Volker qaydası (ing. Volcker Rule) — ABŞ-da qəbul edilmiş maliyyə tənzimləmə tədbirlərindən biridir.[1] Bu qayda, 2008-ci il qlobal maliyyə böhranından sonra bank sistemində riskli fəaliyyətlərin məhdudlaşdırılması məqsədilə hazırlanıb və Dodd-Frank Aktı (2010) çərçivəsində tətbiq edilib.[2]

Pol Volker

Adını ABŞ-ın keçmiş Federal Ehtiyat Sisteminin sədri Pol Volkerdən götürən bu qayda,[3] bankların öz kapitalından istifadə edərək yüksək riskli investisiya fəaliyyətləri ilə məşğul olmasının qarşısını almağı hədəfləyir.[4][5]

Volker Qaydası, maliyyə sistemində sabitliyi təmin etmək və bankların riskli davranışlarını məhdudlaşdırmaq məqsədini daşıyan mühüm tənzimləmədir. Bununla belə, onun təsirləri ilə bağlı müzakirələr davam edir.[6] Qaydanın tətbiqi bəzi banklar üçün çətinliklər yaratsa da, uzunmüddətli perspektivdə daha sabit və təhlükəsiz bir maliyyə sistemi qurmağa yönəlmiş bir addımdır.[7]

Arxa fon

redaktə

Prezident Barak Obama 6 fevral 2009-cu ildə Volkeri İqtisadi Bərpa üzrə Prezidentin Məşvərət Şurasının sədri təyin etdi.[8] Prezident Obama öz administrasiyasına iqtisadiyyatın bərpası ilə bağlı məsləhət vermək üçün şura yaratdı.[9] Volker iddia edirdi ki, fəaliyyət göstərən kommersiya bank sistemi maliyyə sisteminin sabitliyi üçün vacib olduğundan, bankların yüksək riskli spekulyasiyası qəbuledilməz sistem riski səviyyəsini yaradır.[10] O, həmçinin sistem riskini azaltmaq üçün törəmələrin istifadəsində böyük artımın tam əks təsir göstərdiyini müdafiə etdi.[11]

Volker qaydasının əsas prinsipləri

redaktə
  1. Mülkiyyət ticarətin qadağan edilməsi[12]
    • Bankların öz kapitalı ilə qısamüddətli ticarət (səhmlər, istiqrazlar, derivativlər və digər maliyyə alətləri) aparmasına məhdudiyyət qoyulur.[13]
    • Məqsəd bankların öz müştərilərinin maraqlarına zidd olaraq yüksək riskli investisiyalara pul yatırmasının qarşısını almaqdır.
  2. Hedcinq və xüsusi (özəl) kapital (ing. Hedge and Private Equity) fondlarına sərmayələrin məhdudlaşdırılması
    • Banklar öz kapitalını yüksək riskli hedc fondlarına və ya özəl sərmayə fondlarına sərf edə bilməz.
    • Belə fəaliyyətlər yalnız müştərilərə xidmət göstərmək üçün həyata keçirilə bilər.[14]
  3. Müştəriyə əsaslanan fəaliyyətlərə icazə
    • Banklar, müştərilərə xidmət göstərmək və ya risklərini sığortalamaq üçün müəyyən ticarət fəaliyyətləri həyata keçirə bilərlər. Lakin bu fəaliyyətlər diqqətlə nəzarət altında saxlanılmalıdır.[15]

İstinadlar

redaktə
  1. "Notice Regarding Volcker Rule". U.S. Securities and Exchange Commission. 8 February 2011. 28 December 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 December 2013.
  2. Clarke & Alper, Dave & Alexandra, "U.S. reveals Volcker rule's murky ban on Wall St. bets", Reuters, October 11, 2011, İstifadə tarixi: 2011-10-11
  3. Baer, Justin; Steinberg, Julie. "Regulators Vote to Back Volcker Rule". Wall Street Journal. 10 December 2013. İstifadə tarixi: 10 December 2013.
  4. "Prop Trading and the Volcker Rule". İstifadə tarixi: 2011-09-28.
  5. Floyd Norris. "Bank Rules That Serve Two Masters". New York Times. October 13, 2011. İstifadə tarixi: 2011-10-14.
  6. David Cho, and Binyamin Appelbaum. "Obama's 'Volcker Rule' shifts power away from Geithner". The Washington Post. 22 January 2010. İstifadə tarixi: 13 February 2010.
  7. Touryalai, Halah. "Volcker Rule Refugees". Forbes. March 21, 2012.
  8. "Banks Get Easier Volcker Rule and $40 Billion Break on Swaps". Bloomberg. June 25, 2020. İstifadə tarixi: June 25, 2020.
  9. "About the President's Economic Recovery Advisory Board". whitehouse.gov. İstifadə tarixi: 2010-09-14National Archives vasitəsilə.
  10. Paul Volcker. "How to Reform Our Financial System". The New York Times. January 30, 2010. İstifadə tarixi: 2 November 2011.
  11. Paul Volcker. "Financial Reform: Unfinished Business". New York Review of Books. October 27, 2011. İstifadə tarixi: 22 November 2011.
  12. Goldstein, Matthew. "Regulators Ease Volcker Rule Provision on Smaller Banks". DealBook. The New York Times. 14 January 2014.
  13. McLannahan, Ben. "Old engine of Wall Street is sputtering". Financial Times. October 2, 2015.
  14. Cheung, Brian. "Fed to pare back 'Volcker rule' to expand bank investment in venture capital, securitized loans" (ingilis). Yahoo Finance. January 30, 2020. İstifadə tarixi: 2020-01-31.
  15. "Exclusive: Wall St. banks ask Fed for five more years to comply with Volcker rule". Reuters. 2023-04-04 tarixində arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər

redaktə