Vaspurakan döyüşü

Vaspurakan döyüşü — 1046-cı ildə Səlcuqlu qüvvələri ilə Bizans qüvvələri arasında baş vermiş döyüş. Türk qüvvələri Vaspurakanı ələ keçirmiş, yağmalamış və hakimini əsir olaraq götürmüşdürlər.[1][2][3]

Vaspurakan döyüşü
Bizans-Səlcuqlu müharibələri
Tarix 1046
Yeri Vaspurakan
Səbəbi Səlcuqlu türklərinin Bizansın içlərinə doğru irəliləməsi
Nəticəsi Türklərin parlaq qələbəsi[1][2]
Münaqişə tərəfləri

Səlcuqlu imperiyası

Bizans imperiyası

Komandan(lar)

Qutalmış

Stefanos

Tərəflərin qüvvəsi

10 min

45 min

İtkilər

Az

Ağır (Stefanos özü əsir düşüb, Təbriz qul bazarında satıldı)

Münaqişə

redaktə

Səlcuqlu hökmdarı Sultan Toğrul İbrahim Yınal ilə Qutalmışı Azərbaycana yürüşə göndərdi. Onlar buradan daha da irəli gedərək ermənilər ilə gürcülərin məskunlaşdıqları yerlərə hücuma keçdilər. Çağrı bəyin oğlu Yaquti əl-Cəbəli, DeyləmiAzərbaycanın bir hissəsini ələ keçirdi.[1] Bundan sonra Səlcuqlu hücumu Araz çayına çatdı.

IX Konstantin Kldekari knyazı Liparitin komandanlığı altında Bizans ordusunu Qafqazı ələ keçirməyə göndərir. Bizans qüvvələrinin Şəddadi dövlətinin əmiri Əbülsüvar Şavuru Gəncədə mühasirəyə almasından sonra Qutalmış ona yardım üçün oraya göndərilir. İki ordu Gəncədə qarşılaşır. Türk ordusuna Qutalmış komandanlıq etməkdə idi. Dvinə doğru hücum edən Bizans ordusu Gəncədə türk ordusu ilə qarşı-qarşıya gəlir. Gəncə şəhərinin qala divarları yaxınlığında baş vermiş döyüşdə Qutalmış Bizans ordusunu darmadağın edir. Bizans ordusunun sağ qalmağı bacarmış azsaylı hissəsi geri çəkilməyə məcbur olur. Cənubi Qafqaz bölgəsindəki türk hakimiyyəti daha da möhkəmlənir.[4][5][6][7]

Bu döyüşdən sonra Səlcuqlu türkləru Bizans ilə yeni bir münaqişəyə daxil oldular.[1]

Döyüş

redaktə

1046-cı ildə Qutalmış Bizanslılarla münaqişəyə başladı, bunun səbəbi Vaspurakan regenti Stefanosun Səlcuqlulara Van gölündən keçməyə icazə verməməsi idi.[8] Babür, Mehtap. 2018. Nəticədə döyüş oldu və Qutalmış Bizans regenti üzərində parlaq bir qələbə qazandı.[2][1][8][9] Stefanos Səlcuqlular tərəfindən əsir alındı və Təbrizin qul bazarında qul olaraq satıldı. Bundan bir qədər sonra Azərbaycana gələn Sultan Toğrul GəncəTəbrizdə öz adına xütbə oxutdurdu.[1]

Qutalmış Vaspurakan zəfərindən geri dönərək Toğrulun yanına getdi. O, sultana verdiyi məruzəsində bölgənin çox zəngin olması ilə birlikdə, əhalisinin də qadınlar kimi qorxaq olduğunu bildirdi. Buna görə də, Toğrul Musa Yabqunun oğlu Məlik Həsənin rəhbərliyində Anadoluya yeni ordu göndərdi. Bölgənin Bizans canişini Aaron öz qüvvələri ilə müqavimət göstərə bilməyəcəyini anladığı üçün Gürcüstan canişindən yardım istəmək üçün geri çəkildi.[10][11]

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə

Mənbə

redaktə