Vrangel adası (ABŞ)

Vrangel adası (ing. Wrangell Island) — Aleksandr arxipelaqına aid olan, Alyaskanın cənub-şərqində yerləşən ada.

Vrangel adası
ing. Wrangell Island
Ümumi məlumatlar
Sahəsi	544 km²
Uzunluğu	48 km
Eni	23 km
Hündür nöqtəsi	957 m
Əhalisi	2.401 nəfər (2000-ci il)
Yerləşməsi
56°15′ şm. e. 132°10′ q. u.
Ölkələr	Alyaska  ABŞ
Arxipelaq	Aleksandr arxipelaqı
Akvatoriya	Sakit okean
Vrangel adası
Vrangel adası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

Adanın uzunluğu 45 km, eni isə 8–23 km arasında dəyişir, sahəsi 544 km²-dir. Bu da onu ABŞ-də 29-cu ən böyük ada edir. Materiklə məsafəsi Bleyk boğazının ən dar hissəsində təxminən 300 metr, Etolin adasına olan məsafə isə Zimoviya boğazının ən dar hissəsində təxminən 700 metrdir. Adanın yaxınlığında Stikin çayının mənsəbi yerləşir.

Tarix

Ada 1793-cü ildə Vankuver ekspedisiyası zamanı araşdırmaçı Ceyms Constoun tərəfindən kəşf edilmişdir. Constoun açıq ərazinin ada olduğunu sübut etmədən yalnız şərq sahil xəttinin xəritəsini çəkir.

1834-cü ildə Dionisiya qalasını tikən ruslar adaya admiral və səyyah Ferdinand Vrangelin şərəfinə adaya indiki adı verirlər. 1867-ci ildə ada Rusiya İmperiyasından ABŞ-yə keçir və 1877-ci ilə qədər Amerika ordusu onun ərazisində yerləşdirilir, daha sonra ada ovçular, araşdırmaçılar və mədənçilər üçün daşıma bazası kimi xidmət edir.

Yaşayış məntəqələri

Ən böyük yaşayış məntəqələri: Vrangel (2308 nəfər) və Toms-Pleys (22 nəfər). Vrangel şəhərində eyni adlı hava limanı yerləşir.

İqtisadiyyat

Adada balıqçılıq və mədənçilik yaxşı inkişaf etmişdir. 1990-cı illərə qədər adada meşəkəsmə müəssisəsi işləmişdir. Əl dəyməmiş meşələr, çoxsaylı göllər, çaylar, mağaralar, çoxlu vəhşi heyvanlar - xüsusən də çoxlu qonur ayı, baribal, qartal, sığın, tirəndaz, adaya çoxlu turist cəlb edir.

Ədəbiyyat

• Corc və Con Vankuverlər, «A voyage of discovery to the North Pacific ocean, and round the world», 1801

Mənbə

• "Остров Врангеля". 2010-09-18 tarixində arxivləşdirilib.
• Остров Врангеля
• Wrangell Island and Alaska Summers
• График приливов и отливов