sosial şəbəkələr sayəsində bu gün məlumatı yaymaq, maraq doğuran məlumatları tapmaq, həmçinin ictimaiyyətin diqqətini müəyyən problemlərə cəlb etmək xeyli asan və rahatdır. Vətəndaş jurnalistikasının nümayəndələri hekayələrini media vasitələri ilə yayaraq müəyyən onlayn auditoriyanı cəlb edə bilirlər. Vətəndaş jurnalistikasının yaxşı, hərtərəfli tərifini sərbəst jurnalist Mark Qlasser verir. Onun sözlərinə görə, vətəndaş jurnalistikasının ideyası ondan ibarətdir ki, peşəkar jurnalistika təhsili olmayan insanların informasiya yaratmaq və yaymaq, ənənəvi medianın təqdim etdiyi məlumatların düzgünlüyünü yoxlamaq üçün müasir vasitələrdən və internet texnologiyalarından istifadə edə bilərlər. Bu, adi vətəndaşın hansısa sosial əhəmiyyətli hadisə ilə bağlı yazısı, ənənəvi mediada jurnalistin qərəzliliyini və ya faktların etibarsızlığını göstərən məqalənin tənqidi və ya hadisə yerindən yerləşdirilən fotoşəkil və ya video çəkiliş ola bilər[6].

İstinadlar

redaktə
  1. Case, J. A. «Recovering the Radical: Biocybernetic Subversion in Guerrilla Video Primer Arxiv surəti 10 iyun 2010 tarixindən Wayback Machine saytında.» Paper presented at the NCA 93rd Annual Convention, Chicago, IL, November 14, 2007.
  2. Tamara Witschge. "Street journalists versus 'ailing journalists'?". openDemocracy - free thinking for the world. openDemocracy Ltd. 2009-03-27. 2009-08-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-05-21.
  3. Baase, S. «A Gift of Fire». Prentice Hall, 3rd edition, 2008.
  4. Bowman, S. and Willis, C. «We Media: How Audiences are Shaping the Future of News and Information.» 2003, The Media Center at the American Press Institute.
  5. "Citizen Journalism: History of the Term". 2016-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-21.
  6. "Your Guide to Citizen Journalism". 2016-11-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-20.