Vikipediya

Windows 10

Windows əməliyyat sisteminin versiyası


Windows 10 — "Microsoft"un "Windows NT" əməliyyat sisteminin əsas buraxılışı. Bu, 15 iyul 2015-ci ildə istehsala buraxılmış, 29 iyul 2015-ci ildə satışa çıxarılmışdır. Bu, təxminən iki il əvvəl buraxılmış "Windows 8.1"in birbaşa davamçısıdır.[4] "Windows 10" MSDN və "TechNet" vasitəsilə yükləmək üçün hazırlanıb. O, "Windows Store" vasitəsilə "Windows 8" və "Windows 8.1" istifadəçilərinin pərakəndə kopyaları üçün və "Windows Update" vasitəsilə "Windows 7" istifadəçiləri üçün pulsuz təkmilləşdirmə kimi mövcud olmuşdur. "Windows 10" davamlı olaraq yeni quruluşlar alır və "Windows 10"un əlavə sınaq quruluşlarından başqa istifadəçilər üçün heç bir əlavə ödəniş tələb olunmur. Bunlar "Windows Insider" üçün əlçatandır. Müəssisə mühitlərindəki cihazlar bu yeniləmələri daha yavaş bir sürətlə qəbul edə və ya on illik uzadılmış dəstəyin ömrü ərzində yalnız kritik yeniləmələri alan uzunmüddətli dəstək mərhələlərindən istifadə edə bilər.[5][6] "Microsoft" 2021-ci ilin iyununda "Long-Term Servicing Channel"da (LTSC) olmayan "Windows 10" buraxılışları üçün dəstəyin 14 oktyabr 2025-ci ildə başa çatacağını elan etmişdir.[7]

Windows 10
Windows 10 ƏS-nin iş masası
Windows 10 ƏS-nin iş masası
Yaradıcı Microsoft
İstehsalçı Microsoft
ƏS ailəsi Windows NT
Bazası Windows 8.1
Mənbə kodu qapalı qaynaq kodlu
Buraxılış tarixi 29 iyul 2015[1][2]
Son versiya
  • 10.0.19045.4046[3]
Yenilənmə üsulu Microsoft Store[d]
Dəstəklənən dillər çoxdilli
Dəstəklənən platformalar x86, x86-64 və ARM
Nüvə tipi Hibrid nüvəli
İnterfeys Metro
Lisenziya Kommersiya məqsədli
Vəziyyəti aktual
Veb-saytı microsoft.com/en-us/wind…
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Windows 10" ilkin buraxılışı zamanı tənqidçilərdən ümumilikdə müsbət şərhlər almışdır. Tənqidçilər "Microsoft"un "Windows"un əvvəlki versiyalarına uyğun olaraq iş masası yönümlü interfeys təmin etmək qərarını yüksək qiymətləndirmişdilər və bu, "Windows 8"in planşet yönümlü yanaşması ilə ziddiyyət təşkil edirdi, lakin "Windows 10"un toxunma yönümlü istifadəçi interfeysi rejimi tənqid edilmişdir. Tənqidçilər həmçinin, "Windows 8.1", "Xbox Live" inteqrasiyası üzərindən "Windows 10"un birləşdirilmiş proqram təminatının təkmilləşdirilməsini, həmçinin "Cortana" şəxsi köməkçisinin funksionallığı və imkanlarını, eləcə də "Internet Explorer"in "Microsoft Edge" ilə əvəz olunmasını yüksək qiymətləndirmişdilər. Bununla belə, media orqanları əməliyyat sistemi davranışlarında edilən dəyişikliklərə tənqidi yanaşmışdılar. Buraya məcburi yeniləmə quraşdırması, "Microsoft" və onun tərəfdaşları üçün əməliyyat sistemi tərəfindən həyata keçirilən məlumatların toplanması ilə bağlı məxfiliklə bağlı narahatlıqlar, həmçinin onun buraxılışı zamanı əməliyyat sistemini təşviq etmək üçün istifadə edilən reklam proqramlarına bənzər taktikalar daxildir.[8]

"Windows 10" 32 bitlik CPU-ları (IA-32 və ARMv7 əsaslı) və BIOS mikroproqramı olan cihazları dəstəkləyən "Windows"un son versiyasıdır. Onun yeni versiyası olan "Windows 11" hər hansı dəstəklənən arxitekturada (x86 üçün x86-64 və ARM üçün ARMv8) UEFI mikroproqramından və 64 bitlik prosessordan istifadə edən cihaz tələb edir.[9]

Cortana

redaktə

Windows 10 virtual köməkçi Cortana-nın da dəstəyini alacaq. Əvvəllər Cortana-nın funksiyalarından yalnız Windows Phones əsaslı mobil qurğu sahibləri faydalana bilirdilər.

Windows 10 əməliyyat sisteminin masaüstü versiyasında Cortana virtual köməkçisi axtarış forması kimi «Start» düyməsinin yanında yerləşdirilib.Bu formanın köməyi ilə həm lokal kompüterdə, həm də Internetdə axtarış aparmaq olar. Axtarışın nəticələri həmin formanın üstündə çıxacaq. Axtarışla yanaşı Cortana başqa məqsədlərlə də istifadə oluna bilər. Misal üçün, virtual köməkçi təyyarə uçuş reysləri barədə məlumat verə biləcək. Bundan əlavə o, elektron ismarış mətnlərinin diktə edilib göndərilməsini təmin edəcək, musiqi fayllarını çaldıracaq, tətbiqləri işə salacaq, eləcə də xatırlatmaları monitorda əks etdirəcək.

Windows əməliyyat sistemi əsasında işləyən bütün qurğular üçün universal olan yeni brauzerin şərti «Project Spartan» adı bu dəfə təsdiqlənib rəsmi olaraq səsləndirildi. Internet Explorer kimi Project Spartan da Trident platforması üzərində qurulub.

Microsoft HoloLens

redaktə

Microsoft şirkəti gözə geyilən qurğu haqqında çoxdandır ortalarda dolaşan müxtəlif şayə və xəbərlərə son qoydu. Softver nəhəngi Windows 10 sisteminə holoqrafik displey dəstəyini də əlavə etdi, odur ki, redmondçuların bu cür displey yaratmaqları heç də təəccüb doğurmadı. Buyurun, tanış olun: Microsoft HoloLens — real və virtual dünyalarınızı birləşdirəcək holoqrafik eynək-displey!

Microsoft şirkəti HoloLensi «indiyədək dünyada görülmüş ən qabaqcıl holoqrafik kompüter» kimi təqdim edir. Qurğunun tərkibinə sensorlar dəsti, təmiz və aydın şəkil təmin edən xüsusi holoqrafik prosessor (HPU), habelə təbii səs təmin edən audio alt sistemi daxildir.

 HoloLens layihəsi hələ ki öz inkişaf yolunun başındadır. Əsas hədəf kütləyə gəlincə, Microsoft şirkətinin baş icraçı direktoru Satya Nadellanın sözlərinə görə bu qurğu həm korporativ, həm də fərdi istifadəçilər üçün nəzərdə tutulub. HoloLens qurğusunun üstünlüklərinin nümayişi kompüter istifadəsinin olduqca iddialı gələcəyini əks etdirir. Blokları otaqdakı mebel əşyalarının üstündə yerləşdirib Minecraft oynamaq, Marsda şahanə təəssüratlar dolu unudulmaz virtual tur atmaq, müştərilərə yaratdığınız son memarlıq şedevrinizi nümayiş etdirmək: bütün bunlar Hololens eynəkləri ilə mümkün olacaq. HoloLens eynəyinin başlıca üstünlüklərindən biri onun avtonom olmasıdır. Nə kabel, nə də kompüterə, ya da smartfona qoşulmağa ehtiyac yoxdur.

Tarix

redaktə

Windows 8-dən sonra sistemə, 9-cu nömrəni buraxaraq, 10-cu nömrə verildi. Microsoft korporasiyasının Windows üzrə rəhbər marketoloqu Toni Profet (ing. Tony Prophet), doqquzuncu nömrəli buraxılışın Windows əməliyyat sisteminin adına uyğun olmadığını bildirmişdir. Əvvəlcə güman edilirdi ki, indiki Windows 8.1 Windows 9 adlandırılacaq, lakin Microsoft istəmədi ki, Windows-un yeni versiyası qeyri-populyar Windows 8-lə assosiasiya edilsin:

— Bəs, Windows 9 nə oldu?
— O gəldi və getdi[10].

Windows 10-un (build 9841) ilkin versiyaları 30 sentyabr 2014-cü il (korporativ müştərilər üçün) və 1 oktyabr 2014-cü il (hamı üçün) tarixində istifadəyə verilmişdir. 21 yanvar tarixli press-brifinqində bildirildi ki[11], 23 yanvarda yeni quraşdırılma dəsti istifadəyə veriləcək[12]. Windows 10-un press-relizi 29 iyul 2015-ci il tarixində 190 ölkədə və 111 dildə təqdim edilmişdir[13]. Windows 10 buraxılışının bir neçə mərhələ keçirəcəyi planlaşdırılır[14].

Microsoft ƏS-in formallaşma prosesində istifadəçilərin arzuları və nəyə üstünlük verməsini rəhbər tutaraq öz yeni əməliyyat sistemini inkişaf etdirir. Bunun üçün Windows-un ilkin hesablanması proqramının köməyi ilə ilkin yoxlanma həyata keçirilir.

İnkişaf tarixi

redaktə
Versiya Kod adı Marketinq Adı Quruluş nömrəsi Buraxılış tarixi Buraxılış növləri Arxitekturası Son dəstək tarixi
NT 10.0[a][b] Threshold[16][c] - 10240 2015-07-29 IA-32, x86-64 2025-10-14[17][h]
1511 Threshold 2 November Update 10586 2015-11-10
1607 Redstone 1 Anniversary Update 14393 2016-08-02
1703 Redstone 2[18] Creators Update 15063 2017-04-05
1709 Redstone 3[19] Fall Creators Update 16299 2017-10-17 IA-32, x86-64, ARM64
1803 Redstone 4 April 2018 Update 17134 2018-04-30
1809 Redstone 5[20] October 2018 Update 17763 2018-11-13
1903 19H1[21] May 2019 Update 18362 2019-05-21
1909 Vanadium[i][23] November 2019 Update 18363 2019-11-12
2004 Vibranium[23][24][j] May 2020 Update 19041 2020-05-27
20H2 October 2020 Update 19042 2020-10-20
21H1 May 2021 Update 19043 2021-05-18
21H2 November 2021 Update 19044 2021-11-16
22H2 2022 Update 19045 2022-10-18

Həmçinin bax

redaktə

Qeydlər

redaktə
  1. ↑ Windows 10-un ilkin baxış quruluşları NT 6.4 versiya nömrəsinə malik idi. [15]
  2. ↑ Geriyə doğru 1507-ci versiya kimi istinad edilir
  3. ↑ Geriyə doğru Threshold 1 adlanır
  4. ↑ İş stansiyaları üçün Windows 10 Pro 1709-cu versiyadan başlayaraq Windows 10 nəşrinə çevrildi. Windows 10-un əvvəlki versiyaları bunu nəşr kimi daxil etmir.
  5. ↑ Windows 10-un 1507 və 1511 versiyalarına "Windows 10 Pro Education" nəşri daxil deyil; həmin nəşr yalnız 1607 versiyası ilə əlavə edilmişdir.
  6. ↑ Windows 10 S yalnız 1703 və 1709 versiyalarında mövcuddur.
  7. ↑ Windows 10 Enterprise LTSC yalnız 1507, 1607, 1809 və 21H2 versiyaları üçün əlçatandır. Əvvəlcə 1507 versiyasında Windows 10 Enterprise LTSB adlandırıldı.
  8. ↑ 14 oktyabr 2025-ci il, Windows 10 üçün ümumi dəstəyin bitmə tarixidir. Windows 10-un xüsusi versiyaları və nəşrləri müxtəlif dəstək bitmə tarixlərinə malikdir; Tarixlərin versiyaya və nəşrə görə bölgüsü üçün Windows 10 versiya tarixçəsinə baxın
  9. ↑ Əvvəlcə kod adı 19H2.[22]
  10. ↑ Vibranium Windows 10 versiyası 2004-cü il üçün kod adı idi. 20H2, 21H1 və 21H2 inkişaf dövrləri ərzində konstruksiyalar müvafiq olaraq Manganese, Iron və Cobalt kod adları altında tərtib edilmişdir. Bununla belə, buraxılmış 20H2 və 21H1 versiyaları bu yeni quruluşların əvəzinə 2004-cü versiyanın üstündə qurulmuşdur. Windows 10 versiyası 21H2 eyni şəkildə Cobalt kod bazası əvəzinə Vibranium/2004 kod bazası üzərində qurulmuşdur; Bunun əvəzinə Windows 11-in ilk versiyası üçün baza kimi kobalt konstruksiyalarından istifadə edildi (o, Sun Valley kod adlı istifadəçi interfeysinə əlavə olaraq Cobalt-a əsaslanan nüvəyə malik idi və 21H2 versiyasını da daşıyır).

İstinadlar

redaktə
  1. ↑ https://blogs.windows.com/windowsexperience/2014/09/30/announcing-windows-10/.
  2. ↑ https://techcrunch.com/2014/09/30/microsoft-announces-windows-10/.
  3. ↑ 13 февраля 2024 г. — KB5034763 (сборки ОС 19044.4046 и 19045.4046). 2024.
  4. ↑ "Hello World: Windows 10 Available on July 29". windows.com. June 1, 2015. October 4, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 1, 2015.
  5. ↑ Bott, Ed. "Microsoft's big Windows 10 goal: one billion or bust". ZDNet. CBS Interactive. April 13, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 14, 2019.
  6. ↑ Bott, Ed. "Is the Windows 10 Long-Term Servicing Branch right for you?". TechProResearch. July 22, 2016. September 11, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 10, 2017.
  7. ↑ "Windows 10 Home and Pro Lifecycle". docs.microsoft.com. June 10, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 27, 2021.
  8. ↑ Chacos, Brad. "How Microsoft's tricky new Windows 10 pop-up deceives you into upgrading". PC World. IDG. May 22, 2016. April 4, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 14, 2019.
  9. ↑ "Windows 11 Requirements - What's new in Windows". Docs. Microsoft. January 6, 2022. June 24, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 2, 2022.
  10. ↑ Microsoft’s New Windows Marketing Boss Explains What Happened To Windows 9 Arxivləşdirilib 2015-01-30 at the Wayback Machine // Business Insider, 13 oktyabr 2014.
  11. ↑ "Следующее поколение Windows". 2015-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  12. ↑ "January build now available to the Windows Insider Program". 2015-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  13. ↑ "Windows 10 выходит на рынок 29 июля и будет доступна в виде бесплатного обновления". 1 июня 2015. 2022-08-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  14. ↑ "Microsoft планирует провести выпуск Windows 10 в несколько этапов | Компьютеры | Техника | Аргументы и Факты". 2022-01-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  15. ↑ Warren, Tom. "Windows 10 Windows 6.4 olmayacaq". The Verge. Vox Media, LLC. 2023-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-03. Windows 10 Texniki Baxış quruluşları hazırda Windows NT 6.4 kimi müəyyən edilir, lakin gələcək quruluşlara dəyişiklik daxil olacaq
  16. ↑ Foley, Mary Jo. "Microsoft Build 2014 şousunda Windows Threshold planlarını paylaşacaq: Hesabat". ZDNet. ZDNET. 2023-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-07.
  17. ↑ Warren, Tom. "Microsoft 14 oktyabr 2025-ci ildə Windows 10 dəstəyini dayandıracaq". The Verge. Vox Media, LLC. 2021-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-01-05.
  18. ↑ Bowden, Zac. "Microsoft 2017-ci ildə Windows 10 üçün planlaşdırılan iki əsas yeniləməni təsdiqləyir". Windows Central. Future US, Inc. 2016-08-04. 2023-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-13. Windows Central başa düşür ki, 2017-ci il üçün ilk böyük yeniləmə (kod adı Redstone 2) 2017-ci ilin əvvəlində buraxılacaq.
  19. ↑ Bowden, Zac. "Microsoft 2017-ci ildə Windows 10 üçün planlaşdırılan iki əsas yeniləməni təsdiqləyir". Windows Central. Future US, Inc. 2016-08-04. 2023-01-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-13. 2017-ci ilə planlaşdırılan ikinci böyük yeniləmənin kod adı "Redstone 3"dür.
  20. ↑ Woods, Rich. "Windows 10 Redstone 5 is officially version 1809". Neowin. Neowin LLC. 17 January 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2021. Redstone 5 is now officially Windows 10 version 1809.
  21. ↑ Hassan, Mehedi. "Windows 10's Next Major Updates Will Be Codenamed Vanadium, Vibranium". Thurrott. BWW Media Group. October 31, 2018. 13 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2021. Windows 10’s next major update is codenamed 19H1.
  22. ↑ Hassan, Mehedi. "Windows 10's Next Major Updates Will Be Codenamed Vanadium, Vibranium". Thurrott. BWW Media Group. October 31, 2018. 13 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2021. This means the next Windows 10 update, previously codenamed 19H2, will be called Vanadium (comes after Titanium/19H1).
  23. ↑ 1 2 Brown, Matt. "Next Windows 10 updates reportedly codenamed 'Vanadium' and 'Vibranium'". Windows Central. Future US, Inc. October 31, 2018. 13 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2021.
  24. ↑ Hassan, Mehedi. "Windows 10's Next Major Updates Will Be Codenamed Vanadium, Vibranium". Thurrott. BWW Media Group. October 31, 2018. 13 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2021.

Xarici keçidlər

redaktə
 
Vikianbarda Windows 10 ilə əlaqəli mediafayllar var.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Windows_10&oldid=7822264"