Vera Mençik (çex. Věra Menčíková; rus. Ве́ра Фра́нцевна Ме́нчик Vera Frantsevna Menčik; 16 fevral (1 mart) 1906[1], Moskva[2]26 iyun 1944[3][4], Klapem[d], Böyük London[3])— qadınlar arasında şahmat üzrə ilk dünya çempionu (1927–1944).

Vera Mençik
çex. Věra Menčíková; rus. Ве́ра Фра́нцевна Ме́нчик Vera Frantsevna Menčik
Ölkə SSRİ SSRİ
Çexoslovakiya Çexoslovakiya
İngiltərə İngiltərə
Doğum tarixi
Doğum yeri Moskva
Vəfat tarixi (38 yaşında) (38 yaşında)
Vəfat yeri London
Dünya çempionluğu 1927-44
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

redaktə

Vera Mençik 1906-cı il fevralın 16-da Moskvada anadan olmuşdur. Milliyətcə çex olan atası 9 yaşında ikən ona şahmat oynamağı öyrətmişdir. Vera isə oxumağı, şəkil çəkməyi,teatra getməyi üstün tuturdu. Lakin məktəb birinciliyində iştirak etməsi onun sonrakı şahmat taleyini həll etdi.

1921-ci ildə ailəsi şahmat ənənələri ilə məşhur olan Qastinqs şəhərinə köçür. Burada Vera Macarıstan qrosmeysteri Geza Marotsidən şahmatın sirlərini öyrənir. O, çox az müddətdə tərəqqiyə nail olur. 1923–1924-cü illərdə kişiləin Qastinqsdə keçirilən turnirində çıxış edərək, 7–8-ci yerləri bölüşdürür. Sonrakı illərdə o, bir sıra turnirlərdə, xüsusən kişilərin yarışlarında çıxış edərək,oyun texnikasını təkminləşdirmişdir. O,17 qrosmeysterlə və tanınmış ustalarla, o cümlədən Aleksandr Alexinlə 8, Xose Raul Kapablanka ilə 9, Maks Eyve ilə 4, Botvinniklə 2, Florla 10 dəfə görüşmüşdür.

Vera Mençik 1944-cü il iyunun 27-də Londonun bombardımanı zamanı faciəli surətdə həlak olmuşdur.[5]

Dünya çempionluğu

redaktə

1927-ci ildə 7 ölkənin 12 qadın şahmatçısı Londonda toplaşaraq, ilk dəfə olaraq qadınların dünya birinciliyində yarışdılar. 21 yaşlı Mençik bütün rəqiblərinə asanlıqla qalib gələrək, qadınlar arasında birinci dünya çempionu oldu.

Vera Mençik çempion adını müxtəlif turnirlərdə və iki dəfə dünya birinciliyinin yarışlarında müdafiə etmişdir. O, sonuncu dəfə 1942-ci ildə qrosmeyster Mizeslə görüşmüş və qalib gəlmişdir.[6]

İstinadlar

redaktə
  1. Vera Francevna Menchik-Stevenson // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  3. 1 2 Oxford Dictionary of National Biography (ing.). / C. Matthew Oxford: OUP, 2004.
  4. Bibliothèque nationale de France Vera Menchik // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  5. "CWGC". 2014-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-23.
  6. Azər Zeynallı, Pərviz Əliyev, şahmat aləminə səyahət, səh.88 Bakı 1986.