Verxoyansk silsiləsi
Verxoyansk silsiləsi (Верхоянская горная система) — Yakutiya ərazisinəd olan dağ silsiləsi. Uzunluğu 1200 km-dir. Silsilə Lena çayının deltasından başlayaraq Tompo çayına qədər uzanır. Silisilənin eni 100–250 km arasında dəyişir.
| Veryoyansk silsiləsi | |
|---|---|
 Silsilənin yerləşdiyi ərazi | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 2.409 m |
| Uzunluğu | 1200 km |
| Eni | 100-250 km |
| Yaranma dövrü | Təbaşir dövrü |
| Süxurları | Metamorfik süxurlar |
| Yerləşməsi | |
| 67° şm. e. 129° ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Rusiya |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Ümumi məlumat
redaktəSilsilə onlarca xırda silsilədən ibarətdir. Orta yüksəkliyə malik Orulaqan, alçaq yüksəkliyə malik Kular və Xaraulax silsiləsi silsiləni təşkil edən əsas relyef formalarındandır. Silsilənin yalı Lena çayı hövzəsinin dərin çay dərələri ilə kəsilmiş. Verxoyansk silsiləsinin zirvələri 2000 metr yüksəkliyi keçir.
Silsilə Lena ilə Aldanın, Omolya, Yana ilə İndiqirka çayları arasında suayrıcı mövqeyi rolu oynayır. Verxoyansk silsiləsindən Menkere, Sobolox-Mayan, Undyulyunq, Dyanşka, Tompo, Bıtantay, Dulqalax, Sartanq, Nelsere və s. çaylar öz mənbəyini götürür. Silsilənin əsasını alevrolit, qum daşı, şist və əhəng daşından ibarət antiklinal təşkil edir.
İqlimi
redaktəBölgə soyuq, kəskin kontinental iqlimə malikdir. Uzun qış aylarında zaman-zaman temperatur inversiyası adi haldır. Daha çox inversiya dağ ətəklərində, çökəkliklərdə və böyük çayların yataqlarında baş veriri. Yanvar ayının orta temperaturu — 36°, — 38 °C-dir. Yay dövrü qısa və nisbətən vadilərdə temperatur yüksək olur. İyulun orta aylıq temperaturu 12–14 °C-dir. Yayda illik yağıntının əsas hissəsi düşür. Orulqanın qərb ətəklərinə 600 m yağıntı düşür. Daima donuşluq təsir qalmış dağ süxurları hər yerdə yayılıb.[1]
İstinadlar
redaktə- ↑ "Большой Советской Энциклопедии. Верхоянский хребет". 2021-11-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-19.
Mənbə
redaktə- Верхоянский хребет. Большая советская энциклопедия : в 30 т. / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969–1978.
- Обручев С. В. Объём и содержание понятий "Хребет Черского" и "Верхоянский хребет" // Известия Государственного географического общества. 1937. Т. 69. Вып. 4. С. 512–536.
- Нижняя Лена. Верхоянский хребет (физическая карта, масштаб 1:2 500 000) Arxivləşdirilib 2019-06-25 at the Wayback Machine