Vikipediya

Vikimedia Fondu

viki-layihələri idarə edən ABŞ qeyri-kommersiya təşkilatı
(Vikimediya Fondu səhifəsindən yönləndirilmişdir)

Vikimediya Fondu (ing. Wikimedia Foundation Inc.) — ABŞ qeyri-kommersiya təşkilatı. Yerli qanunlara əsasən xeyriyyə fondu kimi qeydiyyata alınmışdır.[11] Qərargahı Kaliforniyanın San-Fransisko şəhərində yerləşir. Ən çox onlayn ensiklopediya olan Vikipediya üçün hostinq platforması kimi tanınır. Bu, həmçinin digər əlaqəli layihələrə və viki proqramı olan MediaVikiyə ev sahibliyi edir.[12][13][14]

Vikimedia Fondu
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Tipi 501(c)(3) təşkilatı[d][1][2][…]
Sənaye viki
Məhsulları Vikipediya, MediaViki, VikiKitab, Vikidata, Wikifunctions, Vikianbar, VikiXəbər, VikiSitat, Vikimənbə, VikiNövlər, VikiVersitet, Vikisəyahət, Vikilüğət
Təsis tarixi 20 iyun 2003[3][4]
Baş qərargahın yeri
İqtisadi göstəriciləri
Ümumi aktivlər
  • 250.965.442 $ (30 iyun 2022)[5]
Ümumi gəliri
  • 154.686.521 $ (2022)[5]
Xalis mənfəəti
  • 8.715.606 $ (2022)[5]
Struktur
İşçi sayı
  • 700 ± 5 nəf. (3 noyabr 2023)[6]
Rəhbərlik
Təsisçi
Baş icraçı direktor Maryana İskəndər[9]
İdarə heyəti Cimmi Uels[10], Rozi Stivenson-Qudnayt[10], Əsra Şafəyi[10]
wikimediafoundation.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vikimedia Fondu 2003-cü ildə Florida ştatının Sent-Pitersberq şəhərində Cimmi Vels tərəfindən yaradılmışdır. Bu, o vaxta qədər Velsin kommersiya şirkəti "Bomis" tərəfindən idarə olunan Vikipediya, Vikilüğət və digər viki layihələrini maliyyələşdirmək üçün qeyri-kommersiya vasitəsi kimi yaradılmışdır. Fond özünü əsasən Vikipediya oxucularından e-poçt kampaniyaları, Vikipediya və digər əlaqəli layihələrdə yerləşdirilən illik fandreyzinq bannerləri vasitəsilə toplanan milyonlarla kiçik ianələr hesabına maliyyələşdirir.[15] Bunlar xeyriyyə təşkilatları və texnoloji şirkətlərin qrantları, həmçinin 2022-ci ildən başlayaraq "Wikimedia Enterprise"dan əldə olunan xidmət gəlirləri ilə tamamlanır.

Fond mövcud olduğu müddətdə sürətlə inkişaf etmişdir. 2022-ci ilin məlumatına görə, burada 700-ə yaxın işçi və podratçı işləyir. Onun illik gəliri 155 milyon dollar, illik xərcləri 146 milyon dollar, xalis aktivləri 240 milyon dollar dəyərində idi. Təşkilatın digər ölkələrdə də filialları fəaliyyət göstərir: Almaniya, Fransa, Polşa, Serbiya, İngiltərə, Niderland, İsveçrə, İsrail və Tayvan.[16]

Missiyası

redaktə

Vikimedia Fondunun missiyası "ödənişsiz lisenziya altında və ya ictimai sahədə təhsil məzmununu toplaması və inkişaf etdirməsi, onu effektiv və qlobal şəkildə yayması üçün dünyanın hər yerindən insanlara səlahiyyət vermək və onları cəlb etməkdir".[17]

Bu missiyaya xidmət etmək üçün fond ictimaiyyət üzvlərinə bir çox dillərdə viki məzmunu inkişaf etdirməyə imkan verən texniki və təşkilati infrastruktur təmin edir.[17] Fond vikilərin özündə heç bir məzmun yazmır və ya kurasiya etmir.[18] Bu, Vikipediyanı yaradan və saxlayan Vikipediyaçılar kimi könüllülər tərəfindən həyata keçirilir. Fond ayrı-ayrı könüllülər şəbəkəsi və bütün dünyanın müxtəlif ölkələrində Vikimedia bölmələri, tematik təşkilatlar, istifadəçi qrupları və digər tərəfdaşlar kimi əlaqəli qurumlarla əməkdaşlıq edir. Fond öz missiya bəyanatında vəd edir ki, öz layihələrindən faydalı məlumatları əbədi olaraq internetdə ödənişsiz təqdim edəcək.[17] O, həm də siyasi təbliğatla məşğul olur.[19] Fondun 2017-ci ildə formalaşdırdığı strateji istiqaməti onun 2030-cu ilə qədər "azad bilik ekosisteminin əsas infrastrukturuna çevrilməsini" nəzərdə tutur.[20]

 
The Wikimedia projects logo family
 
Organization chart as of January 2008

Layihələri

redaktə
Adı URL ünvanı Yarandığı tarix
Wikipedia www.wikipedia.org 2001, 15 yanvar
Wiktionary www.wiktionary.org 2002, 12 dekabr
Wikibooks www.wikibooks.org 2003, 7 oktyabr
Wikiquote www.wikiquote.org 2003, 7 oktyabr
Wikisource www.wikisource.org 2003, 24 noyabr
Wikimedia Commons commons.wikimedia.org 2004, 7 sentyabr
Wikimedia Incubator incubator.wikimedia.org 2006, 2 iyun
Wikispecies species.wikimedia.org 2004, 23 sentyabr
Wikinews www.wikinews.org 2004, 3 dekabr
Wikiversity www.wikiversity.org 2006, 15 avqust

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ Tax_Deductibility (ing.). // Wikimedia Foundation website Wikimedia Foundation.
  2. ↑ http://search.sunbiz.org/Inquiry/CorporationSearch/SearchResultDetail?inquirytype=EntityName&directionType=Initial&searchNameOrder=WIKIMEDIAFOUNDATION%20N030000053230&aggregateId=domnp-n03000005323-6dc7ff3a-b7ba-4c97-9b9e-4545cef1ca0a&searchTerm=Wikimedia%20Foundation&listNameOrder=WIKIMEDIAFOUNDATION%20N030000053230. Florida.
  3. ↑ Detail by Entity Name: Florida Not For Profit Corporation WIKIMEDIA FOUNDATION, INC.. Florida Department of State.
  4. ↑ OpenCorporates (ing.). 2010.
  5. ↑ 1 2 3 İllik hesabat (ing.).
  6. ↑ https://web.archive.org/web/20231103193957/https://wikimediafoundation.org/role/staff-contractors/.
  7. ↑ Wikipedia founder Jimmy Wales goes bananas - Telegraph (ing.). The Daily Telegraph, 2008.
  8. ↑ [Wikipedia-l Announcing Wikimedia Foundation]. 2003.
  9. ↑ Lima-Strong C. Wikimedia taps leader of South African nonprofit as its next CEO (ing.). // The Washington Weekly Post / M. Murray Washington: Fred Ryan, 2021. ISSN 0190-8286; 2641-9599
  10. ↑ 1 2 3 Wikimedia Foundation Board of Trustees - Meta (ing.).
  11. ↑ Hanson, Jarice. The Social Media Revolution: An Economic Encyclopedia of Friending, Following, Texting, and Connecting. ABC-CLIO. 2016. səh. 375. ISBN 978-1-61069-768-2.
  12. ↑ Jacobs, Julia. "Wikipedia Isn't Officially a Social Network. But the Harassment Can Get Ugly". The New York Times. April 8, 2019. September 14, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 29, 2021.
  13. ↑ Cohen, Noam. "Wikipedia Is Finally Asking Big Tech to Pay Up". Wired. March 16, 2021. March 17, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 17, 2021.
  14. ↑ Culliford, Elizabeth. "Exclusive: Wikipedia launches new global rules to combat site abuses". Reuters (ingilis). February 2, 2021. August 3, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 29, 2021.
  15. ↑ "Fundraising report 2020–2021". Wikimedia Foundation. 2023-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-25.
  16. ↑ "January 2008 Wikimedia Organization employee descriptions". 2022-07-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-05-02.
  17. ↑ 1 2 3 Devouard, Florence. "Mission statement". Wikimedia Foundation. January 17, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 28, 2008.
  18. ↑ "A victory for free knowledge: Florida judge rules Section 230 bars defamation claim against the Wikimedia Foundation". diff.wikimedia.org. October 5, 2021. May 29, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 25, 2023. the plaintiff argued that the Foundation should be treated like a traditional offline publisher and held responsible as though it were vetting all posts made to the sites it hosts, despite the fact that it does not write or curate any of the content found on the projects
  19. ↑ Jackson, Jasper. "'We always look for reliability': why Wikipedia's editors cut out the Daily Mail". The Guardian. February 12, 2017. February 13, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 13, 2017. Another core job for the foundation – and Maher – is political advocacy. While copyright and press freedom are important issues for Wikipedia, there is one area even more fundamental to its operation – the rules that protect web firms from full liability for what their users post.
  20. ↑ Various. "Strategy/Wikimedia movement/2017". meta.wikimedia.org. Wikimedia Foundation. May 28, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 19, 2022.

Xarici keçidlər

redaktə

Təşkilat

redaktə

Maliyyə

redaktə

Xeyriyyə statusu

redaktə

İcma

redaktə
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikimedia_Fondu&oldid=7698418"