Voruta
Voruta — 13-cü əsrdə kral Mindauqasın dövründə Litva Böyük Litva Knyazlığının paytaxtı olduğu düşünülür. Voruta haqqında yazılı mənbələrdə bir dəfə qısaca bəhs olunur və dəqiq yeri məlum deyil. Bütün qeyri-müəyyənliklərə baxmayaraq, Voruta anlayışı Litva təsəvvüründə məşhur və populyardır.
Tarixdə
redaktəİlk və yeganə litva kralı olan Mindauqas, doğma bacıları Tautvilas və Edivydasın Jemaytiya şahzadəsi Vykintasa qarşı daxili müharibəsi zamanı Vorutada müdafiə edildi. İpativ salnaməsindən götürülmüş bu məlumat, Voruta haqqında yazılmış yeganə çəlumatdır. Mindauqas qalası ifadəsinə daha iki dəfə rast gəlinmişdir, lakin nə adı, nə də yeri göstərilməmişdir. Bu qısa qeydlərin eyni yerə aid olub-olmadığı məlum deyil.[1]
Buna baxmayaraq, 19 və 20-ci əsrlərdə bəzi tarixçilər onu "Litvanın ilk paytaxtı" adlandırdılar və yerini müəyyənləşdirməyə çalışdılar. Ümumilikdə Vorutanın təklif edilən təxminən on dörd yeri var. Digərləri, Voruta'nın əsl şəhər olmadığını, sadəcə paytaxt mənasını verən bir sözün səhv şərh edildiyini iddia edirlər. Görkəmli Litva filoloqu Kazimieras Buqanın fikrincə voruta sözü sadəcə qala deməkdir.
Təklif olunan ərazilər
redaktəBu ərazilərin müxtəlif tarixçilər tərəfindən müxtəlif dövrlərdə təklif edilmişdir:[2]
- Petras Tarasenka tərəfindən Ukmerq rayonundakı Berzgainiai
- Kazimieras Zebris tərəfindən Anikşçyay rayonundakı Buteikiai
- Teodor Narbutt tərəfindən Novoqrudok yaxınlığında Novoqrudok qalası
- Halşani (lit. Alšėnai), Aleksandr Kravtseviç tərəfindən[3]
- Fryderyk Papée tərəfindən Kernave
- Kareliç (lit. Koreličiai), Mikola Yermaloviç tərəfindən
- Cons Totoraitis tərəfindən Lişkiava
- Evaldas Gečiauskas tərəfindən Myadininkay
- Ludvik Krzyviski tərəfindən Reseyn rayonundakı Rohişke
- Eduards Volters tərəfindən Ankşhiai rayonundakı Şeiminişkliai (Tomas Baranauskas tərəfindən dəstəklənir)
- Voyçex Kentşinski tərəfindən Reseyn rayonundakı Üturiai
- Belarusiyanın Qrodno vilayətindəki Varniani (lit. Varnionys), Juliusz Latkovski tərəfindən
- Romas Batüra tərəfindən Vilnüs
- Henrik Lovmianski tərəfindən Dauqay ərazisi
- Antanas Steponaitis tərəfindən Medveqalis-Varniai sahəsi
İstinadlar
redaktə- ↑ Gudavičius, Edvardas. Mindaugas (litva). Vilnius: Žara. 1998. ISBN 9986-34-020-9. 2019-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-03.
- ↑ Zabiela, Gintautas. Lietuvos medinės pilys (litva). Vilnius: Diemedis. 1995. səh. 175. ISBN 9986-23-018-7.
- ↑ "Pawet: Міндоўг. Пачатак вялікага гаспадарства". pawet.net. 2016-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-29.