Faruqilər sülaləsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
|||
Sətir 6:
231 il səltənət sürən Faruqilər hakim, xan və şah ünvanlı on altı sultan tərəfından idarə edilmişlərdir. Paytaxtları Asirgarh və Burxanpurdur. Asirgarh, Satpura dağlarının şərq ucunda Hindli racələrinin və onların əmrindəki Racputların oturduğu müstəhkəm mövqeyi idi. Şimali Hindistanı Dəkkənə bağlayan, Tuğluqlular dövründə ticari və əsgəri baxımdan böyük önəm daşıyan yol Asirgarhtan kəçməktəydi. Faruqilərin yenidən təməllərini atmış olduğu ikinci paytaxt da [[Bürhanpur]]dur. Rəvayətə görə adını [[Şeyx Bürhanəddin Qərib]]dən (ö. 1337) alan şəhər zaman içində Tapti çayına doğru genişləmiş, əhalisi də get-gedə artmışdır.
Faruqilər sülaləsi XVI yüzilin ikinci yarısına qədər [[
Faruqilərin qurucusu Məlik Əhmədin 1399-cu ildə ölümündən sonra yerinə Nasir xan keçdi. Nasir xan Hindlilərin zəifliyindən faydalanaraq Asirgarhı Racputlardan aldı. Ardından Tapti çayına yaxın bir yərdə Bürhanpuru inşa edib surlarla təhkim etdirdi. Dəkkənin ən qüvvətli sultanlığı olan Bəhmənilərlə münasibətlər Nasir xanın təcrübəsizliği üzündən gərginləşdi. Faruqi torpaqları Əlaəddin II Əhmədin ordusu tərəfından istila edildi. Məlik ət-Tüccar adındakı komandan Nasir xanın qüvvətlərini məğlub ədərək Xandəşi yağmaladı. Bürhanpur, surlarının yüksəkliyinə və qüvvətlə müdafiəsinə edilməsinə rəğmən Bəhmənilərə boyun əymək məcburiyyətində qaldı. Bir müddət sonra da Nasir xan öldü (1437).
Bundan sonra gələn [[I Miran Adil xan]] ilə (1437–1441) I Miran Mübarək xan (1441–1457) Xandəş taxtında varlıq göstərə bilmədilər. II Adil xan (1457–1501), Məlik Ayna vəya Məlik Qəni adıyla şöhrət qazandı. Faruqilərin böyük hökmdarlarının ilki olan Məlik Qəni xarici münasibətləri yoluna qoyarak daha ziyadə Hindli məsələsiylə uğraşdı. Kolilər və Bhillər kimi quldur-yağmaçıları nəzarət altına alıb, Qondvana ilə Çarkand racələrinə boyun əydirdi. Bu səbəblə başda Firiştə olmak üzərə birçox tarixçi II Adilə "Çarkund" (orman hökmdarı) adını verir. Ancaq bir yandan
II Adil xandan sonra taxta kəçən kardəşi Davud Xan taxt kavgaları ilə uğraştı. Gāzni və Aləm xanların saltanatları da aynı şəkildə kəçti. Davud Xanın yəğəni III. Adil Xan isə (1510–1520) məvkiini sağlamlaştırmak için annə tərəfından böyükbabası
Miran II. Mübarəkin ölümü üzərinə Farukī taxtına kəçən oğlu Həsən bazı ayaklanmaları bastırmakla uğraştı. Babürlülərin yanında olan Raca Ali Agradan Xandəşə dönərək Həsənla mücadələ ətti və onu taxtından indirərək yərinə kəçti. IV. Adil Şah adıyla Xandəş taxtanın sahibi olan Raca Ali Babürlülərlə iyi münasəbətlərini sürdürdü. 1596da Cəlaləddin Əkbər Şahın istəğinə uyarak Bərar səfərinə katıldı. Ancak Sonpat / Asti Savaşında öldü və yərinə oğlu Bahadır Şah kəçti.
| |||