Veronika Marçenko
Veronika Aleksandrovna Marçenko (rus. Верони́ка Алекса́ндровна Ма́рченко; 27 noyabr 1969, Moskva) — Rusiyalı hüquq müdafiəçisi və jurnalist. O, hüquq müdafiəsi saghəsində göstərdiyi xidmətlərinə görə 2009-cu ildə ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən Cəsarətə görə Beynəlxalq Qadınlar Mükafatına layiq görülüb. Mükafat ona Ağ Evdə Mişel Obama və Hillari Klinton tərəfindən təqdim olunub.
| Veronika Marçenko | |
|---|---|
(cropped).png) | |
| Doğum tarixi | 27 noyabr 1969 (54 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ  Rusiya |
| Milliyyəti | rus |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | jurnalist, insan hüquqları fəalı |
Həyatı
redaktə_with_Secretary_of_State_Hillary_Rodham_Clinton_and_First_Lady_Michelle_Obama.png)
Veronika Marçenko 27 noyabr 1969-cu ildə Moskvada anadan olub. İlk təhsilini doğma şəhərində alıb. M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirib.[1] Tələbəlik illərindən aktiv ictimai fəaliyyətlə məşğul olub. O, SSRİ Mərkəzi Televiziyasının “12-ci mərtəbə” (1986) gənclər televiziya proqramının iştirakçısı olub. Marçenko “Next Stop Sovjet” beynəlxalq gənclər hərəkatının iştirakçılarından biri (1987-1990) idi.[2] Yenidənqurma illərində “Gənclik” (“20-ci otaq”) jurnalında çalışmışdır.
Veronika Marçenko 1989-cu ildən həlak olan əsgərlərin valideynlərinin hüquqlarını müdafiə edən regional “Ana Hüququ” xeyriyyə ictimai fondunun idarə heyətinin sədridir.[3] Marçenkonun təşəbbüsü ilə fond bir çox səs-küylü işlərə imza atıb. Belə ki, ölkə daxilində keçirilən məhkəmə işlərində vəfat etmiş hərbçilərin hüquqları qorunmaqla yanaşı, Avropa Məhkəməsinə də bir neçə dəfə müraciət edilib. 2012-ci ildə fondun müraciəti ilə Strasburq məhkəməsi ilk dəfə olaraq çağırışçının ölümündə Rusiya dövlətinin günahı olduğu qərarını çıxarıb.[4] Fond xeyriyyə marafonları da təşkil edir. 2000-ci ilin dekabr ayının sonunda Moskvanın "Metelitsa" klubunda keçirilən marafonda toplanmış və ümumi məbləğ 500.000 rublu keçən "Ana Hüququ" fondunun hesabına köçürülüb.[5] Pul fonddan kömək üçün müraciət edən Çeçenistanda öldürülənlərin valideynləri arasında bərabər bölünüb. 2006-cı ildə isə fond 127 249 rubl toplayıb. Marçenkonun iştirakı ilə maliyyə vəsaiti ordu zorakılığının qurbanı olan Andrey Sıçevin anasına verilib.[6][7]
O, həmçinin Rusiya İnsan Hüquqları Araşdırma Mərkəzinin İdarə Heyətinin üzvüdür. Marçenko Rusiya Federasiyası Baş Prokurorluğu yanında Elmi Məsləhət Şurasının üzvlərindən biridir.[8]
Qərb mətbuatı və təşkilatları Marçenkonun insan haqları sahəsində gördüyü işlərə yüksək qiymət verirlər. "Times" jurnalı, 03 iyun 2009-cu il nömrəsində onun haqda bunarı yazıb: “Yüksək səs-küylü qalmaqallar, sarsıdıcı şok xəbərlər, ona populyarlıq qazandıracaq hərəkətlər yoxdur. Ehtimal etmək olar ki, jurnalist Veronika Marçenko 1989-cu ildə, yumşaq desək, sovet cəmiyyəti üçün qeyri-adi olan, ordudakı vəhşiliklərdən bəhs edən məqalə dərc olunan zaman fürsətdən istifadə etsəydi, bu gün o, yüksək maaşlı media kapitanına çevriləcəkdi. Amma bunun əvəzinə başqa bir yol seçdi”.
Vaşinqtonda yerləşən "Office of the Spokesman" təşklatının saytında 5 mart 2009-cu il tarixində dərc edilən məqalədə Veronika Marçenkonun insan hüquqlarının qorunması yolunda mübrizəsi belə təsvir olunub: “Veronika Marçenko “Ana Hüququ” qeyri hökumət təşkilatının rəhbəridir və Rusiya silahlı qüvvələri daxilində dinc vaxtlarda baş verən narahatedici ölümlərlə bağlı həqiqəti ifşa etməkdə müstəsna cəsarət və liderlik nümayiş etdirib. Xanım Marçenko qəddar və qeyri-insani şərait nəticəsində həlak olmuş hərbçilərin yaxınlarını itirmiş ailələri adından uğurla ədalət axtarır”.
Mükafatları
redaktə1998-ci ilin noyabrında Marçenko İctimai Tanınma Milli Fondu, Vətəndaş Cəmiyyətinə Dəstək Müstəqil Assosiasiyası və Moskva İngilis Klubu tərəfindən təsis edilmiş "İctimai tanınma" fəxri nişanını alıb.
Veronika Marçenko 2002-ci ilin dekabrında Açıq Cəmiyyət İnstitutunun (Soros-Rusiya Fondu) “Asketizmə görə” mükafatı ilə təltif edilib.[9]
2009-cu ilin mart ayında Veronika Marçenko Hillari Klinton və Mişel Obamanın təqdim etdiyi Beynəlxalq Cəsarətli Qadın Mükafatına layiq görülüb.[10]
2020-ci ildə Veronika Marçenko Moskva Helsinki Qrupunun insan hüquqlarının müdafiəsi üzrə mükafatının laureatı olub.[11]
Nəşrləri
redaktə- Вероника Марченко. "Миллионеры из трущоб?". Радиостанция "Эхо Москвы" /Блоги/. 2012-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Вероника Марченко. "Объявленная ценность 000 рублей". журнал "ru:Индекс/Досье на цензуру" №19/2003. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Вероника Марченко. "Человек, его права и наши представления об их защите". ru:Правозащитник (журнал) №29 (2001/3). İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Вероника Марченко. "Такая армия..." (книга). Благотворит. фонд "Право матери", СПб. Норма, М. Фридом Хаус. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Вероника Марченко. "День Прав Человека". Радиостанция "Эхо Москвы"/Блоги/. 2012-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-12-10.
İstinadlar
redaktə- ↑ Ольна Кравец. "Если не она, то кто же..." Новые Известия. 2012-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- ↑ "Вероника Марченко". Аргументы и Факты. 2010-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- ↑ "Вероника Марченко". Новая Газета. 2010-09-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- ↑ Новости NEWSru.com. ""Страсбургский суд впервые признал вину России в гибели призывника: матери выплатят 45 тыс. евро"". NEWSru.com. 2012-06-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-08-08.
- ↑ Лариса Ларина. "Спасибо за поддержку!". «Труд» (rus). 2001-02-17. 2012-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-07.
- ↑ "Фонд "Право Матери" организовал сбор средств для помощи семье Андрея Сычева". ru:ИА REGNUM (rus). 2006-02-21. 2012-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-15.
- ↑ "Целевые пожертвования от частных лиц и организаций в Фонд "Право Матери" в 2006 г. (материальная помощь Галине Павловне СЫЧЕВОЙ)". Фонд «Право Матери» (rus). 2006-12-31. 2013-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-07.
- ↑ "Генпрокуратура предложила поправить УПК" (rus). ru:Lenta.ru. 2012-03-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- ↑ "Премия "За подвижничество". Церемония награждения лауреатов". Музеи России. 2015-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- ↑ Мария Табак. "Лауреат премии госсекретаря призвала РФ сделать армию профессиональной". РИА "Новости" 14:44 12/03/2009. 2012-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- ↑ "Лауреаты Премии МХГ – 2020 | Московская Хельсинкская группа". www.mhg.ru. 2021-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-29.
Xarici keçidlər
redaktə- Награда российскому правозащитнику
- "Вероника Александровна Марченко". Яндекс.Новости. 2012-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Адреса милосердия. "Вероника Марченко – гость программы "Адреса милосердия"". Радио "Маяк". İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Лидия Митина. "Вероника ушла воевать". Ридерз Дайджест, ноябрь-декабрь 2009 г. 2012-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Полина Иванушкина. "Небесное воинство". Аргументы и Факты (№26) (24 июня 2009 г.). İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Людмила Оробец. "Вероника Марченко: Правды добивается тот, кто хочет этого сам". Журнал "CloudWatcher-Times". İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Марьяна Торочешникова. "Председатель правления Фонда "Право матери" Вероника Марченко стала лауреатом международной премии "Смелая женщина". Специальная рубрика Людмилы Алексеевой". Радио "Свобода". 2012-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- "Встреча с Вероникой Марченко, председателем правления благотворительного фонда «Право Матери»". Аргументы и факты. 2010-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.
- Алексей Чеботарев. "Смерть по призыву". Солидарность №36 (29/09/2004). 2013-07-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-09.