Vikipediya:Həftənin seçilmiş məqaləsi/avqust 2012

Həftənin seçilmiş məqaləsi arxivi
2011: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2012: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2013: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2014: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2015: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2016: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2017: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2018: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2019: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2020: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2021: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2022: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2023: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2024: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


2025: YanvarFevralMartAprelMayİyunİyulAvqustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr


Bu gün 6 oktyabr 2024, Bazar (İlin 40. həftəsi); bu an saat 20:57 (UTC)
(yenilə)


Keşi təmizlə

31. Həftə
Məscid — İslam dinində müsəlmanların Allaha kütləvi və tək ibadətləri üçün nəzərdə tutulmuş memarlıq tikilisi..

Məscid namaz qılınan məkanı ifadə edir. Xüsusi ərazidə olan günbəzliminarəli bina üslubunda tikilir. Bir çox hallarda daxili həyətə malik olur. Minarələrin sayı birdən doqquzacan ola bilər. Daxili ibadət zalının divarları təsvirsiz olmalıdır. Ancaq divarlarda Qurandan ərəb dilində sətirlər yazıla bilər.

Məscid Məkkə istiqamətində tikilməlidir. İbadət zalında Məkkə istiqamətindəki divarda mehrab adlanan boşluq olur. Mehrabdan sağda bir qədər yüksəkdə minbər qurulur, oradan vaiz dindarlara xütbə oxuyur, yaxud müraciət edir. Bəzi ölkələrdə məscid yanında mədrəsə də fəaliyyət göstərir.

(Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


32. Həftə
Qarabağ atıAzərbaycanın Qarabağ ərazisində yaradılmış və geniş yayılmış dağ-minik at cinsidir. XVII-XVIII əsrlərdə Qarabağ xanlığında bu at cinsi daha da təkmilləşdirilmişdir. Qarabağ atları AsiyaQafqazda ən qədim at cinsi hesb edilir. Hazırda Azərbaycan Respublikasında milli at cinsidir.

arabağ atının əsas yayıldığı məkan Azərbaycanın Qarabağ zonası olmuşdur. Ən yaxşı atlar Xankəndi, Şuşa, Ağdam və bu rayonlara yaxın ərazilərdə yayılmışdır. Bu cinsdən olan atlar Şimali Qafqaza, DonaRusiyanın cənubunda yerləşən bir çox at zavodlarına da aparılmışdır.

Hazırda "Ərəb", "Don", "Budyonnı" kimi məşhur at cinsləri arasında Qarabağ atları da xüsusi yer tutur. Qarabağ atının adi yerişi saatda 8 kilometrdən çoxdur.

(Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


33. Həftə
Taun — insan və heyvanlarda kəskin təbii ocaqlı, epidemik yayılmağa meyilli, taun çöpü (lat. Yersinia pestis) tərəfindən törədilən transmissiv infeksion xəstəlikdir.

Taun kəskin qızdırma, ağır ümumi intoksikasiya və limfatik düyünlərin, ağciyərin və başqa orqanların hemorragik-nekrotik iltihabı ilə təzahür edir. Endemik və pandemik yayılma imkanına görə taun "Beynəlxalq tibbi-sanitariya qaydalarının" şamil olduğu xüsusi təhlükəli karantin infeksiyaları qrupuna aid edilir. 1894-cü ildə fransız alimi A. Yersen və yapon alimi S. Kitazato xəstəliyin törədicisini kəşf etmişlər. Taun epidemiyaları dövri olaraq dünyanın bir çox ölkəsini əhatə edirdi. Birinci pandemiya VI əsrdə Şərqi Roma İmperiyasında baş vermiş və bir çox ölkəni əhatə etmişdi. Qara ölüm adlanan ikinci pandemiya XIV əsrdə, üçüncü pandemiya isə XIX əsrin sonunda olmuşdur (xəstəliyi dəniz gəmillərindəki siçovullar yaymış və dünyanın 100-dən artıq limanında epidemiya baş vermişdi). XIV əsrdən başlayaraq Rusiyada, o cümlədən bir neçə dəfə Moskvada, XIX əsrdə Zabaykalyedə, Zaqafqaziyada, Prikaspidə, XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvələrində OdessaQara dənizin başqa limanlarında (bunu da siçovullar yaymışdı), XX əsrdə isə Hindistanda taun geniş epidemiyası qeydə alınmışdır.

(Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


34. Həftə
Cəfər Cabbarlı — Görkəmli Azərbaycan dramaturqu, şairi və nasiri, aktyor, ssenari müəllifi, rejissor, əməkdar incəsənət xadimi (1932). 1915-ci ildən lirik və satirik şeirlər, hekayə və dram əsərləri yazmağa başlamışdır. Azərbaycan teatr sənətinin inkişafında böyük xidməti olmuşdur.

"Cabbarlı öz yaradıcılığında Azərbaycan klassik dramaturgiyasının ən gözəl cəhətlərini davam etdirməklə bərabər dünya dramaturgiyasının da nailiyyətlərindən faydalanıb. İbsen kimi aktual, qəti və cəsarətli, Şiller kimi üsyankar, Şekspir kimi əngin və rəngarəng, Qorki kimi ideyalı olmağa çalışan, öyrənən, arayan Cabbarlı Azərbaycan dramaturgiyasında sosial realizmin əsasını qoydu".

XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin, incəsənətinin inkişafında müstəsna xidmətlər göstərmiş görkəmli dramaturq, şair, nasir, teatrşünas, tərcüməçi, kinossenarist, jurnalist Cəfər Qafar oğlu Cabbarlı 1899-ci il martın 20-də Bakının 110 km-də yerləşən Xızı kəndində yoxsul bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur.

(Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə


35. Həftə
[[Şəkil:|left|150px]] پان فارسیسم — بیر نوعی شوونیستی و نیژادی دوشونجه و حرکت‌دیر کی ایرانی تکجه‌ فارس‌لارین یوردو ساییر و او بیری میللت‌لری فارس ائتمه‌یه چالیشیر. بوباخیشین پایه و اساسی، فارس نیژادینین اوستونلویو اساسی‌ندا قورولوب.

پان فارسیسم بیرنوع تنگ باخیش‌لی شوونیستی دوشونجه‌دیر کی پهلوی‌لرین ایش اوستونه گلمه‌سینده بویوک رولو اولوب و بو دوورده اوزون گوجلندیریب. پهلوی دورانین تحصیلی کیتاب‌لاریندا و چوخ‌لو آیری یازی‌لاردا، بو دورانین ضیالی‌لاری عرب‌لره، تورک‌لره، کوردلره، بلوچ‌لارا و اوبیری میللت‌لره حمله ائدیردیلر. فارس‌دیلیندن باشقا باشقا دیلری و اونلاری دانیشان‌لاری آرادان آپارماغا چالیشیردی و یئر آدلارین ده‌ییشمک‌ده بویوک ماراق گوستریردی.

پان فارسیسم، کسروی دئمیشکن، بیر بایراق، بیر دین، بیر دیل، بیر دوولت و بیر کولتوره موعتقیددیر. بو باخیشا اساسن ایران‌دا دیل و کولتور آیریلیق‌لاری "میللی وحدت"ه بویوک ضربه‌ساییلیر و گرک فارسیزاسیون طریقی‌له آرادان گوتوروله. بو دوشونجه‌ده تورک، کورد، بلوچ، عرب و... ایران‌دا یاشایان میللت‌لرین کولتورو گرک دفن اولانا و یئرینه فارس دیلی و کولتورو قویولا. بو باخیشین اساسیندا قئیری فارس‌لار ایراندا "قوناق" و "موستاجیر" ساییرلار و فارس‌لار ائو صاحیبی بیلینیرلر، بو "ایسم" اساسیندا تورک‌لرین اوز آنا دیللرینه سئوگیسی، فارس دیلینه و میللی وحدته توخونماق ساییلیر.

(Davamı...)


baxmüzakirə etredaktə ettarixçə